Zelfs al loopt ie op sokken, jij irriteert je mateloos aan het gestamp. Maar geen nood, want meer inzicht in dergelijke ongewenste geluiden kan mogelijk leiden tot de bouw van minder gehorige huizen.
Als je je geregeld stoort aan de geluiden van een naaste buur, dan ben je zeker niet de enige. Veel mensen ervaren de geluiden van een buurman of buurvrouw – en dan met name van iemand die boven je woont – als vervelend. Dit kan hele verstrekkende gevolgen hebben en zelfs leiden tot cardiovasculaire problemen en slaapstoornissen. In een nieuwe studie hebben onderzoekers geprobeerd te begrijpen welke geluiden het meest irritant zijn. Want mogelijk kan dat architecten en ontwikkelaars een handje helpen minder gehorige huizen te ontwerpen.
Volksgezondheidsprobleem
Geluidsoverlast van buren is volgens de WHO een belangrijk volksgezondheidsprobleem. En nee, dat is niet overdreven. Zo is bekend dat het erg negatieve gevolgen heeft voor de gezondheid en welzijn. En daarom is het een groeiende zorg. “Verschillende studies hebben aangetoond dat ergernis de onmiddellijke reactie op lawaai is,” vertelt onderzoeker Markus Müller-Trapet per e-mail aan Scientias.nl. “Dit kan vervolgens leiden tot een opeenhoping van stress en een verandering in het slaappatroon, wat op zijn beurt kan resulteren in een verhoogde bloeddruk of hartslag. Daarnaast is aangetoond dat geluidsoverlast met name effect heeft op kwetsbare bevolkingsgroepen, zoals ouderen en kinderen. Kortom, geluid moet dus niet alleen als hinderlijk worden gezien, maar als een probleem voor de volksgezondheid.”
Thuiswerken
Geluidsoverlast is van alle tijden. Maar door de recente toegenomen bevolkingsdichtheid in stedelijke gebieden én de opkomst van thuiswerken door de coronapandemie, is het onderwerp nu wel een stuk relevanter geworden. “Veel mensen werkten ten tijde van de pandemie – en velen overigens nog steeds – vanuit huis,” stelt Müller-Trapet. “En veel van hen hebben aangegeven dat geluidsoverlast van buren een negatieve invloed heeft op hun vermogen om geconcentreerd te kunnen werken.”
Studie
In een nieuwe studie voerden de onderzoeker samen met zijn collega’s enkele experimenten en online enquêtes uit, om beter te begrijpen welke geluiden precies zo vervelend zijn – en waarom. Ze zorgden voor een huiskamerachtige situatie en speelden vervolgens geluiden af, variërend van vallende voorwerpen tot lopende mensen, om zo de waargenomen hinder van een luidruchtige buurman te simuleren en te meten. Naast deze experimenten vervaardigde het team tevens een online enquête om hun steekproef uit te breiden.
Irritante geluiden
Je zou misschien denken dat een buurman die de tv of radio nét iets te hard heeft staan, tot de meeste irritatie zou leiden. Maar de onderzoekers komen tot een andere conclusie. “Bouwvoorschriften zijn in veel jurisdicties zodanig verbeterd dat de overdracht van luchtgeluid (denk aan praten, de televisie of muziek) in nieuwbouwwijken of -complexen redelijk goed wordt gedempt,” vertelt Müller-Trapet. En dus lijken mensen zich het meest te storen aan contactgeluiden (als je woning rechtstreeks aan het trillen wordt gebracht door een geluidsbron). Denk hierbij aan een buurman of buurvrouw die door zijn of haar woning loopt of per ongeluk iets laat vallen. “We ontdekten dat de meeste hinder wordt ondervonden door laagfrequente, dreunende geluiden,” zegt Müller-Trapet. En dat kan hij ook verklaren. “Contactgeluid is in tegenstelling tot luchtgeluid minder uitgebreid bestudeerd,” leg hij uit. “Het wordt daardoor ook niet goed in bouwvoorschriften gecontroleerd of gereguleerd. Het betekent dat woningen redelijk goed zijn beschermd tegen luchtgeluid, maar niet tegen contactgeluid. Mogelijk valt contactgeluid daarom door bewoners meer op.”
Gesnurk
Bovendien zijn contactgeluiden veelvuldig en kortstondig, waardoor ze de aandacht van een onbedoelde luisteraar meer trekken dan continue geluiden, zoals muziek of spraak. Dit kan dan ook de reden zijn waarom ze als vervelender worden ervaren. “Je kunt dit vergelijken met gesnurk,” zegt Müller-Trapet. “Ook al snurkt iemand heel zachtjes, het kan alsnog heel vervelend zijn. Talrijke internationale onderzoeken hebben aangetoond dat deze contactgeluiden, zoals voetstappen, springen of vallende voorwerpen, in appartementencomplexen als vervelendst worden ervaren.”
Bouw
Kortom, tijdens de bouw van gestapelde woningen zoals appartementencomplexen of flats, is er geen rekening gehouden met dergelijke contactgeluiden. Ook al loopt je bovenbuurman dus op sokken, jij hoort nog steeds de trillingen, omdat die niet gedempt worden. Müller-Trapet hoopt daar met zijn studie enigszins verandering in te kunnen brengen. “We hopen dat ons onderzoek nieuwe wetenschappelijke gegevens zal opleveren die nodig zijn voor de ontwikkeling van nieuwe bouwvoorschriften,” stelt hij. “Om het risico van blootstelling aan contactgeluiden te beperken, moeten de gebruikte maatstaven en critica verder worden gespecificeerd.”
Architecten en ontwikkelaars
In Canada worden nu de eerste stappen gezet. “Er is een verzoek ingediend om wijzigingen aan te brengen in de National Building Code of Canada, gericht op het verminderen van het risico dat personen last ondervinden van contactgeluiden afkomstig uit aangrenzende woningen,” vertelt Müller-Trapet. “Mogelijk kunnen ook andere architecten of ontwikkelaars rekening houden met contactgeluid als antwoord op de behoefte van de markt.”
De onderzoeker hoopt bovendien het bewustzijn over dit onderwerp te vergroten. “We werken samen met onderzoekers in andere landen, waar vergelijkbare studies worden uitgevoerd,” vertelt hij. “Door onze krachten te bundelen hopen we vooruitgang te boeken op weg naar een gezondere en leefbare bebouwde omgeving.”
