De ster die het dichtst bij onze zon staat, blijkt niet twee, maar drie planeten te herbergen!
De dichtstbijzijnde ster Proxima Centauri blijkt nóg een planeet te herbergen. Dat schrijven onderzoekers in een studie die vandaag in Astronomy & Astrophysics is gepubliceerd. We wisten al dat er om de ster twee planeten cirkelden. Maar aan dat rijtje kunnen we nu dus nog een derde planeet toevoegen.
Ontdekking
In de nieuwe studie sloegen astronomen het stelsel met behulp van de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) gade. En tot hun verrassing stuitten ze op de interessante aanwijzingen voor een signaal dat overeenkomt met een object met een omlooptijd van vijf dagen. Na vervolgwaarnemingen met een nieuw, nauwkeuriger instrument van ESO’s VLT – de Echelle SPectrograph for Rocky Exoplanets and Stable Spectroscopic Observations (ESPRESSO) – kunnen de onderzoekers inderdaad niet anders dan concluderen dat Proxima Centauri nóg een planeet herbergt. De nieuwe kandidaat-planeet is Proxima d genoemd.
Proxima d
Deze nieuw ontdekte planeet blijkt op een afstand van ongeveer vier miljoen kilometer om Proxima Centauri te cirkelen. Voor je beeldvorming, dat is minder dan een tiende van de afstand tussen Mercurius en de zon. De planeet bevindt zich tussen de ster en diens leefbare zone – het gebied rond een ster waar vloeibaar water aan het oppervlak van een planeet kan voorkomen. De planeet doet er slechts vijf dagen over om één baantje om Proxima Centauri te trekken.
Lichtste exoplaneet
Na verdere analyse blijkt Proxima d over slechts een kwart van de massa van de aarde te beschikken. Daarmee is de planeet een waar lichtgewicht en tevens één van de lichtste exoplaneten die ooit is opgespoord. “De ontdekking laat zien dat onze naaste stellaire buurman grossiert in interessante nieuwe werelden, die binnen het bereik van verder onderzoek en toekomstige verkenning liggen,” zegt onderzoeksleider João Faria.
Proxima Centauri
De ontdekking maakt de ster Proxima Centauri nog interessanter dan hij al was. Dat komt mede omdat de ster zich op een relatief korte afstand van de aarde bevindt. Zo is de ster slechts 4 lichtjaar van ons verwijderd en bevindt zich daarmee het dichtst bij onze zon. Zoals gezegd was al bekend dat deze ster twee planeten herbergt, waarvan eentje weleens behoorlijk op de aarde zou kunnen lijken. Proxima b heeft namelijk een massa vergelijkbaar met die van de aarde en voltooit om de elf dagen een rondje om de ster. Daarnaast cirkelt rond Proxima Centauri de planeet Proxima c, die een wijdere baan met een omlooptijd van vijf jaar doorloopt.
Proxima b is de dichtstbijzijnde exoplaneet die tot op heden is ontdekt. Als klap op de vuurpijl bevindt deze planeet zich ook nog eens in de leefbare zone (wat betekent dat deze – afgaand op de afstand tot de moederster – in theorie het voor leven zoals wij dat kennen zo cruciale water kan bezitten). Kort na de ontdekking van Proxima b was de opwinding dan ook groot. Want de dichtstbijzijnde exoplaneet kon wel eens leven herbergen! Inmiddels is menig astronoom daar echter op teruggekomen, want de ene na de andere studie suggereert dat de rode dwergster Proxima Centauri bijzonder onrustig is en regelmatig heftige zonnevlammen produceert die een eventuele atmosfeer of oceaan op Proxima b hebben doen verdampen en het oppervlak mogelijk zelfs hebben gesteriliseerd.
Volgens de onderzoekers is niet alleen de ontdekking van een derde planeet rond Proxima Centauri fascinerend, het laat ook de potentie van het nieuwe ESPRESSO-instrument zien. “We kunnen nu een populatie van planeten opsporen die zo licht is als de onze,” stelt onderzoeker Pedro Figueira. Planeten als deze zijn naar verwachting de meest voorkomende in ons Melkwegstelsel en kunnen mogelijk leven herbergen zoals wij dat kennen. “Onze bevindingen laten duidelijk zien waartoe ESPRESSO in staat is,” vult Faria aan. “Het maakt me benieuwd naar wat het instrument in de toekomst nog zal kunnen opsporen.”
