De gezondheidstoestand van de lander lijkt vooralsnog stabiel.
Zoals je waarschijnlijk wel weet, is Mars een behoorlijk stoffige planeet. Het komt dan ook vrij regelmatig voor dat op de planeet stofstormen ontstaan. Daarbij worden stofdeeltjes in de atmosfeer gezwiept, alwaar ze zonlicht tegenhouden. Om eenzelfde debacle als met Marsrover Opportunity af te wenden, hebben ingenieurs Marslander Insight in ‘veilige modus’ gezet, totdat de kracht van de stofstorm hopelijk volgende week weer is afgenomen.
Lockdown
Het betekent dat Marslander Insight in een soort ‘lockdown’ zit. Want in de veilige modus schort het ruimtevaartuig alle niet-essentiële functies op. Op deze manier bespaart de lander, die uitgerust is met zonnepanelen en nu door de stofstorm dus geen zonlicht ontvangt, veel energie. Om de batterijen verder te sparen, is er op dit moment tevens maar beperkte communicatie met de lander mogelijk.
Stofstorm
De stofstorm kan de zonnepanelen van Insight op twee manieren aantasten. Aan de ene kant zorgt al het rondwentelende stof ervoor dat er minder zonlicht de zonnepanelen bereikt. Een tikkeltje lastiger is het als een dikke laag stof zich op de zonnepanelen ophoopt. Of dat op dit moment het geval is, valt nog te bezien.
Schep
Overigens hebben onderzoekers daar wel iets slims op bedacht. Omdat Mars zo’n stoffige planeet is, worden landers en rovers ook zonder stofstormen vaak in een laagje stof gehuld. Het Insight-team heeft de lander dan ook uitgerust met een vernuftig schepje, bevestigd op zijn robotarm. Op die manier kan de lander zichzelf ‘afstoffen’ en het stof van zichzelf afscheppen. Dit heeft er in het afgelopen jaar al meerdere keren toe geleid dat de lander weer wat meer energie wist op te wekken. Het is echter wel een energie-rovende handeling. En hoe lager het niveau van de batterijen, hoe kleiner de kans dat de schep nog functioneert.
Stabiel
Momenteel lijkt Insight echter de stofstorm goed te doorstaan. De gezondheidstoestand van de lander lijkt vooralsnog stabiel. Hoewel het niveau van de batterijen laag is, vermoeden de onderzoekers dat de stofstorm de batterijen niet volledig zal uitputten.
De huidige stofstorm werd voor het eerst gedetecteerd door Mars Color Imager (MARCI)-camera aan boord van NASA’s Mars Reconnaissance Orbiter, die dagelijkse kleurenkaarten van de hele planeet maakt. Met die kaarten kunnen wetenschappers stofstormen volgen. Vervolgens stelt dit hen in staat om vroegtijdig te handelen wanneer dit nodig wordt geacht.
De onderzoekers hebben goede hoop dat de stofstorm niet lang meer zal woeden. Weergegevens lijken er namelijk op te duiden dat de kracht van de regionale storm alweer aan het afnemen is. Als dat inderdaad het geval blijkt te zijn, zal Insight hopelijk volgende week uit de veilige modus kunnen ontwaken en zijn taken mogen hervatten.
Insight landde eind 2018 op de rode planeet, met als doel om de interne structuur van de planeet te bestuderen, inclusief de korst, mantel en kern. Ondertussen heeft de lander al meerdere marsbevingen gedetecteerd, waardoor wetenschappers steeds meer over deze bevingen begrijpen. Zo blijkt bijvoorbeeld dat marsbevingen op de rode planeet meerdere keren per dag voorkomen. Aan boord van marslander Insight bevindt zich naast een seismometer ook een magnetometer, waarmee magnetische signalen opgepikt kunnen worden. En ook met dit instrument doen onderzoekers een interessante ontdekking. Zo blijkt dat het magnetische veld van Mars tien keer sterker is dan verwacht. Ondertussen proberen onderzoekers ook met de HP3 (Heat Flow and Physical Properties Package) meer over het binnenste van Mars te weten te komen. Dit instrument – dat ook wel ‘de mol’ wordt genoemd – is ontworpen om zich tot wel vijf meter diep in Mars te boren en de temperatuur in de rode planeet te meten. Op die manier kan de hamerboor meer inzicht verschaffen in hoeveel warmte er uit Mars zelf komt zetten. Helaas zijn die ambitieuze plannen een stille dood gestorven. De boor bleek namelijk keer op keer dienst te weigeren. Na veel vergeefse pogingen heeft NASA het uiteindelijk opgegeven: boren op Mars is te lastig.
