Prehistorisch potje met onverklaarbare tekst erop ontdekt in Nijmegen

Wie schreef de cryptische tekens in een tijd dat niemand in Nederland schrijven kon? En wat betekenen ze?

Nederlandse archeologen hebben een wel heel mysterieuze ontdekking gedaan. Zo groeven ze rond Nijmegen bij toeval een klein potje op, waar rondom een vreemde ‘tekst’ op gekerfd is. Het potje is gedateerd tussen 800-500 voor Christus. In deze periode kon echter niemand in Nederland nog schrijven. Wie het pseudo-schrift meer dan 2500 jaar geleden op het potje heeft gezet, is dan ook een groot raadsel.

Bijgift

Het potje is klein van stuk en was waarschijnlijk een bouwoffergave, of een bijgift in een (crematie)graf. Het potje zelf was slechts het omhulsel, zo stopte men in het potje het daadwerkelijke geschenk.

IJzertijd
Het potje stamt uit de vroege ijzertijd. Zo vonden de onderzoekers het potje tussen honderden andere scherven uit de ijzertijd. Ook is zeker dat de tekens op het potje destijds zijn aangebracht. Zo lopen de ‘letters’ over de oude breuken. Daarnaast hebben specialisten bevestigd dat in de inscripties dezelfde koolstofrijke aanslag zit als op het oppervlak van het aardewerk. Het potje is rondom Nijmegen gefabriceerd, omdat het aardewerkje gemaakt is van regionale klei.

Schrift
De cryptische tekens zien eruit alsof ze iets betekenen. Maar zijn ze ook echt als schrift bedoeld? Dat is voor de onderzoekers nog een groot vraagteken. Schrijven deed men in de vroege ijzertijd alleen nog maar in gebieden rond de Middellandse Zee. En hoewel er enige overeenkomsten zijn met tekens uit het vroege Zuid-Europese alfabet, denken de onderzoekers toch dat iemand met beperkte kennis van het zuidelijke schrift op het mysterieuze potje aan het beitelen is geslagen. Ook rest de vraag of de persoon in kwestie een streekbewoner, of misschien een hier neergestreken vreemdeling was.

Tekening van de rondom aangebrachte inscripties. De stippellijnen geven de plaats van breuken in het aardewerk aan. Afbeelding: Gemeente Nijmegen

Archeologen vonden het potje tijdens de opgraving van een bijzonder grafveld uit de vroege Middeleeuwen in het Lentseveld. Het potje lag in een kuil met afval – zoals aardewerk, botten en stenen – afkomstig uit de huishoudens van prehistorische boerenfamilies.

Het schrift in Nederland
Rond de Middellandse Zee was men in de ijzertijd al bekend het met schrift. Nederlanders leerden pas eeuwen later schrijven, toen de Romeinen in ons land op het toneel verschenen. De eersten die kennis maakten met het schrift waren Bataafse soldaten die in Romeinse dienst waren. Bewoners van het Oost-Nederlandse rivierengebied leerden vervolgens pas voor het eerst echt schrijven.

Bronmateriaal

"Bijzondere vondst uit de ijzertijd: Prehistorisch aardewerk met schriftachtige tekens" - Gemeente Nijmegen

Afbeelding bovenaan dit artikel: Gemeente Nijmegen

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd