Tot die opmerkelijke conclusie komen onderzoekers nadat ze zich bogen over de gegevens van meer dan 700.000 mensen. Degenenen met een vrouwelijke arts bleken niet alleen een kleinere sterftekans te hebben, maar ook een kleinere kans om opnieuw in het ziekenhuis te worden opgenomen.
Dat is te lezen in het blad Annals of Internal Medicine. Het onderzoeksartikel is het werk van Japanse en Amerikaanse onderzoekers. De wetenschappers verzamelden de gegevens van 776.927 65-plussers die tussen 2016 en 2019 in het ziekenhuis waren opgenomen. De onderzoekers waren daarbij met name benieuwd of er misschien een verband kon worden gevonden tussen de gezondheidsuitkomsten van deze patiënten en het geslacht van hun arts.
Sterftekans en nieuwe ziekenhuisopname
En dat bleek er inderdaad te zijn. Want de patiënten die een vrouwelijke arts hadden, bleken – in vergelijking met patiënten met een mannelijke arts – niet alleen een lagere sterftekans te hebben, maar ook een kleinere kans om opnieuw in het ziekenhuis te worden opgenomen. Dat gold zowel voor mannelijke als vrouwelijke patiënten. Maar opvallend is dat de sterftekans en kans om opnieuw in het ziekenhuis te worden opgenomen voor vrouwelijke patiënten met een vrouwelijke in plaats van een mannelijke arts veel sterker terugliep dan voor mannelijke patiënten die een vrouwelijke in plaats van een mannelijke arts hadden. In andere woorden: door de bank genomen hadden alle patiënten met een vrouwelijke arts een kleinere sterftekans en kleinere kans om in het ziekenhuis te worden opgenomen, maar vrouwelijke patiënten zagen die kansen wanneer ze een vrouwelijke arts hadden veel sterker afnemen dan mannelijke patiënten met een vrouwelijke arts.
Niet heel verrassend
Volgens onderzoeker Atsushi Miyawaki is de bevinding dat patiënten van vrouwelijke artsen een kleinere sterftekans hebben en ook een kleinere kans hebben om opnieuw in het ziekenhuis te worden opgenomen op zichzelf niet heel verrassend. “We weten van eerdere studies (…) bijvoorbeeld dat opgenomen patiënten van vrouwelijke internisten betere uitkomsten hebben dan patiënten van mannelijke internisten. Wat wel nieuw is, is dat het voordeel dat behandeling door een vrouwelijke arts lijkt te hebben, met name heel groot is voor vrouwelijke patiënten. En we denken dat dat in ieder geval deels kan helpen verklaren waarom de patiënten van vrouwelijke artsen gemiddeld gezien betere gezondheidsuitkomsten kennen.”
Verklaring
Het onderzoek roept dan natuurlijk wel de vraag op waarom met name vrouwelijke patiënten bij behandeling door een vrouwelijke arts gebaat zijn. De wetenschappers kunnen die vraag op basis van hun studie niet beantwoorden (zie kader).
Het is op basis van de data en onderzoeksmethode dus enkel mogelijk om te concluderen dat er een verband is tussen de sterftekans en het geslacht van de arts, waarbij vrouwelijke artsen geassocieerd kunnen worden met een kleinere sterftekans van patiënten, zeker als die patiënten zelf ook nog eens van het vrouwelijke geslacht zijn. Waarom dat is, blijft in nevelen gehuld. Maar onderzoekers durven er – mede op basis van eerdere studies – wel voorzichtig over te speculeren. “We denken dat vrouwelijke patiënten die behandeld worden door een vrouwelijke arts (in vergelijking met vrouwelijke patiënten die behandeld worden door een mannelijke arts) op het moment dat hun symptomen beoordeeld of hun ziekte gediagnosticeerd moet worden, minder te maken krijgen met vooroordelen omtrent geslacht,” vertelt Miyawaki aan Scientias.nl. Wat bedoelt de onderzoeker daar precies mee? Wellicht laten mannelijke artsen zich bij het beoordelen van symptomen of stellen van diagnoses (onbewust) leiden door vooroordelen over vrouwen. Bijvoorbeeld: dat ze zich meer aanstellen of een lagere pijngrens hebben dan mannen. En dat kan het stellen van de juiste diagnose en starten van de juiste behandeling bemoeilijken en dus de kans op een goede uitkomst verkleinen. Ook zou het kunnen dat vrouwelijke artsen beter communiceren met vrouwelijke patiënten, waardoor die patiënten zich meer uitgenodigd voelen om de informatie te delen die nodig is om hun gezondheidsprobleem effectief aan te pakken. Het zijn zomaar wat mogelijke, nog onbewezen, verklaringen voor het feit dat vrouwelijke patiënten met een vrouwelijke arts door de bank genomen betere gezondheidsuitkomsten kennen dan vrouwelijke patiënten met een mannelijke arts. “Wat mogelijk ook een rol speelt, is de beperkte aandacht die er binnen het algemene curriculum is voor gezondheidsproblemen van vrouwen,” zo voegt Miyawaki toe. “Hierdoor kunnen met name mannelijke artsen weleens een beperkt begrip hebben van gezondheidsproblemen waar alleen vrouwen mee te maken kunnen krijgen.”
Andere landen
Hoewel het onderzoek gebaseerd is op patiënten in de VS is Miyawaki ervan overtuigd dat vergelijkbare verbanden ook in andere landen gevonden kunnen worden. Hij verwijst daartoe onder meer naar een eerder onderzoek uitgevoerd in Canada, waaruit bleek dat vrouwelijke patiënten van vrouwelijke chirurgen betere gezondheidsuitkomsten hadden dan vrouwelijke patiënten van mannelijke chirurgen. “We overwegen momenteel om te onderzoeken of we dergelijke verbanden ook zien in andere settings – bijvoorbeeld de eerstelijnszorg – en in andere landen.”
Daarnaast is meer onderzoek nodig om de bevindingen beter te kunnen duiden. “We zouden graag achterhalen waarom er verschillen zijn tussen de gezondheidsuitkomsten van patiënten met mannelijke en patiënten met vrouwelijke artsen. En we willen graag begrijpen waarom vrouwelijke patiënten meer baat hebben bij een vrouwelijke arts dan mannelijke patiënten.”
