De emoji’s op onze telefoons laten momenteel niet goed zien hoe divers de natuur is. En dat terwijl een meer diverse verzameling het gesprek over biodiversiteit kan bevorderen, zo betogen onderzoekers.
Het katje met hartjesogen of de aap met de handen voor zijn mond: grote kans dat je deze emoji’s regelmatig naar iemand stuurt. Op dit moment bevatten de emoji’s op onze smartphones een diverse selectie van dieren, maar ze zijn vooral gericht op zoogdieren, vogels en reptielen. Er zijn veel minder planten-emoji’s, slechts één schimmel en één microbe. En dat is zonde, zo betogen onderzoekers. Want een gevarieerder aanbod kan volgens hen juist de gesprekken over biodiversiteit en natuurbescherming in het digitale tijdperk bevorderen.
Studie
Het team heeft in een nieuwe studie, gepubliceerd in het vakblad Iscience, gekeken naar de verschillende soorten emoji’s door alle natuur- en dierenemoji’s van Emojipedia (een online verzameling van emoji’s) te sorteren en te vergelijken met de echte biodiversiteit. In totaal ontdekten ze emoji’s die 112 verschillende organismen voorstellen: 92 dieren, 16 planten, 1 schimmel (waarschijnlijk de roodgestipte vliegenzwam) en 1 micro-organisme (mogelijk de bacterie Escherichia coli). “Op dit moment bestrijken de beschikbare emoji’s een uitgebreid scala aan diersoorten, maar er is een tekort aan emoji’s voor planten, schimmels en micro-organismen,” zo schrijven de onderzoekers in hun studie. “Deze opvallende taxonomische vooroordelen weerspiegelen de heersende maatschappelijke bewustwording van biodiversiteit, waarbij de neiging bestaat om bepaalde dieren boven andere categorieën te prioriteren.”
Dieren
Maar zelfs binnen de categorie dieren krijgen sommige meer aandacht dan andere. In totaal vertegenwoordigen gewervelde dieren 76 procent van alle dieremoji’s. Geleedpotigen zijn goed voor 16 procent en respectievelijk 4 procent, 2 procent en 1 procent worden ingenomen door weekdieren, neteldieren en ringwormen. Deze verdeling geeft aan dat de huidige emoji-collectie een ondervertegenwoordiging van geleedpotigen en een oververtegenwoordiging van gewervelde dieren laat zien. Zeker als je bedenkt dat er meer dan 1,3 miljoen soorten geleedpotigen zijn, terwijl er slechts ongeveer 85.000 soorten gewervelde dieren bestaan. De onderzoekers hebben ook opgemerkt dat er geen emoji’s zijn die platwormen (inclusief lintwormen) of nematoden vertegenwoordigen, ondanks het feit dat er meer dan 20.000 soorten platwormen en bijna 20.000 soorten nematoden op aarde rondkruipen.
Toch lijkt het aantal diverse natuuremoji’s in de loop van de jaren enigszins toe te nemen. In 2015 waren er slechts emoji’s voor 45 verschillende dieren, maar dit aantal groeide tot 78 in 2019 en 92 in 2022. Niet alleen nam hun aantal toe, maar ook werden de dieremoji’s representatiever voor de biodiversiteit. In 2015 waren er alleen emoji’s die gewervelden, geleedpotigen en weekdieren vertegenwoordigden. Maar in 2020 kregen ook ringwormen vertegenwoordiging met de toevoeging van de ‘worm’-emoji, die hoogstwaarschijnlijk een regenworm voorstelt. in 2021 kregen neteldieren vertegenwoordiging met de toevoeging van een rode koraal-emoji.
Kortom, ondanks dat we in de afgelopen jaren een kleine toename van het aantal natuuremoji’s hebben gezien (zie kader), geeft de huidige emoji-collectie de diverse biodiversiteit toch niet nauwkeurig weer. En dat is volgens onderzoeker Mattia Falaschi best ‘ontmoedigend’. Volgens hem is het dan ook heel belangrijk dat de diversiteit van de natuur beter wordt vertegenwoordigd.
Biodiversiteit
“Om planten en dieren te beschermen, hebben we de hulp en steun van iedereen nodig,” vertelt hij in gesprek met Scientias.nl. “Om een groot publiek te bereiken is doeltreffende communicatie essentieel. In het digitale tijdperk evolueert het communicatielandschap snel, waarbij emoji’s, gifjes en andere middelen steeds belangrijker worden om boodschappen effectief over te brengen. Door meer natuur-gerelateerde emoji’s toe te voegen, kunnen we beter communiceren dat biodiversiteit niet alleen draait om de meest opvallende organismen, zoals zoogdieren – of in het algemeen gewervelden. Er bestaat een indrukwekkende verscheidenheid aan organismen, en elk speelt een essentiële en vaak onvervangbare rol in ecosystemen.”
Google
Dat veel soorten ontbreken, heeft verschillende redenen. Volgens de onderzoekers komt dit onder andere door de criteria voor het kiezen van onderwerpen voor emoji’s. Om een emoji te worden, moet iets vaak genoeg worden gegoogled. En veel van de minder bekende organismen voldoen niet aan dit criterium. “Deze regel kan problematisch zijn, omdat dit de uitbreiding van emoji’s belemmert om een betere weergave te geven van de echte biodiversiteit op onze planeet,” schrijven de onderzoekers.
Communicatie bevorderen
De onderzoekers pleiten dan ook voor een gevarieerder aanbod aan natuuremoji’s. Aan welke specifieke emoji’s je dan moet denken? “Ik zou graag meer emoji’s van micro-organismen en schimmels willen zien,” zegt Falaschi desgevraagd. “Ze behoren tot de minst vertegenwoordigde groepen, maar ze hebben een enorme verscheidenheid aan vormen en functies die cruciaal zijn voor het goed functioneren van ecosystemen.” Op deze manier hoopt de onderzoeker meer bewustwording te stimuleren. “Er zijn groepen met duizenden soorten, zoals platwormen, die nog geen emoji hebben,” stelt Falaschi. “Een gevarieerdere reeks emoji’s kan worden ingezet om de nieuwsgierigheid van mensen te wekken voor organismen die voor hen nog onbekend zijn.”
Ondanks dat de biodiversiteitscrisis misschien niet direct verbonden lijkt met de online wereld, benadrukken de onderzoekers dat emoji’s een krachtig middel kunnen zijn om het bewustzijn te vergroten en waardering te kweken voor de diversiteit van het leven op aarde. Falaschi hoopt dan ook dat de studieresultaten “mensen aanmoedigen om te praten over minder bekende groepen die onze bescherming hard nodig hebben”. Het is dan ook volgens het team essentieel om diverse en inclusieve emoji-sets te ontwikkelen, zodat de boom des levens eerlijk wordt weergegeven in digitale communicatiemiddelen. “Dit helpt om belangrijke boodschappen over de rol van alle organismen in de biosfeer effectief over te brengen,” besluiten ze.
