Uit nieuw wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het ebolavirus muteerde in de periode van 2013 tot 2016 en hierdoor menselijke cellen beter wist te infecteren. In West-Afrikaanse landen heeft de ziekte al meer dan tienduizend levens gekost.
In december 2013 wordt een tweejarig jongetje in een dorpje in Guinee ernstig ziek. Later blijkt dat hij geïnfecteerd is met het ebolavirus. Als een lopend vuurtje verspreid de ziekte zich van dorpelingen via ziekenhuizen en begrafenissen naar nabijgelegen dorpen. Vorige maand schreef Joost Snijder een analyse op Scientias.nl over het ebolavirus.
Genmutaties
De uitbraak van ebola kan beginnen wanneer een mens contact heeft met een dier dat het virus meedraagt. Sommige vleermuizen en apen (zoals chimpansees) zijn verdacht, al is nog onduidelijk welke diersoorten het virus meedragen en mensen aansteken. Hoe dan ook: het virus springt zelden over naar mensen. Maar hoe kan er dan sprake zijn van zo’n grote uitbraak? Volgens onderzoekers ligt dit aan genetische aanpassingen. Er zijn namelijk genmutaties gevonden in een gen dat ervoor zorgt dat het virus beter in staat is om menselijke cellen te infecteren. Door deze mutaties werd de ebola-uitbraak steeds heftiger en daardoor ook moeilijker te stoppen.
“Wanneer een virus een nieuwe gastheer binnendringt – zoals een mens – dan moet het zichzelf aanpassen om gemakkelijk andere gastheren te besmetten”, zegt viroloog Jonathan Ball van de universiteit van Nottingham. “Het is belangrijk dat we weten hoe virussen evolueren tijdens uitbraak”, voegt co-auteur Jeremy Luban van de universiteit van Massachusetts toe. “Hierdoor zijn we beter voorbereid op toekomstige uitbraken.”
Nieuwe uitbraak?
En zo’n nieuwe uitbraak zal vast komen. “Het Afrikaanse regenwoud barst van het leven en dus onvermijdelijk ook van infectieziektes”, zegt Scientias.nl-auteur Joost Snijder, wetenschapper aan de universiteit van Washington. “Het regenwoud strekt zich vanaf het Kongobekken dunnetjes uit tot aan West-Afrika waar nog altijd nationale parken te vinden zijn, zoals het regenwoud waar Taï Forest Ebola Virus zijn thuis vond. Het was dus in 2013 zeker niet voor het eerst dat het ebolavirus zich in West-Afrika liet zien en het zal waarschijnlijk ook niet voor het laatst geweest zijn.”