Waarom mannen slechter zijn voor het milieu dan vrouwen

Mannen zijn minder milieuvriendelijk. En dat komt doordat ze een ‘groen-vrouwelijk-stereotype’ in hun hoofd hebben zitten.

Mannen gooien hun afval vaker op de grond en recyclen minder. Ze hebben een grotere ecologische voetafdruk dan vrouwen en – nog erger – ze voelen zich daar nauwelijks schuldig over. Ook kopen ze minder vaak milieuvriendelijke producten. Dit is al eerder aangetoond door wetenschappers, maar recent onderzoek laat zien hoe dit komt. Het is namelijk niet alleen de schuld van de mannen zelf.

Groen-vrouwelijke-stereotype
Eerder dachten psychologen dat het milieuonvriendelijke gedrag van mannen wordt veroorzaakt door een verschil in persoonlijkheidskenmerken tussen mannen en vrouwen. Vrouwen gedragen zich gemiddeld socialer, meer empathisch en altruïstisch, hechten meer waarde aan zorg en denken meer aan de toekomst; allemaal dingen die samenhangen met duurzaam gedrag. Een team van Amerikaanse en Chinese onderzoekers, onder leiding van Aaron Brough, heeft recent een andere verklaring gevonden voor dit verschil; het ‘groen-vrouwelijke stereotype’. Dit is een mysterieuze groene vrouw die mannen vertelt dat het niet stoer is als ze hun afval recyclen. Deze vrouw bestaat natuurlijk niet echt, maar dwaalt wel rond in de hoofden van genoemde mannen. De onderzoekers hebben psychologisch getest of er inderdaad een stereotype bestaat van de groene vrouw.

testExperiment
De eerste test die de onderzoekers deden (met 127 mensen) was de IAT-test, die associaties meet die mensen onbewust hebben. Mensen vinden het bijvoorbeeld makkelijker om ‘zout’ aan ‘peper’ te koppelen dan aan ‘auto’, en daarom reageren ze sneller in het eerste geval dan in het tweede. In de afbeelding hiernaast zie je een testsituatie. De recyclebare tas moet in de eerste test naar links en in de tweede test naar rechts. In de eerste test reageerden mensen sneller met klikken dan in de tweede, en dat betekent dat ze het makkelijker vinden om een recyclebare tas bij ‘vrouw’ en ‘milieuvriendelijk’ te plakken dan bij ‘vrouw’ en ‘niet milieuvriendelijk’. Dus, mensen verbinden milieuvriendelijk onbewust met vrouwen. Deze associatie betrekken mensen ook op zichzelf. Mensen voelen zichzelf vrouwelijker als ze een milieuvriendelijke keuze maken of zich ‘groen gedragen’, volgens een andere test. Als ze namelijk moesten vertellen wanneer ze voor het laatst iets milieuvriendelijks hadden gedaan, gaven ze zichzelf een hoge score voor vrouwelijkheid. Maar dit hoeft toch niet per se te betekenen dat mannen ook minder goed zijn voor het milieu? Jawel, want je geslacht is erg bepalend voor hoe je denkt over jezelf, en bepaalt daardoor ook deels hoe je je gedraagt. Mensen kiezen gedrag dat past bij het beeld dat ze van zichzelf hebben. Dat is een beetje een open deur, maar nu wordt het interessant: voor mannen is geslacht een stuk belangrijker voor dit identiteitsgevoel dan voor vrouwen. Dat komt deels doordat mannen meer afkeuring krijgen van anderen (van mannen en vrouwen) als ze zich ‘vrouwelijk’ gedragen, veel meer dan vrouwen die zich ‘mannelijk’ gedragen. Als kleine jongetjes met poppen spelen vinden mensen dat gekker dan wanneer meisjes met lego spelen, en homoseksuele mannen ondervinden meer afkeuring dan lesbische vrouwen.

“Het aantal slachtoffers bij een orkaan is anders wanneer die orkaan ‘Alexandra’ heet in plaats van ‘Alexander’, omdat mensen zich minder serieus voorbereiden op een orkaan met een vrouwennaam”

Voor vrouwen
Eigenlijk is het dus helemaal niet zo gek dat mannen huiverig zijn voor milieuvriendelijk gedrag! Omdat mensen ‘voor het milieu zorgen’ iets voor vrouwen vinden, is de man bang dat hij wordt uitgelachen als hij netjes alles in de juiste bak gooit. In plaats daarvan maakt hij liever een ‘mannelijke’ maar milieuonvriendelijke keuze. Zo wilden mannen absoluut niet in het openbaar een ‘lady’s steak’ eten, en zelfs het aantal slachtoffers bij een orkaan is anders wanneer die orkaan ‘Alexandra’ heet in plaats van ‘Alexander’, omdat mensen zich minder serieus voorbereiden op een orkaan met een vrouwennaam.

