Wist je dat meer dan de helft van alle inwoners op aarde jonger is dan de Hubble-ruimtetelescoop? Toch gooit de geliefde sterrenkijker nog zeker niet de handdoek in de ring. Op zijn 34e verjaardag vieren we dit met een schitterende foto van de Kleine Halternevel.
De Kleine Halternevel (M76) is een planetaire nevel in het sterrenbeeld Perseus. De nevel is 3.400 lichtjaar van de aarde verwijderd. In het centrum van de nevel bevindt zich een stervende ster, namelijk een rode reus die transformeert in een witte dwerg. Het oppervlak van deze ster is zo’n 120.000 graden Celsius, oftewel 24 keer warmer dan het oppervlak van de zon. Als je heel goed kijkt, dan zie je de stervende ster als een wit puntje in het centrum van de nevel.
De Kleine Halternevel is in 1780 ontdekt door de Franse astronoom Pierre Méchain en werd hetzelfde jaar opgenomen in de beroemde Messier-catalogus. Aangezien de nevel veel gelijkenissen vertoonde met M27 – de Halternevel – maar wel iets lichtzwakker was, werd het object de Kleine Halternevel genoemd.
Vanaf de aarde kijken we naar de zijkant van de ring. Dat is de dikke structuur in het midden. Zouden we de nevel van voren zien, dan zou de Kleine Halternevel lijken op de Ringnevel. Een groot voordeel van het huidige perspectief is dat de twee gaslobben links en rechts van de ring duidelijk zichtbaar zijn. Deze bellen worden naar buiten geduwd met een snelheid van ruim drie miljoen kilometer per uur.
De Kleine Halternevel is relatief kort te zien. Over 15.000 jaar is de nevel namelijk verdwenen. Dat lijkt ver weg, maar op kosmische schaal is dat niets. Ons heelal is namelijk 13,7 miljard jaar oud, terwijl het zonnestelsel al 4,6 miljard jaar bestaat.
Sinds zijn lancering in 1990 heeft Hubble al meer dan 1,6 miljoen observaties uitgevoerd. In totaal zijn er meer dan 53.000 astronomische objecten onderzocht. Er zijn meer dan 44.000 wetenschappelijke papers verschenen over Hubble-observaties. De ruimtetelescoop is daarmee – wetenschappelijk gezien – de meest productieve ruimtemissie in de geschiedenis van NASA. Hopelijk kunnen we nog lange tijd van de ruimtetelescoop genieten.
