Maar liefst één op de acht Poolse ouders heeft spijt van het krijgen van kinderen

Als we deze lijn doortrekken naar de rest van de wereld, kan dit betekenen dat tientallen miljoenen mensen kinderen opvoeden zonder dat ze dat willen, met alle gevolgen van dien.

Vader of moeder worden is voor velen een prachtige en indrukwekkende ervaring. Tegelijkertijd is het ook een ingrijpende gebeurtenis; ineens verandert alles. Hoewel veel vaders en moeders zich geen leven zonder kind meer kunnen voorstellen, bestaan er ook veel ouders die liever de klok zouden terugdraaien.

Studie
In een nieuw onderzoek bestudeerden wetenschappers 1.175 Poolse ouders in de leeftijd tussen de 18 en 40 jaar, die representatief zijn voor de demografie van de algemene bevolking. Daarnaast onderzochten ze nog eens 1.280 ouders tussen de 18 en de 30 jaar. Aan alle ouders werd een dringende vraag gesteld: als ze nogmaals konden kiezen of ze wel of geen kinderen zouden krijgen, wat zouden ze dan doen? De antwoorden die de onderzoekers hoorden waren opvallend. Want uit de analyse blijkt dat zo’n 13,6 procent van de ouders uit de eerste groep en 10,7 procent in de tweede groep spijt had van het ouderschap.

Vergelijking
Het betekent dat maar liefst één op de acht Poolse ouders spijt heeft van het krijgen van kinderen. Een stuk hoger dan bijvoorbeeld in de Verenigde Staten en Duitsland, waar respectievelijk 7 en 8 procent van de ouders spijt heeft. “Voordat we de resultaten binnenkregen, vroegen we ons af of het percentage hoger of lager zou zijn in vergelijking met de Verenigde Staten en Duitsland,” vertelt Konrad Piotrowski aan Scientias.nl. “De mensen die ik sprak vertelden me dat Polen een land is waar familierelaties heel belangrijk zijn en gekoesterd worden. Sommigen wezen erop dat 40 procent van de mensen in Polen naar de kerk gaat en dat katholieken waarschijnlijk geen spijt hebben van het krijgen van kinderen. Over het algemeen gingen de meeste stemmen op voor een lager percentage in vergelijking met de Verenigde Staten en Duitsland. En wat blijkt? Het percentage Poolse ouders dat spijt heeft ligt zelfs meer dan 50 procent hoger dan in deze twee landen.”

Reden
De vraag is waarom zoveel Poolse ouders het krijgen van kinderen betreuren. En uit de resultaten blijkt dat onder andere psychologische problemen een rol spelen. Zo hebben ouders die spijt hebben vaker een traumatische jeugd gehad, gekenmerkt door geweld en afwijzing, lijden vaker aan depressiviteit en angststoornissen en zijn gevoeliger voor burn-outs. Ook financiële problemen en alleenstaand ouderschap vergroten de kans dat ouders spijt krijgen aanzienlijk. Dat kan overigens ook een reden zijn waarom het percentage in Polen hoger ligt dan in de Verenigde Staten en Duitsland. “Polen is armer, dus het zou goed kunnen dat meer Poolse gezinnen in financiële problemen verkeren,” verklaart Piotrowski. “Een andere kwestie, al is het nog suggestief, is dat de toegang tot abortus in Polen zeer beperkt is. Ik sluit dus niet uit dat er in Polen meer mensen onverwacht ouder worden. Dit is natuurlijk een slecht uitgangspunt om vader of moeder te worden en de resultaten uit mijn onderzoek kunnen daarvan een effect zijn.”

Wereldwijd
Helaas is er tot op heden nog maar weinig onderzoek gedaan naar ouderschapsspijt. Toch waarschuwt Piotrowski dat dit fenomeen waarschijnlijk verre van beperkt is tot Polen. “Ouders in andere landen krijgen te maken met dezelfde problemen,” legt hij uit. “We zien bijvoorbeeld dat het percentage burn-outs in Polen heel hoog ligt, maar dat is ook het geval in België, Zwitserland en Canada. Ouderlijke burn-outs worden vooral ervaren door vaders en moeders in ontwikkelde landen in de westelijke beschaving. Het zal me dus niets verbazen als dat met ouderschapsspijt hetzelfde blijkt te zijn.” Kijken we naar de Europese Unie (ongeveer 440 miljoen inwoners) of Noord-Amerika (ongeveer 580 miljoen inwoners), dan kan het percentage ouders dat spijt heeft van kinderen zich weleens vertalen in tientallen miljoenen mensen die kinderen opvoeden zonder dat ze dat willen.

