Is aspartaam nu goed of slecht? Onze moedige columnist Cees Mulder mengt zich in die felle discussie!
Na een kort item vorige week over light frisdranken in het tv-programma ‘Altijd wat’ van de NCRV, laaide de discussie over aspartaam weer flink op. De kunstmatig gemaakte zoetstof zou namelijk leiden tot meer dan 90 verschillende aandoeningen. Zo zou u er hoofdpijn en ADHD van kunnen krijgen of zelfs kanker en het Golfoorlog-syndroom. Hierdoor is er geen voedingsproduct dat wereldwijd meer is onderzocht dan aspartaam. Maar zullen we het gewoon eens een keer niet moeilijker maken dan het is? Aspartaam is gewoon een piepklein eiwitje. Met niets anders dan natuurlijke ingrediënten!
Maagzweren
De ontdekking van aspartaam is een typisch voorbeeld van serendipiteit: het vinden van iets bruikbaars waar je totaal niet naar op zoek was. Zo werd aspartaam in 1965 per ongeluk ontdekt door de Amerikaan Schlatter. Eigenlijk deed de beste man onderzoek naar een nieuw medicijn tegen maagzweren en hiervoor koppelde hij steeds twee natuurlijk aminozuren aan elkaar. Omdat hij in een onbewust gebaar aan zijn vingers likte, ontdekte hij dat een net door hem gemaakte verbinding erg zoet smaakte. En het E-nummer E951 was geboren.
Eiwitten
Het bleek een schot in de roos te zijn. Een vervanger voor suiker zonder calorieën. Hoewel… aspartaam is een eiwit en eiwitten hebben veel calorieën, maar omdat het in zeer lage hoeveelheden al zoet smaakt, heeft u er erg weinig van nodig zodat u er niet dik (of druk…) van wordt. Eiwitten zijn essentieel voor organismen en vervullen zeer diverse taken. Eiwitten worden gemaakt door aminozuren aan elkaar te koppelen. Een beetje eiwit bestaat uit honderden van deze aminozuren die ook nog eens in een specifieke 3D-structuur zijn gevouwen. Aspartaam wordt gemaakt door twee van deze aminozuren aan elkaar te koppelen: asparaginezuur en fenylalanine. Asparaginezuur zit van nature in bijvoorbeeld spruitjes, fenylalanine zit in pinda’s. In het lichaam worden deze twee aminozuren verteerd en opgenomen zoals het lichaam elk ander eiwit verwerkt.
Methanol
Wat is dan het probleem? Eigenlijk niets. Bij de afbraak van aspartaam ontstaat ook een klein beetje methanol. Dat is op zich niet erg. Methanol zit van nature ook in groente en fruit. Door een fles cola light te drinken krijgt u ongeveer net zoveel methanol binnen als tijdens het eten van een appeltje. Of door het drinken van een glas sinaasappelsap. Uit testen is bovendien gebleken dat de concentratie van methanol in uw bloed niet stijgt na het nuttigen van aspartaam. Methanol krijgt het lichaam al miljoenen jaren binnen via plantaardig voedsel en daar kan het prima mee uit de voeten.
Tegenstanders
Toch is niet iedereen overtuigd. En omdat er een negatief luchtje kleeft aan aspartaam wordt er enorm veel onderzoek naar gedaan. U zou denken dat dat geruststellend is, maar nee, voor de aspartaamtegenstanders betekent dat juist dat er wel iets mis móét zijn met de zoetstof. En dat laten ze weten ook. Door middel van websites en boeken (Wat zit er in uw eten? door Corinne Couget) wordt ons keer op keer verteld hoe ongezond aspartaam is, dat alle wetenschappers zijn omgekocht door de frisdrankproducenten, en dat we met zijn allen letterlijk vergif drinken. Massahysterie ligt op de loer. Wie moeten we nu geloven? De aspartaamhaters of de schrijver van deze column?
De keus is aan een ieder. En gelukkig is de nieuwste zoetstof al weer onderweg: stevia. Een natuurlijke zoetstof uit het plantje honingkruid. Het wachten is nu op het eerste broodje stevia.
Eén keer in de twee weken plaatst biologiedocent Cees Mulder een column op Scientias.nl over biologie. Volg Cees ook op Twitter: @BiologieDocent en neem ook eens een kijkje op zijn eigen site.