‘Ook dinosaurussen waren soms verkouden’

Dat blijkt uit ongewoon benige uitsteeksels ontdekt op de nek van een opgegraven langnek dinosaurus. Mogelijk werd ‘de verkoudheid’ het arme dier zelfs fataal.

Een verkoudheid kan behoorlijk vervelend zijn. Dagenlang kun je last hebben van een verstopte neus, niezen, hoesten en keelpijn. Maar mogelijk worden niet alleen hedendaags levende organismen soms verkouden. Want onderzoekers vermoeden dat ook dinosaurussen soms door iets soortgelijks werden gevloerd.

Diplodocus
De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze zich over de gefossiliseerde overblijfselen van een jonge Diplodocus hadden gebogen. Dit was een langgenekte en reusachtige plantenetende dinosaurus. Het bestudeerde exemplaar, dat de bijnaam Dolly heeft, werd in 1990 ontdekt in het zuidwesten van de Amerikaanse staat Montana en dateert uit de late Jura-periode (ongeveer 150 miljoen jaar geleden).

Benige uitsteeksels
Het team nam drie van de botten uit de nek van Dolly onder de loep en kwam daarbij tot een verrassende ontdekking. De botten blijken namelijk over ongewoon benige uitsteeksels te beschikken, met een ongebruikelijke en onregelmatige vorm en structuur. Deze uitsteeksels bevinden zich in de buurt van waar ooit de zogenaamde luchtzakken hebben gezeten. Net als vogels beschikte de dino waarschijnlijk over een ademhalingsstelsel waarin de longen werden geventileerd middels deze luchtzakken. Met behulp van CT-scans onderwierpen de onderzoekers vervolgens de vreemde uitsteeksels aan een grondige inspectie. En daaruit blijkt dat ze uit abnormaal bot bestaan, hoogstwaarschijnlijk gevormd als reactie op een vervelende luchtweginfectie.

(A) Schematische weergave van de nek van de bestudeerde Diplodocus. De abnormale botgroei is hier roodgekleurd. (B) Nekwervel van MOR 7029. In het rode vierkantje wordt de ongewone structuur nogmaals benadrukt. (C) een close-up en (D) een interpretatieve tekening van de aandoening. Afbeelding: Woodruff et al. (2022)

Op basis van de plek van de ongewone, benige uitsteeksels, denken de onderzoekers dat ze zijn gevormd als reactie op een infectie in de luchtzakjes, die zich vervolgens naar de nekbeenderen verspreidde. En daar kan de onfortuinlijke Dolly goed ziek van zijn geweest.

Symptomen
Mogelijk vertoonde Dolly verkoudheids- of longontsteking-achtige symptomen, zoals gewichtsverlies, hoesten, koorts en had hij moeite met ademhalen. “Gezien de waarschijnlijke symptomen waaraan dit dier leed, kun je niet anders dan medelijden hebben met Dolly,”  zegt onderzoeker Cary Woodruff. “We hebben allemaal weleens dezelfde symptomen ervaren – hoesten, moeite met ademhalen, koorts, enz. Hier hebben we een 150 miljoen jaar oude dinosaurus die zich waarschijnlijk net zo ellendig voelde als wij allemaal als we ziek zijn.”

Primeur
Het is een primeur. Want het is voor het eerst dat aangetoond wordt dat een dinosaurus mogelijk last had van een luchtweginfectie. De onderzoekers stellen dan ook dat het goed zou kunnen dat ‘ook dinosaurussen soms verkouden waren’ en aandoeningen aan de luchtwegen opliepen.

Aspergillose
De onderzoekers speculeren dat de luchtweginfectie werd veroorzaakt door een schimmelinfectie, vergelijkbaar met aspergillose; een veelvoorkomende ziekte van de luchtwegen die vogels en reptielen treft en kan leiden tot botinfecties. Wanneer aspergillose niet wordt behandeld, kan het voor hedendaagse vogels zelfs dodelijk zijn. En dat betekent dat de ziekte de noodlottige Dolly mogelijk zelfs fataal kan zijn geworden.

Of de langnek dino inderdaad op deze ellendige manier aan zijn einde is gekomen, weten de onderzoekers niet. Wel “vergroten de bevindingen ons begrip van de ziekten die dinosauriërs troffen,” aldus Woodruff. Ondertussen gaan we steeds beter begrijpen welke kwalen dinosaurussen onder de leden konden krijgen. Zo bleek al eerder dat ook voettumoren en agressieve vormen van kanker dino’s niet vreemd zijn. En aan dat akelige rijtje kunnen we nu dus ook een luchtweginfectie toevoegen.

Bronmateriaal

"Dinosaurs may have caught colds, just like us" - Scimex

"Sauro-Throat! Study finds first evidence indicating dinosaur respiratory infection" - Ohio University (via EurekAlert)

Afbeelding bovenaan dit artikel: Woodruff et al. (2022) and Corbin Rainbolt

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd