Wij mensen hebben weinig ruggengraat als het op eten aankomt: geef ons een vol bord en we eten het leeg. Maar daarmee zijn we ook makkelijk te foppen: maak je de porties kleiner dan eten we haast als vanzelf minder. Onderzoekers wilden weten of dat met alcohol ook zo werkt.
De Cambridge-wetenschappers doen al jaren onderzoek naar de psychologische effecten van de portiegrootte van eten en drinken in supermarkten, restaurants en cafés in het Verenigd Koninkrijk. Grotere verpakkingen en porties leiden in de regel tot grotere consumptie: we worden immers makkelijk verleid.
Grote bellen in de ban
Voor een nieuwe studie vroegen de onderzoekers tientallen horecazaken om het grootste glas wijn van de menukaart te halen. Uiteindelijk gingen 21 pubs, bars en restaurants akkoord. Vervolgens werden alle wijn-, bier- en ciderbestellingen per horecazaak bijgehouden.
Er bleek aanzienlijk minder wijn te worden verkocht als een kroeg stopte met de grootste bellen wijn van normaal gesproken 250 milliliter en alleen nog glazen van 175 en 125 ml verkocht.
Gevaren van te veel alcohol
Alcoholgebruik is wereldwijd de op vier na grootste oorzaak van vroegtijdige dood en ziekte. Het verhoogt de kans op hart- en vaatziekten, allerlei soorten kanker (vooral aan het spijsverteringsstelsel), beroertes en leverschade met dodelijke afloop. Maar ook alcoholvergiftiging, auto-ongelukken en geweldsdelicten door alcohol eisen dagelijks vele slachtoffers.
Je kunt op allerlei manieren proberen om het alcoholgebruik van mensen te verminderen. Het verhogen van de accijnzen is een probaat middel, maar ook anti-alcoholcampagnes kunnen helpen. Een derde methode is de hoeveelheid alcohol per glas verminderen. Het idee lijkt een beetje op het gebruik van een kleiner bord bij het eten, waardoor mensen minder eten opscheppen en uiteindelijk minder calorieën binnenkrijgen. Maar er was tot nu toe geen bewijs dat het bij glazen wijn ook zo werkt.
Minder wijn, evenveel winst
Dus vroegen onderzoekers uitgaansgelegenheden met een dranklicentie om vier weken lang hun grootste portie wijn per glas van de menukaart te schrappen. In de loop van de vier weken daalde het totale aantal liters wijn dat door de horecabedrijven werd verkocht met 7,6 procent. Dit werd niet gecompenseerd door een stijging van de verkoop van flessen wijn, bier en cider. Er was wel een stijging in de verkoop van de kleinere wijnglazen, over het algemeen 125 ml en 175 ml. En belangrijk voor de pub-eigenaren: de omzet bleef even hoog. De hogere winstmarge die op de kleinere glazen wijn zit, maakte het omzetverlies volledig goed. De wetenschappers concluderen dus dat als de grootste portie wijn niet beschikbaar is aan de bar, mensen niet overstappen op een fles wijn, bier of cider, maar kiezen voor de kleinere wijnglazen. Ze bestellen dan gemiddeld wel iets meer glaasjes, maar drinken uiteindelijk significant minder alcohol.
“Ik durf wel te zeggen dat dit een veelbelovende manier is om de alcoholconsumptie onder de bevolking te verminderen. Het is belangrijk om deze bevindingen onder de aandacht te brengen van beleidsbepalers en een dergelijke aanpak onderdeel te maken van de regelgeving voor alcoholvergunningen”, schrijft de onderzoeker.
Volksgezondheid verbeteren
“Het weghalen van de grootste volume-optie in het wijnsegment per glas verminderde het totale aantal liters verkochte wijn in alle 21 horeca-etablissementen. Deze conclusie is in lijn met eerdere onderzoeken waarbij kleinere voedselporties ervoor zorgen dat we in totaal minder eten naar binnen werken. Als deze aanpak breed opgepakt wordt, dan kunnen we de hoeveelheid genuttigde alcohol per persoon structureel verminderen en zo de volksgezondheid verbeteren”, besluit Cambridge-onderzoeker Marteau.
