NASA geeft het op: boren op Mars is te lastig

Na bijna een jaar tobben, is besloten de boor van Marslander InSight met pensioen te sturen.

Nadat rovers en orbiters het oppervlak en de atmosfeer van de rode planeet al in kaart brachten, lanceerde NASA in 2018 een Marslander die voor het eerst diep onder het oppervlak onderzoek zou gaan doen. Een met sensoren uitgeruste boor zou enkele meters in het Marsoppervlak worden gehamerd en de warmte meten die uit het binnenste van de planeet kwam. En zo zouden onderzoekers weer meer inzicht kunnen krijgen in de evolutie en samenstelling van de rode planeet.

Het is klaar
Maar die ambitieuze plannen zijn nu een stille dood gestorven op Mars. NASA heeft namelijk bekend gemaakt alle pogingen om de boor onder de Martiaanse grond te jagen, te staken.

Het nieuws komt niet als een complete verrassing. De afgelopen maanden liet NASA al herhaaldelijk weten dat er problemen waren met de boor. Of nauwkeuriger gezegd: dat de boor problemen heeft met de Marsgrond (zie kader).

De boor – onderdeel van een instrument dat voluit de Heat Flow and Physical Properties Package wordt genoemd – is ontworpen door de Duitse lucht- en ruimtevaartorganisatie DLR. Bij het ontwerp van de boor waren de onderzoekers ervan uitgegaan dat de Marsgrond enige weerstand zou bieden, maar dat doet de grond rond InSight onvoldoende, waardoor de boor niet dieper komt, maar meer zijwaarts beweegt (net zoals een ‘gewone’ boor op aarde doet, als je ‘m niet hard genoeg op de ondergrond waarin je boren wilt, duwt). In de afgelopen twee jaar is alles uit de kast gehaald om de boor – die ook wel ‘mol’ wordt genoemd – toch dieper in Mars te hameren. Zo werd de robotarm van InSight bijvoorbeeld gebruikt om de zijwaartse bewegingen van de boor te beperken. En recent gaf NASA de robotarm nog opdracht om wat losse grond op de iets ingegraven boor te gooien en aan te stampen, in de hoop zo de benodigde frictie te realiseren. Maar het was – zo blijkt nu – allemaal tevergeefs.

Onverenigbaar
Vorige week heeft NASA een laatste poging gewaagd en met nog eens 500 hamerslagen geprobeerd om de boor onder de grond te jagen. Maar toen het opnieuw niet lukte, besloten de onderzoekers het op te geven. “We hebben alles gegeven, maar Mars en onze heroïsche mol blijken onverenigbaar,” aldus onderzoeker Tilman Spohn, verbonden aan DLR.

InSight gaat door
Hoewel er nu afscheid is genomen van de boor, gaat de missie van Marslander InSight gewoon door. Aan boord van de lander bevinden zich nog verschillende andere instrumenten die in ieder geval tot december 2022 nog onderzoek zullen doen op de rode planeet. Zo beschikt InSight bijvoorbeeld over een seismometer die al meer dan 480 marsbevingen heeft geregistreerd. Daarnaast is aan boord van de lander een instrument te vinden dat kan onthullen of de kern van de rode planeet vloeibaar of vast is. Bovendien beschikt de lander over weersensoren die de meest gedetailleerde meteorologische data die ooit op Mars vergaard zijn, bij elkaar sprokkelen.

Erfenis van de boor
Het is jammer dat de boor van InSight niet de gegevens heeft kunnen verzamelen waar onderzoekers op hoopten. Maar het is zeker niet zo dat deze mislukking op Mars ons helemaal niets oplevert, zo benadrukt Spohn. “Gelukkig hebben we veel geleerd en dat komt van pas tijdens toekomstige missies waarbij we zullen proberen om onder het oppervlak van Mars te komen.” Bovendien hebben de problemen met de boor NASA gedwongen om creatief om te gaan met de robotarm en deze te gebruiken voor ingrepen die van tevoren niet gepland waren. Hierdoor zijn onderzoekers veel handiger geworden met de robotarm en dat komt binnenkort van pas. NASA is namelijk van plan om de kabel die de op het oppervlak van Mars rustende seismometer met de Marslander verbindt, met behulp van de robotarm in te gaan graven. Gehoopt wordt dat de kabel dan minder temperatuurschommelingen ondergaat. Die temperatuurschommelingen zorgen namelijk voor ruis in de seismische data.

Tenslotte heeft het onfortuinlijke avontuur van de boor ook weer meer informatie opgeleverd over de Marsgrond. Waarom de grond net onder het oppervlak waarop InSight rust zulke onverwachte eigenschappen heeft, is nog onduidelijk. Het is een raadsel waar onderzoekers zich naar verwachting nog wel een tijdje het hoofd over zullen breken.

Bronmateriaal

"NASA InSight’s ‘Mole’ Ends Its Journey on Mars" - NASA
Afbeelding bovenaan dit artikel:

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd