Luchtvervuiling is niet alleen ongezond voor volwassen mensen, zelfs het ongeboren kind heeft er last van. Zwangere vrouwen die vieze lucht inademen, krijgen gemiddeld kleinere baby’s, die bovendien meer kans hebben op longproblemen.
Noorse wetenschappers wisten vijf schadelijke stoffen in de atmosfeer te linken aan een lager geboortegewicht. Daarbij toonde eerder onderzoek al aan dat er een sterk verband is tussen het geboortegewicht en de gezondheid van de longen. Lichte baby’s hebben meer kans op astma en krijgen op latere leeftijd vaker COPD, vroeger ook wel chronische bronchitis of longemfyseem genoemd.
Scandinavische luchten
De onderzoekers leggen uit dat het belangrijk is om de luchtvervuiling verder aan te pakken en tegelijk dorpen en steden te vergroenen, zodat baby’s en hun ontwikkelende longen geen blijvende schade meer op kunnen lopen. De bevindingen zijn gebaseerd op gegevens van de Respiratory Health in Northern Europe (RHINE)-studie. Er zijn in totaal 4286 kinderen en hun moeders uit vijf Europese landen – Denemarken, Noorwegen, Zweden, IJsland en Estland – meegenomen in het onderzoek.
Vijf smerige stoffen
De Noren hebben de hoeveelheid groen in kaart gebracht rond de woningen van de aanstaande moeders door de dichtheid van de vegetatie te meten met satellietbeelden. Daaronder vallen bossen en boerenland, maar ook parken en andere vegetatie binnen de bebouwde kom.
Daarnaast gebruikten de onderzoekers de waarden van vijf verontreinigende stoffen om een idee te krijgen van de mate van luchtvervuiling in de verschillende woongebieden. Ze maten stikstofdioxide (NO2), ozon (O3), zwarte koolstof (BC) en twee soorten fijnstof (PM2,5 en PM10) en constateerden dat de gemiddelde luchtkwaliteit binnen de strenge Europese normen lag. De wetenschappers vergeleken al deze informatie met het geboortegewicht van de baby’s, terwijl ze rekening hielden met zoveel mogelijk andere factoren die invloed kunnen hebben op het geboortegewicht, zoals de leeftijd van de moeder, haar rookgedrag en eventuele gezondheidsperikelen.
Kleinere baby’s
Uiteindelijk bleek er een duidelijk verband tussen de hoeveelheid vervuilende stoffen in de atmosfeer en een lager geboortegewicht, waarbij PM2,5, PM10, NO2 en BC leidden tot een afname van het geboortegewicht van 48 tot 56 gram. Als je de hoeveelheid groen rond de woning meerekent, wordt dit effect een stuk kleiner. Vrouwen die in groenere gebieden woonden, baarden in het onderzoek gemiddeld 27 gram zwaardere baby’s, dan moeders die in minder groene gebieden leefden.
Astma en COPD
“De tijd waarin een baby in de baarmoeder groeit, is cruciaal voor de ontwikkeling van de longen”, legt hoofdonderzoeker Robin Mzati Sinsamala van de Noorse Universiteit van Bergen uit. “We weten uit eerder onderzoek dat baby’s met een lager geboortegewicht meer kans hebben op ontstekingen in de borst en dit kan op latere leeftijd leiden tot astma en COPD. Uit onze studie blijkt dat zelfs relatief lage hoeveelheden luchtverontreiniging al resulteren in de geboorte van kleinere, lichtere baby’s. We hebben daarnaast ontdekt dat een omgeving rijk aan bomen en planten dit effect kan verminderen. Het kan zijn dat groenere woongebieden gemiddeld minder verkeer hebben of dat de planten ervoor zorgen dat er gifstoffen uit de lucht verdwijnen. Ook kan het zijn dat zwangere vrouwen meer in beweging komen door het uitnodigende karakter van groene zones. Hoe dan ook, het scheelt gemiddeld 27 gram in geboortegewicht.”
Effect van luchtvervuiling
Deze studie is onderdeel van een breder onderzoeksprogramma genaamd Life-GAP, dat de gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en groenvoorzieningen op de longen al tientallen jaren in kaart brengt in Europa. “De studie laat wederom zien hoe schadelijk luchtverontreiniging is voor de volksgezondheid, zeker bij kwetsbare baby’s en jonge kinderen”, zegt professor Arzu Yorgancioğlu, die niet direct bij de studie betrokken is.
“Zwangere vrouwen willen hun ongeboren kind zo goed mogelijk beschermen tegen lichamelijk en geestelijk leed. Maar als individu is het soms niet mogelijk om invloed te hebben op de blootstelling aan gifstoffen of de hoeveelheid groenvoorzieningen in de directe woonomgeving. Wij als artsen en onderzoekers die geven om de gezondheid van kinderen, moeten druk uitoefenen op overheden en beleidsmakers. De lucht die we allemaal inademen kan en moet schoner worden. Nu blijkt dat een deel van de schadelijke effecten van luchtverontreiniging gecompenseerd wordt door groene zones in de directe woonomgeving, moeten we daar zo snel mogelijk werk van maken”, besluit Yorgancioğlu.
