Marslander InSight haalt zeer waarschijnlijk het einde van het jaar niet

Stof wordt de lander – die onder meer aantoonde dat ook Mars soms beeft – fataal.

Marslander Insight heeft nog slecht een paar maanden te leven. Dat laat NASA in een verklaring weten. De lander, die al enkele jaren de inwendige structuur van Mars onderzoekt, verliest geleidelijk aan vermogen. En de verwachting is dat Insight tegen het einde van het jaar de handdoek in de ring gooit.

Stof
De reden voor het verlies aan vermogen is de ophoping van de stof op de zonnepanelen van de lander. Insight is uitgerust met twee zonnepanelen die elk ongeveer 2,2 meter breed zijn. Toen de Marslander in november 2018 op Mars arriveerde, produceerden deze zonnepanelen ongeveer 5.000 wattuur per Marsdag – ook wel sol genoemd (1 Marsdag komt overeen met 1 aardse dag en 39 min ). Voor je beeldvorming, dat is genoeg om een elektrische oven een uur en 40 minuten van stroom te voorzien. Maar Mars is een stoffige planeet. En dat stof is tevens neergedaald op de zonnepanelen van Insight. Het betekent dat zijn zonnepanelen nu nog slechts 500 wattuur per sol produceren – genoeg om dezelfde elektrische oven slechts 10 minuten van stroom te voorzien.

Eén van de met stof bedekte zonnepanelen van marslander Insight. De foto is gemaakt op 24 april 2022, de 1211e Marsdag, of sol, van de missie. Afbeelding: NASA/JPL-Caltech

De komende tijd zal de Marslander steeds meer vermogen verliezen en als een nachtkaars uitgaan. Later deze zomer zullen de wetenschappelijke operaties dan ook worden beëindigd. In december van dit jaar zal de lander waarschijnlijk helemaal onbruikbaar zijn. En dan zal er een punt worden gezet achter bijna vier jaar aan enerverend onderzoek.

De missie van Insight
Teamleden kunnen met trots op de missie van Insight terugkijken, die alle verwachtingen overtrof. Marslander InSight zette zoals gezegd in 2018 voet op Mars en plaatste niet lang daarna een seismometer op het oppervlak van de rode planeet. Die seismometer heeft inmiddels al meer dan 1300 marsbevingen geregistreerd. Het betekent dat Insight onze kennis van Mars behoorlijk heeft uitgebreid. Want blijkbaar komen bevingen ook op buurplaneet Mars veelvuldig voor. Begin deze maand mat de lander zelfs nog een Marsbeving met een kracht van vijf op de Schaal van Richter. Deze beving is de boeken ingegaan als de zwaarste beving die ooit op een andere planeet is gemeten.

Wist je dat…

…InSight over een boor beschikt, waarmee deze ook diep onder het oppervlak van Mars onderzoek kan doen? Met behulp van deze boor wilde NASA de temperatuur op zo’n vijf meter onder het Marsoppervlak meten en zo meer inzicht krijgen in de hoeveelheid warmte die nog uit het binnenste van Mars komt. Dat deel van de InSight-missie is echter mislukt. Begin 2021 hield NASA het voor gezien; zo diep boren bleek te lastig.

Dankzij de missie van Insight hebben wetenschappers de diepte en samenstelling van de korst, mantel en kern van Mars kunnen bestuderen. “InSight heeft ons begrip van de binnenkant van rotsachtige planeten getransformeerd en de weg geëffend voor toekomstige missies,” zegt onderzoeker Lori Glaze. “We kunnen wat we hebben geleerd over de innerlijke structuur van Mars toepassen op de aarde, de maan, Venus en zelfs rotsachtige planeten in andere zonnestelsels.”

Wind
Overigens is het niet voor het eerst dat een ophoping van stof een Marsrobot fataal wordt. Na een hevige stofstorm slaagden onderzoekers er bijvoorbeeld ook niet meer in om contact te leggen met Marsrover Opportunity. Het enige wat in het geval van Insight nog soelaas kan bieden, is een krachtige wervelwind die de zonnepanelen van de Marslander schoon blaast. “Dit zagen we ook verschillende keren gebeuren met de Spirit- en Opportunity-rovers,” aldus onderzoeker Bruce Banerdt. Als slechts 25 procent van de InSight-panelen door de wind worden schoongeveegd, zou de lander ongeveer 1.000 wattuur per sol winnen – genoeg om door te gaan met het verzamelen van wetenschappelijke gegevens. “In feite is dit nog steeds mogelijk,” vervolgt Banerdt. “Maar Insight beschikt momenteel over zo weinig energie, dat onze focus nu ligt op het verzamelen van wetenschappelijke gegevens nu het nog kan.”

Zonder wind verwachten de onderzoekers dat de seismometer er tegen het einde van de zomer mee op zal houden. Op dat moment zal de lander overigens nog wel genoeg vermogen hebben om af en toe een foto te maken en met de aarde te communiceren. Maar tegen december zal Insight waarschijnlijk over zo weinig energie beschikken, dat het team dan het contact met de lander voorgoed zal verliezen.

Bronmateriaal

"NASA’s InSight Still Hunting Marsquakes as Power Levels Diminish" - NASA

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA/JPL-Caltech

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd