In een nieuw onderzoek rekenen wetenschappers keihard af met de recente claim dat binnen de soort T. rex stiekem drie dinosaurussoorten verstopt zaten.
In maart lieten drie onderzoekers behoorlijk wat stof opwaaien met hun in het blad Evolutionary Biology gepubliceerde onderzoeksartikel. In het artikel beweerden ze op basis van een analyse van de resten van 38 als Tyrannosaurus rex geclassificeerde dinosaurussen dat dé Tyrannosaurus rex een mythe was. De resten die tot op heden aan de beruchte dinosaurussoort waren toegewezen zouden volgens de onderzoekers zo sterk van elkaar verschillen dat er eigenlijk drie soortnamen nodig waren om ze te kunnen classificeren. “In hun studie claimden ze dat de variatie onder T. rex-individuen zo groot was dat deze waarschijnlijk tot verschillende, nauw aan elkaar verwante gigantische, vleesetende dinosaurussoorten behoorden,” aldus onderzoeker James Napoli. Naast de ons allemaal wel bekende ‘standaard’ Tyrannosaurus rex zou er ook een iets grotere Tyrannosaurus imperator en een juist iets fijner gebouwde Tyrannosaurus regina op aarde hebben rondgelopen.
Luchtspiegeling
Maar Napoli en collega’s rekenen nu – eveneens in het blad Evolutionary Biology – af met die claim. Ze bogen zich daartoe nog eens over de data waarmee de onderzoekers hun in maart gepubliceerde claim onderbouwden én gegevens van 112 soorten vogels (het nageslacht van dinosaurussen) en vier andere theropode dinosaurussen. En dat leidt dus tot een heel duidelijk conclusie; T. imperator en T. regina zijn een luchtspiegeling. “De claim (dat T. rex eigenlijk uit drie soorten bestond, red.) was gebaseerd op een vergelijking van een heel klein aantal dinosaurussen,” aldus Napoli. “Wanneer we een vergelijking maken met data van honderden levende vogels dan zien we dat de variatie onder T. rex in feite kleiner is dan die onder de meeste nog levende theropode dinosaurussen (oftewel vogels, red.). Het bewijs voor het idee dat er meerdere soorten T. rex waren, houdt dan ook geen stand.”
Variatie
De variatie die de onderzoekers in maart aanvoerden voor het idee dat er drie soorten T. rex waren, bevond zich voornamelijk in de onderkaak en poot. Zo stelden de onderzoekers dat de omvang van één van de tanden in de onderkaak van T. rex tot T. rex sterk verschilde. Hetzelfde gold voor de omvang van het dijbeen. En mede op basis daarvan stelden de onderzoekers vervolgens dat T. rex eigenlijk drie soorten herbergde: een ‘gewone’ T. rex en een net wat grotere en juist wat kleinere tyrannosaurus. Maar de onderzoekers konden de afwijkende metingen van de tanden van de verschillende T. rexen niet repliceren. En de verschillen die ze wél zagen, waren dus te klein om één, laat staan twee nieuwe soortnamen te rechtvaardigen.
T. rex is niet de eerste soort waarbij er gebakkeleid wordt over de vraag of het al dan niet gerechtvaardigd is om deze in meerdere soorten op te delen. Zo zijn zoölogen het er ook nog altijd niet over eens hoeveel soorten giraffen er nu precies zijn. “Zelfs voor levende soorten is dat lastig te definiëren,” erkent onderzoeker Thomas Holtz. “Maar het wordt nog lastiger als we te maken hebben met een oude soort die we enkel kennen van een beperkt aantal teruggevonden individuen. Andere bronnen van variatie – veranderingen die optreden tijdens de groei, door verschillen in leefgebied, geslachtsverschillen en doodgewone verschillen tussen individuen – moeten verworpen worden alvorens men het idee dat verschillende individuen tot verschillende soorten behoren, kan omarmen. En in onze optiek is die hypothese (dat er meerdere soorten T. rex zijn, red.) niet de beste verklaring (voor de gevonden verschillen, red.).”
“Het klopt dat de fossielen die we hebben qua omvang en vorm iets verschillen,” stelt onderzoeker Steve Brusatte. “Maar zoals we in onze studie laten zien, zijn die variaties klein en kunnen ze niet gebruikt worden om de fossielen in gemakkelijk gedefinieerde clusters van elkaar te onderscheiden (…) Tyrannosaurus rex blijft de enige echte koning van de dinosaurussen.” Voor nu tenminste. “Er is nog steeds een goede kans dat er meer dan één soort Tyrannosaurus rex is,” stelt onderzoeker David Hone. “Maar we hebben sterk bewijs nodig om dat soort conclusies te trekken.” En dat vinden de onderzoekers dus niet in het in maart gepubliceerde onderzoeksartikel.
