De Chinese draak lijkt bijna echt te hebben bestaan. En wel in de vorm van het zeereptiel Dinocephalosaurus orientalis. Met behulp van nieuwe fossielen konden wetenschappers eindelijk dit indrukwekkende dier voor het eerst volledig beschrijven.
De Dinocephalosaurus orientalis leefde zo’n 240 miljoen jaar geleden. Hij heeft een extreem lange nek en een lichaam dat wel wat weg heeft van de bekende draak uit de Chinese mythologie. Leuk detail: de studie is vlak voor het begin van het Chinese jaar van de Draak gepubliceerd.
Het duurde even
Meer dan twintig jaar geleden werden de schedel van het dier en de eerste drie halswervels al ontdekt in de Guanling-formatie in de Chinese provincie Guizhou. Sindsdien zijn er nog talloze andere fossielen gevonden in het zuidwesten van China. Daardoor konden de onderzoekers uiteindelijk vrijwel het hele skelet van dit zeereptiel beschrijven. Dat heeft maar liefst tien jaar geduurd.
“Door de extra fossielen die we hebben gevonden, kunnen we dit opmerkelijke dier met zijn lange nek voor het eerst in zijn geheel zien. Het doet denken aan de lange, slangachtige mythische Chinese draak. We weten wel zeker dat de Dinocephalosaurus orientalis tot de verbeelding zal spreken overal ter wereld, want het is een bijzondere verschijning”, zegt onderzoeker Nick Fraser van het National Museum of Scotland, die meewerkte aan de studie.
Bizar lange nek
Het wonderlijke zeereptiel had maar liefst 32 halswervels. Het had dus echt een uitzonderlijk lange nek. Daarmee doet het dier niet alleen denken aan de Chinese draak, maar ook aan een wat realistischer beest, de Tanystropheus hydroides. Die kwam gedurende het Midden-Trias voor in zowel Europa als China. Beide reptielen waren ongeveer even groot en hadden een vergelijkbare schedel, inclusief grote, scherpe spijkerachtige tanden en kiezen.
“De Dinocephalosaurus is uniek, omdat hij nog veel meer wervels heeft in zijn nek en lijf dan de Tanystropheus. De Dinocephalosaurus baarde ook levende jongen, in plaats van dat hij eieren legde. Het dier was verder extreem goed aangepast aan het leven in zee, wat de vinnen als ledematen en de bijzonder goed bewaard gebleven vissen in zijn maag aantonen”, vertelt specialist in zeereptielen Stephan Spiekman van het State Museum of Natural History in Stuttgart.
Het dier kwam voor zover bekend alleen voor in de zeeën van het huidige Zuid-China en het geslacht bevat vooralsnog maar één soort, de Dinocephalosaurus orientalis, die in 2003 door Li werd benoemd.
Monster van Loch Ness
Hoewel er enige gelijkenissen zijn, is de Dinocephalosaurus in de verste verte geen familie van de beroemde plesiosaurussen, die zo’n 30 miljoen jaar later kwamen en waarop het Monster van Loch Ness is geïnspireerd.
De Plesiosaurus ontstond ongeveer 210 miljoen jaar geleden en stamt af van reptielen die op land leefden. Daardoor had hij vier vinnen, die vroeger dus ledematen waren, om zich mee voort te bewegen. De lange nek is het meest opvallende kenmerk van de plesiosaurus. Hij heeft zo’n veertig nekwervels. Vermoedelijk was de lange nek handig om zeediertjes die op de bodem leefden te pakken te krijgen en op te eten. Met slangachtige bewegingen kon het dier zo achter zijn prooi aan zonder dat zijn grote lichaam al werd opgemerkt door de dieren.
De onderzoekers uit de VS, China en Europa waren erg onder de indruk van hun vondst. “We gebruikten nieuw ontdekte fossielen om onze kennis over de Dinocephalosaurus te vergroten. En van al die buitengewone dingen uit het Trias, die we hebben gevonden in Guizhou is dit zeereptiel waarschijnlijk het bijzonderst”, vertelt onderzoeker Li Chun uit Beijing.
De ontdekking moet meer inzicht opleveren over de evolutie van deze groep dieren. De onderzoekers hopen bijvoorbeeld nog meer te weten te komen over de exacte functie van de lange nek bij zeereptielen.
