Met de vondst hebben onderzoekers bewezen dat uitgebreide broedende ijsviskolonies daadwerkelijk bestaan.
Je denkt misschien dat met name vogels vaak druk bezig zijn met het bouwen van nesten. Maar sommige vissen kunnen er ook wat van. Onderzoekers zijn namelijk in de Weddellzee nabij Antarctica op maar liefst 60 miljoen nesten van ijsvissen (Notothenioidei) gestuit. “Het kwam als een totale verrassing,” aldus onderzoeker Autun Purser.
Filchner-ijsplaat
Wetenschappers waren eigenlijk naar het gebied afgereisd om het Filchner-Ronne-ijsplateau – het op een na grootste ijsplateau op aarde – aan een inspectie te onderwerpen. De onderzoekers namen het water onder het plateau met behulp van het Ocean Floor Observation and Bathymetry System (OFOBS) onder de loep; een vernuftig camera/sonarapparaat waarmee men de diepzee kan bestuderen. “Dit is een groot ding dat maar liefst één ton weegt en we met een snelheid van één tot vier kilometer per uur achter onze ijsbreker aanslepen,” vertelt Purser. “Het apparaat bevindt zich op een hoogte van ongeveer 1,5 tot 2,5 meter boven de zeebodem. Vervolgens kunnen we video’s maken en akoestische gegevens verzamelen.”
Warmer water
De onderzoekers waren met name geïnteresseerd in een bepaald gedeelte van Weddellzee waar warm water opwelt. Zo is het water op die plek nabij de zeebodem maar liefst 2 graden Celsius warmer dan het omringende bodemwater. Maar terwijl ze met hun camera het gebied bekeken, zagen ze tot hun grote verbazing ineens talloze nesten van ijsvissen. “We hadden niet verwacht dat we hier visnesten zouden aantreffen,” zegt Purser.
Kolonie
Het betekent dat de onderzoekers een immense broedkolonie van ijsvissen hebben ontdekt. Ze schatten dat de kolonie minstens 240 vierkante kilometer beslaat en ongeveer 60 miljoen (!) nesten bevat. De ongekend grote kolonie vertegenwoordigt een visbiomassa van meer dan 60.000 ton. “Onze belangrijkste bevinding is dat we nu het bestaan van zo’n uitgebreide, broedende ijsviskolonie hebben aangetoond,” stelt Purser. “Er zijn enkele tientallen nesten elders op Antarctica waargenomen, maar onze vondst is vele malen groter.”
Het merendeel van de nesten die de onderzoekers met eigen ogen gadesloegen, werd bewaakt door één enkele, heldhaftige, volwassen vis. In zijn eentje hield deze toezicht op maar liefst 1.700 eieren.
Karakassen
Naast deze bizarre vondst, stuitten de onderzoekers in en nabij de broedkolonie ook op talloze karkassen van overleden vissen. Dit suggereert dat de vissen een belangrijke rol spelen in het grotere voedselweb. Hoewel er meer onderzoek nodig is, vermoedt het team dat hongerige roofdieren het weleens op de kolonie gemunt kunnen hebben.
Zeehonden
Onder andere zeehonden zouden de kolonie zo nu en dan tijdens etenstijd op een bezoekje kunnen trakteren. “Heel veel Weddell-zeehonden brengen een groot deel van hun tijd in de buurt van de visnesten door,” vertelt Purser. “Dat kunnen we opmaken uit nieuw verzamelde en historische volggegevens. Het kan misschien toeval zijn, maar het lijkt erop dat zeehonden naar de diepten van de visnesten duiken. En dus is het goed mogelijk dat ze van de vissen smullen.”
De bevindingen onthullen een wereldwijd uniek ecosysteem, zo onderstrepen de onderzoekers. En dus bepleiten ze dat de regio een beschermd mariene gebied zou moeten worden. Ondertussen hebben ze twee camerasystemen ingezet om de ijsvisnesten in de gaten te houden. De hoop is dat de foto’s die meerdere keren per dag worden geschoten, nieuwe inzichten zullen verschaffen in de werking van dit kersvers ontdekte ecosysteem.
