Voor het eerst in de geschiedenis zijn er overblijfselen van prooidieren gevonden in de maag van een tyrannosaurus. Dat schrijven wetenschappers in een nieuwe studie, waaruit blijkt dat de machtige dinosauriërs in hun jonge jaren ‘smachtten naar drumsticks’.
Het skelet van een Gorgosaurus, lid van de tyrannosaurus-familie waar ook de T-Rex toe behoort, vertelt ons meer over de manier waarop deze dino’s opgroeiden. De jonge dieren waren vrij slank gebouwd, maar veranderden langzaam maar zeker in gigantische, botverpulverende apex-predatoren, aldus de onderzoekers. De Gorgosaurus – vrij vertaald ‘vreselijke hagedis’ – was rond de zes jaar oud toen hij zo’n 75 miljoen jaar geleden overleed.
Smachten naar baby-drumsticks
Het fossiel werd ontdekt in 2009 in het Dinosaur Provincial Park ten oosten van de Canadese stad Calgary. Pas toen de onderzoekers het skelet recent nogmaals in het lab onder de loep namen, zagen ze iets heel bijzonders. Hoofdonderzoeker Francois Therrien van het Royal Tyrrell Museum nabij Calgary vertelt dat hij steil achterover sloeg, omdat hij ‘ontdekte dat de overblijfselen van de laatste maaltijd van deze jonge tyrannosaurus bewaard waren gebleven binnenin het fossiel’. Het verrassendste was nog wel dat de kleine botjes die uit de ribbenkast van de tyrannosaurus staken, bleken te behoren tot twee vogelachtige dino’s. Het waren de pootjes van zogenaamde Citipes.
Lastige eter
Paleontologen hebben het sterke vermoeden dat de Citipes veren en een snavel hadden. Ze liepen daarbij op twee poten, wat ze nog het meest op moderne kalkoenen doet lijken: een stevig gebouwde, vleugelloze vogel. Ze waren veel kleiner dan de enorme plantenetende dinosauriërs, die volwassen tyrannosaurussen op het menu hadden staan, legt Therrien uit. Daarbij was deze jonge Gorgosaurus een nogal ‘lastige eter’. “Hij gebruikte zijn scherpe tanden om de pootjes van twee baby-Citipes af te bijten en at alleen deze ‘drumsticks’ op”, vertelt onderzoeker Darla Zelenitsky van de University of Calgary.
Transformatie van de T-Rex
De ontdekking geeft ons een zeldzaam kijkje in de manier waarop tyrannosaurussen zich ontwikkelden. Ze waren ongeveer 1 meter lang bij hun geboorte en groeiden uit tot een van de grootste roofdieren die ooit op Aarde hebben rondgelopen. “Dit fossiel is het eerste tastbare bewijs dat tyrannosaurussen hun dieet drastisch veranderden naarmate ze ouder werden”, aldus Zelenitsky. Jonge tyrannosaurussen hadden slanke hoofden en poten, en scherpe mesachtige tanden om karkassen uit elkaar te halen. Ze waren waarschijnlijk in staat om vrij hard te rennen, zodat ze hun kalkoenachtige prooien te grazen konden nemen. “Deze jonge dieren leken waarschijnlijk meer op de velociraptors die in de film ‘Jurassic Park’ voorkomen, dan op de gigantische T-Rex”, zegt de paleontoloog.
‘Bloeddorstige bananen’
Zo rond zijn elfde was de tyrannosaurus op middelbare leeftijd aanbeland. Zijn omvang was inmiddels bijna tien keer zo groot en de weegschaal tikte meer dan 3000 kilo aan. Ze kregen in relatieve én absolute zin een bredere kop, terwijl ook de tanden dikker werden. Therrien noemt ze ‘bloeddorstige bananen’ die in staat waren om door enorme botten te bijten. Deze transformatie ging samen met een verandering van dieet: de zin in drumsticks uit de jeugd verdween en daar kwam de jacht op gigantische herbivore dinosauriërs voor terug. “Dit soort drastische dieetveranderingen komen veel vaker voor in het dierenrijk. Krokodillen en komodovaranen bijvoorbeeld doen zich als baby te goed aan insecten, waarna ze overgaan op knaagdieren en uiteindelijk grote zoogdieren naar binnen werken”, legt Therrien uit.
Van meso- tot apex-predator
De wetenschappers zeggen dat het Gorgosaurus-fossiel sterk bewijs is voor de theorie dat jonge tyrannosaurussen – waaronder de T-Rex – de rol van ‘mesopredator’ innamen in de voedselpiramide. Later groeiden ze pas uit tot apex-predatoren. “Deze aanpassing is waarschijnlijk de reden waarom tyrannosaurussen zo succesvol waren en hun ecosystemen domineerden aan het eind van het Krijt in Noord-Amerika en Azië”, besluit Therrien.
