Nieuw onderzoek toont aan dat kinderen van twee jaar oud al kunnen inzien dat iemand anders een nare teleurstelling te wachten staat en dus inzicht hebben in wat anderen verwachten en denken.
Regelmatig kijken we films waarin de hoofdpersoon een onaangename verrassing wacht. Denk bijvoorbeeld aan een rechercheur die in een ongure buurt rondzwerft en elk moment het ontzielde lichaam van zijn collega kan terugvinden. We gaan op het puntje van onze stoel zitten, onze ogen zijn wijd opengesperd en onze handen zijn gespannen. We weten dat de hoofdpersoon iets vervelends te wachten staat en ervaren spanning op het moment dat hij iets gaat ontdekken wat hij niet verwacht.
Nieuw onderzoek toont nu aan dat zelfs kinderen van twee en drie jaar oud die spanning ervaren en dus weten wat een ander denkt en verwacht. Onderzoekers trekken die conclusie nadat ze kinderen van deze leeftijd een poppenspel lieten zien. Het scenario was simpel: een pop liet trots zien wat hij allemaal bezat (zoals een grote hoeveelheid koekjes), waarna deze pop de kamer verliet. Een tweede pop kwam vervolgens de kamer binnen en nam de koekjes weg, zodat de eerste pop een vervelende verrassing te wachten stond. Uit onder meer de gezichtsuitdrukkingen van de kinderen bleek dat zij daarop gespannen werden. Ze wisten dat de eerste pop een teleurstellende verrassing te wachten stond.
Het onderzoek suggereert dat kinderen al veel eerder dan gedacht in staat zijn om te achterhalen wat anderen verwachten. “Wij willen graag weten wanneer kinderen in staat zijn om te begrijpen wat er in een ander omgaat,” vertelt onderzoeker Henrike Moll. “Er is het idee dat jonge kinderen egocentrisch zijn en dat ze vastzitten in hun eigen perspectief van de wereld en niet in staat zijn om te begrijpen wat anderen denken. Wij gaan de strijd aan met dat idee.”