Nieuw onderzoek laat zien dat de tranen van vrouwen stoffen bevatten die het agressieve gedrag bij mannen lijken te blokkeren.
Het klinkt misschien een beetje gek. Maar bij knaagdieren was dit fenomeen al vastgesteld. Zo is het bekend dat wanneer deze dieren de tranen van vrouwtjes ruiken, dit de agressie bij mannetjes tegengaat. Nu hebben onderzoekers besloten om dit eigenaardige verschijnsel ook bij mensen te bestuderen. Want heeft het opsnuiven van tranen hetzelfde effect bij mannen?
Knaagdieren
De tranen van knaagdieren bevatten chemische signalen die verschillende effecten hebben, waaronder dus het tegengaan van mannelijke agressie. Bij vrouwelijke muizen bevatten de tranen bijvoorbeeld stoffen die de vechtneigingen bij mannetjes verminderen. Ook smeren ondergeschikte mannelijke blinde molratten zich in met hun tranen om het agressieve gedrag van dominante mannetjes te temperen. Tegelijkertijd weten we dat ook menselijke tranen een chemisch signaal bevatten, dat het testosterongehalte bij mannen verlaagt. De precieze betekenis ervan was echter nog onduidelijk. “Aangezien een afname in testosteron in verband kan worden gebracht met verminderde agressie, hebben we de hypothese getest dat menselijke tranen, vergelijkbaar met wat bij knaagdieren is waargenomen, in staat zijn om mannelijke agressie te verminderen,” zo schrijven de onderzoekers in hun studie.
Spel
Voor dit onderzoek verzamelde het team een groep mannen die ze uitnodigden om deel te nemen aan een tweepersoonsspel. Het spel was zo opgezet dat het agressieve reacties tegenover de andere speler zou uitlokken, waarvan de mannen dachten dat deze vals speelde. Als de mannen de gelegenheid kregen, konden ze wraak nemen op de andere speler door hen geld te laten verliezen. Tijdens het spelen van het spel roken de mannen ofwel aan de tranen van vrouwen of aan een zoutoplossing. De mannen waren niet op de hoogte van wat ze aan het opsnuiven waren en konden geen onderscheid tussen de twee maken.
Menselijke tranen kunnen in drie categorieën worden ingedeeld op basis van hoe ze ontstaan. Ten eerste zijn er psychische of emotionele tranen, die optreden bij intense emoties, zowel positief als negatief. Daarnaast zijn er basale tranen die voortdurend in kleine hoeveelheden worden geproduceerd om het oog vochtig te houden. Tot slot heb je reflexieve tranen, die vrijkomen bij irritatie zoals stof of traangas, en ook bij het snijden van uien. Deze tranen verschillen niet alleen in hun oorsprong, maar ook in hun samenstelling. Emotionele tranen bevatten bijvoorbeeld eiwitachtige hormonen, waarvan er één een neurotransmitter is die van nature een pijnstillend effect heeft op mensen die stress ervaren.
De bevindingen uit de studie zijn opmerkelijk. Zo blijkt dat het wraakzuchtige, agressieve gedrag tijdens het spel verminderde met meer dan 40 procent nadat de mannen aan de tranen van vrouwen hadden geroken.
Hersenscans
De onderzoekers herhaalden het experiment vervolgens in een MRI-scanner. En daaruit blijkt dat twee hersengebieden die gerelateerd zijn aan agressie – de prefrontale cortex en de anterior insula – meer activiteit vertoonden wanneer de mannen tijdens het spel werden uitgelokt. Deze gebieden waren echter minder actief wanneer de mannen aan de tranen roken. Hoe groter het verschil in hersenactiviteit, hoe minder vaak de speler wraak nam tijdens het spel.
Stoffen
Het betekent dat het ruiken aan vrouwelijke tranen dus ook bij mensen leidt tot verminderde agressie bij mannen. Het lijkt erop dat de tranen van vrouwen stoffen bevatten die agressie bij mannen tempert. Dit wijst erop dat er een verband is tussen tranen, hersenactiviteit en agressief gedrag bij mensen. “We hebben aangetoond dat tranen de geurreceptoren activeren en de hersencircuits die met agressie samenhangen veranderen, wat leidt tot een aanzienlijke vermindering van agressief gedrag,” zegt onderzoeker Noam Sobel. “De resultaten laten zien dat tranen een soort chemische bescherming bieden tegen agressie. Dit effect komt dus zowel bij knaagdieren als bij mensen voor – en mogelijk ook bij andere zoogdieren.”
Honden
Recent onderzoek heeft bijvoorbeeld aangetoond dat zelfs honden emotionele tranen laten vallen. Maar om zeker te weten of deze tranen chemische signalen bevatten die door andere honden of mensen kunnen worden opgepikt, is meer onderzoek nodig.
Baby’s
Waarom tranen agressie verminderen? De onderzoekers speculeren dat dit voornamelijk relevant is voor baby’s. “Baby’s kunnen niet praten om zich te beschermen tegen agressie,” zegt onderzoeker Shani Agron. “Daarom vertrouwen ze mogelijk meer op chemische signalen.”
Vrouwen
In toekomstig onderzoek zijn de onderzoekers van plan te bestuderen of de resultaten ook gelden voor vrouwen. “Toen we vrijwilligers zochten die tranen konden doneren, vonden we voornamelijk vrouwen, omdat het voor hen veel socialer aanvaardbaar is om te huilen,” vertelt Agron. “We wisten dat het ruiken van tranen het testosterongehalte doet dalen. Omdat dit meer invloed heeft op agressie bij mannen dan bij vrouwen, zijn we begonnen met het bestuderen van het effect van tranen op mannen. Nu willen we echter ook onderzoeken of dit bij vrouwen hetzelfde effect heeft, zodat we het complete plaatje begrijpen.”
Al met al wijzen de onderzoekers op de opvallende overeenkomsten tussen muizentranen en de onze. “We hebben vastgesteld dat menselijke tranen, vergelijkbaar met muizen, een chemisch signaal bevatten dat mannelijke agressie bij anderen van dezelfde soort onderdrukt,” concluderen de onderzoekers. “Dit weerlegt het idee dat emotionele tranen iets uniek menselijks zijn.”
…wetenschappers eerder hebben ontdekt dat onze tranen verrassend veel overeenkomsten vertonen met die van bepaalde diersoorten? Menselijke tranen lijken bijvoorbeeld opmerkelijk veel op tranen van onder andere papegaaien en schildpadden. Lees er hier meer over!