Consequenties
Spijt hebben van het ouderschap is niet alleen belastend voor de ouder zelf. Het belemmert ook de vervulling van de rol van de opvoeder, wat hoogstwaarschijnlijk een negatieve invloed heeft op de relatie met het kind. “Onze huidige kennis over de relatie tussen spijt van ouders en opvoedingsmethoden is alarmerend,” vertelt Piotrowski. “We denken dan ook dat spijt hebben van het ouderschap schadelijk kan zijn voor kinderen. Ouders met depressieve klachten verwaarlozen de behoeften van kinderen bijvoorbeeld eerder en zijn bovendien strenger. Hoe jonger de kinderen zijn, hoe meer tijd ze thuis doorbrengen en hoe afhankelijker ze worden van hun ouders. Het emotionele klimaat binnen het gezin heeft invloed op de zich ontwikkelende hersenen, wat vervolgens weer invloed heeft op het vermogen van kinderen om met angst en stress om te gaan. Dit is de reden waarom kinderen die opgroeien in disfunctionele gezinnen, zelfs als ze al volwassen zijn, het risico lopen op psychologische stoornissen.”

Risico’s van het ouderschap
Hoewel veel mensen ervan overtuigd zijn kinderen te willen (95 procent van de volwassen Amerikanen zegt een kinderwens te hebben, tegenover 93 procent van de mannen en 95 procent van de vrouwen in de Europese Unie), worden de mogelijke risico’s van het ouderschap vaak nog onderbelicht. Het krijgen van kinderen is een beslissing waarvan de gevolgen je de rest van het leven vergezellen; je blijft voor altijd vader of moeder. Eén van de factoren die de keuze voor het krijgen van kinderen riskant maakt, is het feit dat je pas weet hoe het is nadat het kind al is geboren. Het zorgen voor kinderen van anderen of het werken met kinderen geeft immers geen goed beeld van hoe het precies is om ouder te zijn.

“Het is tijd om het kleurrijke beeld van het ouderschap te veranderen in een realistisch beeld, waarin ruimte is voor zowel vreugde als tranen”

Betere informatie
“Een belangrijke les moet worden geleerd door regeringen van ontwikkelde landen, die in toenemende mate jonge mensen proberen aan te moedigen om kinderen te krijgen, om zo veroudering en een demografische crisis te voorkomen,” zegt Piotrowski. “Jongeren moeten op betrouwbare wijze over het ouderschap geïnformeerd worden, waarbij duidelijk wordt dat dit geen gemakkelijke taak is. Het eist veel offers en elke maand moeten er duizenden beslissingen worden genomen. Je hebt als vader of moeder een grote verantwoordelijkheid voor je kinderen en dat voor zeker twintig tot vijfentwintig jaar. Het is tijd om het kleurrijke beeld van het ouderschap te veranderen in een realistisch beeld, waarin ruimte is voor zowel vreugde als tranen.”

Bron van voldoening
De resultaten uit dit onderzoek laten zien dat helaas niet iedereen in staat is ouderlijke taken zodanig aan te pakken, dat het ouderschap een bron van voldoening is. “Mijn bevindingen suggereren dat het levenspad van ouders die nu spijt hebben van hun kinderen, al vele, vele jaren eerder hobbelig was,” concludeert Piotrowski. “Het gaat bij sommige zelfs terug tot hun eigen kindertijd. Vervolgens behandelen spijtige ouders hun kinderen slechter. Ik ben daarom bang dat veel van deze kinderen het ontwikkelingspad van hun ouders zullen herhalen. Om dit te voorkomen moeten we echter eerst het probleem inzien. Vervolgens kunnen we ouders helpen die zichzelf in deze situatie treffen.”

Het onderwerp schreeuwt dan ook om vervolgonderzoek, bijvoorbeeld door ook in andere landen te gaan bestuderen in hoeverre ouders spijt hebben van hun keuze voor kinderen. “Als we dit gaan onderzoeken en we zijn niet bang om de antwoorden te vinden, ben ik ervan overtuigd dat we binnenkort veel data hebben over meer Europese landen,” stelt Piotrowski. “Ik hoop het echt, want het wordt tijd dat we ook deze kant van het ouderschap erkennen.”

Bronmateriaal

"As many as one in eight (13%) Polish parents may regret having children" - PLOS (via EurekAlert)

Interview met Konrad Piotrowski

Afbeelding bovenaan dit artikel: Stephanie Pratt via Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd