Kinderen ondervinden negatieve effecten door luchtvervuiling, geluidsoverlast, overbevolking en een tekort aan groen. En dat terwijl de eerste vijf jaar van hun leven zo’n belangrijke periode is.
Verstedelijking is aan de orde van de dag. Sterker nog, de komende tien jaar zullen steden gigantisch uit hun voegen gaan groeien. Deskundigen voorspellen dat tegen 2030 meer dan 60 procent van de wereldbevolking in stedelijke gebieden zal wonen. Dit laat zien dat de trek naar de stad onverstoorbaar doorzet. En dat is niet per se goed nieuws. Hoewel het handig is om alles binnen handbereik te hebben, brengt het leven in de stad ook verschillende uitdagingen met zich mee die niet echt goed zijn voor kinderen.
De verwachting is dat steden in de komende tien jaar aanzienlijk zullen groeien. Wetenschappers voorspellen zelfs dat over een schamele tien jaar er maar liefst twee miljard mensen extra in de stad wonen. De belangrijkste drijfveer is de economische ontwikkeling en bevolkingsgroei in ontwikkelingslanden. Maar ook globalisering, verbeteringen in telecommunicatie, transport en gezondheidszorg spelen een rol. Heel verrassend is dit overigens niet. Zo weten we dat economische ontwikkeling nauw verbonden is met verstedelijking. Deze razendsnelle verstedelijking brengt echter wel dringende gevolgen met zich mee. Zo heeft het een enorme impact op de natuur; stadsuitbreiding in een onontwikkeld land zal tussen 2000 en 2030 meer dan 180.000 vierkante kilometer aan natuurgebied vernietigen. En dat betekent een aanzienlijk verlies van de biodiversiteit en de achteruitgang van ecosystemen.
In een recente studie stellen onderzoekers dat het opgroeien in de stad, te midden van betonnen structuren en constant geluid, de groei en ontwikkeling van kinderen kan belemmeren. De bevindingen werpen licht op de verschillende omgevingsfactoren waaraan kinderen die in de stad wonen worden blootgesteld, zoals luchtvervuiling, geluidsoverlast, overbevolking en een gebrek aan groene gebieden. En het zijn met name deze factoren die invloed lijken te hebben op hun groei en ontwikkeling.
Luchtvervuiling
Een van de belangrijkste aandachtspunten in het onderzoek was de effecten van luchtvervuiling. Als kinderen worden blootgesteld aan verontreinigende stoffen zoals fijnstof en giftige stoffen van voertuigen en industrie, kan dit ademhalingsproblemen zoals astma veroorzaken. En op de lange termijn kan dit zelfs negatieve effecten hebben op de neurologische ontwikkeling.
Gebrek aan groene en blauwe ruimtes
Een ander aspect dat onderzocht werd, was het tekort aan groene en blauwe ruimtes in veel stedelijke gebieden. Kinderen missen belangrijke zintuigelijke ervaringen en ontdekkingskansen als ze geen toegang hebben tot parken, tuinen en de natuur. Dit kan hun lichamelijke en geestelijke ontwikkeling beïnvloeden. Zo is het bijvoorbeeld bekend dat wonen in een stad een bekende risicofactor is voor de ontwikkeling van psychische stoornissen. Omdat steeds meer kinderen en tieners mentale gezondheidsproblemen hebben, vinden onderzoekers het belangrijk om te begrijpen hoe stadsontwerp, vooral toegang tot groene ruimtes, kan helpen om hun geestelijke gezondheid te verbeteren.
Sociale isolatie
En dat is nog niet eens het enige. In stedelijke gebieden hebben gezinnen bijvoorbeeld ook vaker te maken met problemen zoals sociale isolatie en een beperkte gemeenschapssteun. Het snelle tempo van het leven in de stad zorgt er vaak voor dat ouders en verzorgers zich geïsoleerd en overbelast voelen, wat leidt tot het ontbreken van essentiële ondersteuningsnetwerken die zo belangrijk zijn voor een gezonde ontwikkeling van jonge kinderen.
Belangrijke periode
De bevindingen zijn tamelijk zorgelijk. De eerste 2000 dagen van het leven, vanaf de geboorte tot vijf jaar, zijn namelijk heel belangrijk, omdat ze invloed hebben op de gezondheid van je lichaam, denken, sociale vaardigheden en emoties zijn gedurende je hele leven. Wat dat betreft komen de resultaten dan ook goed van pas. Want dit inzicht in de gezondheidsrisico’s van het leven in de stad kan helpen bij het plannen en vormgeven van stedelijke omgevingen op een manier die beter is voor kinderen.
Maatregelen
De onderzoekers hopen dan ook dat de bevindingen aanzetten tot actie. “Stadsplanners en beleidsmakers moeten begrijpen hoe belangrijk alledaagse stedelijke omgevingen zijn voor de gezondheid en het welzijn van mensen,” betoogt onderzoeker Erica McIntyre. “Meer kindvriendelijke plekken, het vergroenen van de omgeving, het verminderen van lawaai en luchtvervuiling en het bevorderen van fysieke activiteit in buurten zijn belangrijke stappen die kunnen worden genomen die bijdragen aan de gezonde ontwikkeling van kinderen.” Daarnaast kan het volgens McIntyre ook helpen om de betrokkenheid binnen gemeenschappen te verbeteren. “Ouders kunnen veel baat hebben bij programma’s die hen training geven, mogelijkheden bieden voor speelgroepen en toegang geven tot gemeenschapscentra,” somt ze op. “Dit helpt hen bij het vinden van ondersteuning en het opbouwen van belangrijke verbindingen tijdens de uitdagingen van het ouderschap.”
Technologische ontwikkeling
Moderne technologische ontwikkelingen kunnen ook helpen, zo denken de onderzoekers. Op dit moment wordt er veel onderzoek gedaan naar manieren om geluidsoverlast te verminderen, de lucht te zuiveren en stadsontwerpen te optimaliseren, met als doel steden gezonder te maken en het welzijn van mensen te bevorderen.
De studie is slechts het begin. Zo benadrukt McIntyre dat meer onderzoek, beter beleid en actieve betrokkenheid van de gemeenschap nodig zijn om de problemen aan te pakken waar gezinnen mee te maken hebben bij het grootbrengen van kinderen in stedelijke gebieden. “Hoewel het bruisende stadsleven veel kansen biedt, zoals gemakkelijke toegang tot goede gezondheidszorg, brengt het ook grote uitdagingen met zich mee,” concludeert ze. “We willen met onze studie de aandacht vestigen op deze problemen en zo de belangrijkste onderzoeksgebieden identificeren. Dit kan helpen bij het bepalen van wat essentieel is voor een betere vormgeving van steden en een beter gezondheidsbeleid.”
