De rover is op geribbeld gesteente gestuit, dat aantoont dat hier in vervlogen tijden een meer bestond. Nog niet eerder hebben onderzoekers zulke overduidelijke sporen van voormalig water op Mars gevonden.
Mars is vandaag de dag een droge, dorre en koude planeet. Dat dit in het verre verleden wel anders was, staat inmiddels vast. Talloze drooggevallen meren en rivieren getuigen ervan dat Mars miljarden jaren geleden behoorlijk wat water herbergde. Wie daar toch nog over twijfelde; NASA heeft nu een foto vrijgegeven, vervaardigd door Marsrover Curiosity, waarop duidelijk geribbeld gesteente te zien is. “Nog niet eerder gedurende Curiosity’s missie hebben we zulk overtuigend bewijs gevonden dat er water en golven op Mars bestonden,” aldus onderzoeker Ashwin Vasavada.
Mount Sharp
Sinds 2014 beklimt Marsrover Curiosity Mount Sharp; een vijf kilometer hoge berg in het midden van de Gale Krater. Tijdens zijn verkenningstocht bestudeert Curiosity verschillende sedimentaire lagen die miljarden jaren geleden door water zijn gevormd. Deze lagen helpen wetenschappers te begrijpen of er ooit microscopisch leven op Mars heeft bestaan. Mount Sharp bestaat uit verschillende lagen, met de oudste onderaan de berg en de jongste boven op de piek. Terwijl de rover naar boven klautert, beweegt hij zich dus in feite langs een ‘Mars-tijdlijn’. Wetenschappers kunnen zo bestuderen hoe Mars transformeerde van een warme en vochtige planeet, naar de ijskoude woestijn die het nu is.
Foto
Curiosity bevindt zich nu op ongeveer een kilometer hoogte, in een gebied dat de bijnaam ‘Marker Band’ heeft gekregen. Marker Band bestaat uit een dunne laag donkere rots die zich onderscheidt van de rest van Mount Sharp. En vanaf hier stuurde de rover een werkelijk verbluffende foto van geribbeld gesteente terug naar de aarde, veroorzaakt door de golven van een ondiep meer dat miljarden jaren geleden op Mars bestond.
De onderzoekers waren meer dan verrast toen ze deze sterke aanwijzingen voor de aanwezigheid van voormalig water vonden. “We zijn tijdens onze missie door duizenden meters meerafzettingen gestruind, maar hebben dergelijke golfrimpelingen nog nooit zo duidelijk gezien,” zegt Vasavada. “En dit vonden we ook nog eens op een plek waarvan we hadden verwacht dat het veel droger zou zijn.”
Droog
Dat komt omdat de rover zich nu in een gebied bevindt dat waarschijnlijk is gevormd in een tijd dat Mars steeds droger werd. Onderzoekers hadden dan ook gedacht het beste bewijs voor de aanwezigheid van water op het oude Mars achter zich te hebben gelaten. Maar de ontdekking van het geribbelde gesteente bewijst nu het tegendeel. Hoe deze opvallende patronen op het gesteente zijn ontstaan? Miljarden jaren geleden brachten golven op het oppervlak van een ondiep meer sediment op de bodem van het meer in beweging, waardoor er na verloop van tijd rimpelende patronen in de rotsen achterbleven.
Hard gesteente
De komende tijd zal Curiosity zich verder een weg door Marker Band banen. Hoewel de onderzoekers erg in dit mysterieuze gebied geïnteresseerd zijn, geeft Mars zijn geheimen niet zomaar prijs. De gesteentelaag hier is zo hard, dat Curiosity ondanks meerdere verwoede pogingen nog steeds geen monster heeft kunnen uitboren. Het is overigens niet voor het eerst dat Mars geen monster wil weggeven. Lager op de berg, in het gebied ‘Vera Rubin Ridge’, moest Curiosity het drie keer proberen voordat het lukte. Het team zal de komende week op zoek gaan naar zachter gesteente, in de hoop toch een monster van Marker Band mee te kunnen nemen.
Puin
Daarna willen ze hun ontdekkingstocht voortzetten en andere interessante Martiaanse gebieden verkennen. Curiosity heeft namelijk al eerder een glimp opgevangen van puin in een vallei. Wetenschappers vermoeden dat hier natte aardverschuivingen hebben plaatsgevonden, waardoor keien en puin ter grootte van een personenauto naar de bodem van de vallei zijn gerold.
Omdat de resulterende puinhoop bovenop alle andere lagen in de vallei ligt, is het duidelijk één van de jongste elementen op Mount Sharp. Tot nu toe heeft Curiosity dit alleen nog van een afstandje kunnen aanschouwen. Maar het rover-team hoopt dit jaar nog de kans te krijgen om het van dichterbij te bekijken.
Vreemde rots
Ten slotte hebben de onderzoekers een andere vreemde rots gevonden die ze nader hopen te bestuderen. Het gesteente bestaat uit lagen, met regelmatige tussenruimtes en diktes. Dit soort ritmische patronen op gesteente komen op aarde vaak voort uit atmosferische gebeurtenissen die met periodieke tussenpozen plaatsvinden. Het is mogelijk dat de ritmische patronen op het Mars-gesteente het gevolg zijn van soortgelijke gebeurtenissen, wat duidt op veranderingen in het oude klimaat van de rode planeet.
Kortom, Mars blijft wetenschappers verbazen. Er valt dan ook nog genoeg voor Curiosity te verkennen en te bestuderen. Onderzoekers hopen de komende tijd dan ook nog veel geheimen te ontrafelen. Wat de nu onthulde golfrimpelingen, puinstromen en ritmische lagen in ieder geval al wel aantonen, is dat de overgang van een warm en vochtig Mars naar een koud en droog Mars, niet over één nacht ijs ging. “Het oude klimaat van Mars had een geweldige complexiteit,” concludeert Vasavada. “Net als dat van de aarde.”
Bekijk in deze video alle verrassende, nieuw gevonden aanwijzingen die duiden op Mars’ waterige verleden.
