Mag het een korreltje minder zijn? Wereldgezondheidsorganisatie wil zoutconsumptie aan banden leggen

Als regeringen nu vergaande maatregelen nemen om de zoutinname te verminderen, kan dat tegen 2030 maar liefst zeven miljoen levens redden.

Nog altijd eten we veel te veel zout, met een verhoogd risico op hartaandoeningen en beroertes tot gevolg. “Ongezonde voeding is wereldwijd één van de belangrijkste doods- en ziekteoorzaken, en overmatige natriuminname is een van de belangrijkste boosdoeners,” zegt Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Toch wordt er nog te weinig actie ondernomen om de zoutinname te beperken, zo vindt de WHO. En dat terwijl een veelomvattend maatregelenpakket miljoenen levens zou kunnen redden.

Zout is slecht
Ondertussen hebben al veel studies aangetoond dat een overmatige zoutinname slecht is voor de gezondheid. Er bestaat bijvoorbeeld substantieel bewijs dat het eten van veel zout kan leiden tot een hoge bloeddruk – een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten. Naast een verhoogde bloeddruk leidt het nuttigen van teveel zout tot hogere ontstekingswaarden. Het verhoogt de kans op overgewicht en beïnvloedt tevens andere risicofactoren die kunnen leiden tot hartaandoeningen nadelig. Bovendien kan het ook leiden tot andere ernstige gezondheidsproblemen, zoals maagkanker, obesitas, osteoporose en nierziekte. De huidige aanbeveling is dan ook om niet meer dan 5 gram per dag te nuttigen.

Toch weerhoudt dit veel mensen er niet van om minder zout te eten. Bovendien ondernemen niet veel landen actie. Zo blijkt uit een nieuw uitgebracht rapport van de WHO dat maar weinig WHO-lidstaten een verplicht en alomvattend zoutreductie-beleid hanteren. Het gaat om slechts negen landen: Brazilië, Chili, Tsjechië, Litouwen, Maleisië, Mexico, Saoedi-Arabië, Spanje en Uruguay. Bij maar liefst 73 procent van de WHO-lidstaten ontbreekt een dergelijk beleid volledig. “Het rapport laat zien dat de meeste landen nog geen verplicht zoutreductie-beleid hebben aangenomen,” stelt Adhanom Ghebreyesus. “Hun inwoners lopen dus risico op een hartaanval, beroerte en andere gezondheidsproblemen.”

Miljoenen levens redden
Volgens de WHO is dit een slechte zaak. Het betekent bovendien dat de wereld niet op schema ligt om de wereldwijde doelstelling – om de zoutinname tegen 2025 met 30 procent te verminderen – te halen. De bestaande kabinetsplannen zijn simpelweg in veel landen niet toereikend genoeg. En dat terwijl dit het aantal sterfgevallen behoorlijk zou kunnen terugdringen. Als regeringen namelijk wél maatregelen zouden nemen om de zoutinname te verminderen, kan dat tegen 2030 wereldwijd maar liefst zeven miljoen levens redden.

Actiepunten
Met het nieuwe rapport hoopt de WHO het onderwerp meer in de schijnwerpers te zetten. Ze roepen bovendien landen op om maatregelen te nemen. Deze omvatten: 1) de hoeveelheid zout in voedingsmiddelen en maaltijden terugdringen, 2) het beperken van de inkoop van zout- of natriumrijk voedsel in openbare instellingen, zoals ziekenhuizen, scholen, werkplekken en verpleeghuizen, 3) duidelijke etiketten op de voorkant van de verpakking die consumenten helpen bij het kiezen van producten met een lager zoutgehalte, 4) campagnes om de zoutinname te verminderen.

Zoutreductie-beleid
De WHO moedigt landen daarnaast aan om een bovengrens aan het zoutgehalte (gebaseerd op de WHO-richtlijnen) in bewerkte voedingsmiddelen vast te stellen en deze vervolgens via beleid af te dwingen. “Verplicht reductiebeleid is het effectiefst, omdat dit een brede dekking biedt en commerciële belangen beschermt, terwijl het tegelijkertijd een gelijk speelveld biedt voor voedselproducenten,” zo schrijft de WHO in een verklaring. Als onderdeel van het rapport heeft de WHO een scorekaart voor lidstaten ontwikkeld, gebaseerd op het beleid dat ze hanteren. Zo hopen ze landen aan te zetten tot actie.

“De WHO roept alle landen op om een zoutreductie-beleid te implementeren,” benadrukt Adhanom Ghebreyesus. “Ook vragen we voedingsfabrikanten om zich aan de WHO-richtlijnen te houden.”

Kortom, er zijn enorme inspanningen nodig om de zoutinname te verminderen en levens te redden. “Dit belangrijke rapport toont aan dat landen dringend moeten werken aan de implementatie van ambitieus, verplicht, door de overheid geleid zoutreductie-beleid,” zegt Tom Frieden, president en CEO van Resolve to Save Lives, een non-profitorganisatie die samenwerkt met landen om binnen dertig jaar 100 miljoen sterfgevallen als gevolg van hart- en vaatziekten te voorkomen. “Er zijn bewezen maatregelen die overheden kunnen doorvoeren. Bovendien bestaan er ook al natriumarme zouten. De wereld moet actie ondernemen – en wel nu. Anders zullen veel meer mensen dodelijke – maar te voorkomen – hartaanvallen en beroertes krijgen.”