Zwitserse wetenschappers hebben een verrassende ontdekking gedaan: mannelijke glaskikkers die zorggedrag vertonen, hebben kleinere testikels. Het onderzoek laat zien dat er een directe link bestaat tussen vaderschap en testikelgrootte.
Wetenschapper Eva Ringler heeft meegewerkt aan het onderzoek. Ze laat weten: “We waren verrast hoe duidelijk deze link was voor glaskikkers. We ontdekten dat sommige glaskikkersoorten vaker waken over de eitjes, waardoor het risico afneemt dat andere mannetjes deze naderhand alsnog bevruchten. Hierdoor ervaren ze minder competitie op sperma-niveau, waardoor de evolutionaire druk voor een grote zaadproductie afneemt. Dit resulteert uiteindelijk in de ontwikkeling van kleinere testikels.” Voor glaskikkers is het namelijk zo dat de eitjes buiten het lichaam bevrucht moeten worden, net zoals het geval is bij veel andere amfibieën. Tijdens het paren legt het vrouwtje clusters van onbevruchte eitjes. Meteen na het leggen van de eitjes legt het mannetje zijn sperma hier overheen. Echter levert dit een probleem op: het is mogelijk dat een ander mannetje de eitjes ‘wegkaapt’ door deze alsnog te bevruchten door op een later moment zijn sperma hier óók overheen te leggen. In dat geval vindt er een flinke strijd plaats op sperma-niveau, waarbij het zaad van de ‘originele’ vader het uiteindelijk soms niet redt. Door de clusters naderhand te bewaken kan de vader een succesvolle bevruchting garanderen. Het onderzoek is gepubliceerd in het blad Proceedings of the Royal Society B.
Regenwoud
Voor het onderzoek hebben de wetenschappers maandenlang door de regenwouden van Brazilië en Ecuador gestruind. Hierbij hebben ze aandachtig mannetjes van meerdere glaskikkersoorten in de gaten gehouden door te kijken naar hun gedrag en fysieke eigenschappen. In totaal hebben de wetenschappers 37 verschillende glaskikkersoorten bekeken. Hieruit bleek dat er elf soorten waren waarbij het mannetje naderhand bleef hangen om de eitjes te bewaken. Bij de overige 26 soorten was dit niet het geval; bij deze soorten viel het de wetenschappers op dat de mannetjes vrij snel vertrokken waren nadat ze hun sperma hadden geloosd.
Vaderschap
De resultaten van het onderzoek zijn significant, omdat deze ons meer over vaderschap in het algemeen kunnen vertellen. Ringler legt uit: “We hebben deze evolutionaire link nog maar één keer eerder gezien; namelijk bij primaten. Het is dan ook heel bijzonder dat we dezelfde evolutionaire link nogmaals hebben gevonden, maar dan bij glaskikkersoorten.” Bij primaten is het namelijk ook zo dat mannetjes van verschillende soorten verschillend gedrag vertonen. Zo is er bij sommige primatensoorten maar ruimte voor één mannetje per groep. Denk hierbij bijvoorbeeld aan gorilla’s: per groep mag er maar één zilverrug de baas zijn. Een zilverrug met een groep heeft echter wel de nobele taak om deze te verdedigen tegen indringers, waardoor deze langer blijft hangen en uiteindelijk zijn vaderschap veel serieuzer neemt. Voor een zilverrug betekent dit echter ook dat er dus minder evolutionaire druk is om een grote zaadproductie te hebben, waardoor de testikels van een zilverrug in vergelijking met andere primatensoorten uiteindelijk dan ook kleiner zijn. Bij andere primatensoorten is dit omgedraaid: bij deze soorten kunnen de mannetjes het onderling veel beter vinden, waardoor ze uiteindelijk dan ook grotere testikels hebben.
Het team van Ringler is echter nog lang niet klaar met het onderzoeken van glaskikkers. Ze sluit af: “Er is nog zoveel dat we niet weten van glaskikkersoorten. Voor nu willen we dan ook verder onderzoek doen naar hoe het vaderschap eruitziet voor een glaskikker. Uiteindelijk hopen we dat ons onderzoek bij kan dragen aan ons begrip van de onderlinge relatie tussen gedrag, reproductie en cognitief vermogen.”