Niet alleen stiekem
Gedragen mannen zich als ze alleen zijn stiekem wel beter? Dat heeft het team van Brough ook onderzocht. Maar helaas, uit hun onderzoek bleek dat het antwoord ‘nee’ is. In dit onderzoekje kregen mannen een cadeaukaart waarmee ze ofwel online of in het echt mochten shoppen, maar online of echt maakte niet uit voor hoe ‘groen’ de spullen waren die ze kochten. Ook als mannen alleen zijn, gedragen ze zich naar hun eigen innerlijke stoere mannenbeeld.

tesla-1738969_1280Roze cadeaukaart
Nog een grappig effect: als de mannen een roze cadeaukaart kregen met sierlijke letters en bloemetjes, shopten ze minder groen. Andersom werkt dit effect ook: als mannen eerst een complimentje krijgen over hun mannelijkheid (of een supermannelijke cadeaukaart), liep hun mannelijke ego geen gevaar, en konden ze ‘veilig’ iets groens kopen.
Omdat mannen dus achterblijven in milieuvriendelijk gedrag hebben Brough en zijn team nog wat trucjes bedacht en getest waardoor mannen misschien minder bang worden voor milieuvriendelijk gedrag. Een goed idee is om reclames die groene producten of groen gedrag promoten mannelijk te maken, dus met een mannelijk lettertype en kleuren. Dat dit daadwerkelijk aan kan slaan, weten we. Neem bijvoorbeeld Tesla: het bedrijf heeft met de macho sportwagens de elektrische auto aan de man gekregen. Het kan dus wel, de combi mannelijkheid en groen. Volgens het onderzoeksteam is het imago van milieuvriendelijke producten dan ook te veel op vrouwen gericht.

Technologie
De onderzoekers hebben vooral ‘kleinere’ duurzame keuzen onderzocht, zoals boodschappen doen en afval scheiden. Over een ander belangrijk deel van de duurzaamheidswereld schrijven ze weinig: de technologische vooruitgang. Er worden steeds meer apparaten en hulpmiddelen bedacht die zelf energie opwekken of slim omgaan met vervuilende apparaten. Als deze producten meer als slimme technische snufjes worden verkocht die óók goed zijn voor het milieu, maken mannen wellicht betere keuzes én wordt het imago van milieuvriendelijk producten opgevijzeld. Om de eer van mannen te herstellen zouden milieuorganisaties en biologische supermarkten misschien moeten kijken of ze die technische kant van het verhaal meer mee kunnen nemen.

Duurzaamheid: alleen voor vrouwen en softies? Het wordt tijd dat zowel mannen als vrouwen dat versleten idee in de prullenbak gooien (en dus niet op straat).

Els Aarts (1993) heeft een bachelor Future Planet Studies (UvA) op zak en studeert nu Wetenschapscommunicatie aan de Universiteit Utrecht. Ze heeft o.a. onderzoek gedaan naar de combinatie van zonnepanelen met groene daken, en wil nu zo veel mogelijk mensen laten meedenken over complexe duurzaamheidsvraagstukken.

Bronmateriaal

Brough, A. R., Wilkie, J. E., Ma, J., Isaac, M. S., & Gal, D. (2016). Is Eco-Friendly Unmanly? The Green-Feminine Stereotype and Its Effect on Sustainable Consumption. Journal of Consumer Research, ucw044
Karpinski, A., & Steinman, R. B. (2006). The single category implicit association test as a measure of implicit social cognition. Journal of personality and social psychology, 91(1), 16
White, K., Dahl, D. W. (2006), To Be or Not Be? The Influence of Dissociative Reference Groups on Consumer Preferences. Journal of Consumer Psychology, 16(4), 404-14
Jung, K., Shavitt, S., Viswanathan, M., & Hilbe, J. M. (2014). Female hurricanes are deadlier than male hurricanes. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(24), 8782-8787

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd