Dat de zon een elf jaar durende cyclus volgt waarin de activiteit van de ster toeneemt en afneemt, wisten we al. Maar nieuw onderzoek toont aan dat de zon daarnaast ook nog een soort seizoenen kent.
De zon ondergaat een soort seizoensgebonden verandering, zo stellen onderzoekers van het National Center for Atmospheric Research (NCAR). Naast de elf jaar durende zonnecyclus waarin de activiteit van de zon piekt (zonnemaximum) en daalt tot het zonneminimum, blijkt de activiteit op de zon ook elke twee jaar ietsje toe en weer af te nemen.
Magnetische velden
Deze bijna jaarlijkse toe- en afname van de zonneactiviteit lijkt te worden veroorzaakt door veranderingen in krachtige magnetische velden op de twee halfronden van de ster. Het gaat om twee parallel aan elkaar lopende en elkaar overlappende magnetische ‘banden’ die elk hun eigen polariteit hebben en over een periode van 22 jaar langzaam van hogere breedtes naar de evenaar reizen, waar ze elkaar ontmoeten. De magnetische ‘banden’ geven zo vorm aan de elf jaar durende cyclus die we eerder al noemden. Maar ze blijken dus ook de krachtige en bijna jaarlijkse veranderingen in de zonneactiviteit mogelijk te maken.
Twee seizoenen
De seizoensgebonden veranderingen die de onderzoekers nu hebben opgemerkt, kunnen volgens onderzoeker Scott McIntosh een beetje vergeleken worden met de veranderingen die optreden in gebieden op aarde met twee seizoenen (bijvoorbeeld een regenseizoen en een droog seizoen). Hij wijst erop dat de seizoensgebonden veranderingen op de zon – en hun oorzaak – een belangrijke ontdekking zijn. “We hebben hier te maken met een belangrijke oorzaak van zonnestormen. Door beter te begrijpen hoe die magnetische velden op de zon ontstaan en seizoensgebonden veranderingen veroorzaken, kunnen we het ruimteweer wellicht beter gaan voorspellen.”
Het onderzoek kan tevens verklaren waarom krachtige zonnevlammen en plasmawolken vaak een jaar nadat we het maximale aantal zonnevlekken op de zon hebben geteld, pieken. Dat komt waarschijnlijk doordat de seizoensgebonden veranderingen maanden na het zonnemaximum de zon nog kunnen verstoren.