We zweten allemaal, maar we ruiken het liever niet. Tenzij je last hebt van sociale angst, dan zou een beetje okselzweet zomaar eens kunnen helpen.
Erg fris klinkt het niet, maar in een Zweeds experiment kregen 48 vrouwen met sociale angst een sessie okselzweet ruiken als aanvulling op hun therapie. En gekker nog: het hielp. De groep die aan het zweet rook, had een 39 procent lagere angstscore, terwijl degenen die enkel therapie kregen maar 17 procent minder last van hun angst hadden.
Brand!
Geur is belangrijk voor mensen. Baby’s worden bijvoorbeeld geboren met een heel sterk reukvermogen, waardoor ze hun moeder en haar melk kunnen herkennen. Geur helpt mensen ook om gevaar op te merken, van giftig voedsel tot brand. Het maakt eten bovendien smakelijker en kan sterke herinneringen oproepen.
Geuren worden opgevangen door receptoren in het bovenste deel van de neus. Signalen worden dan direct doorgestuurd naar het limbisch systeem, een hersengebied dat is betrokken bij emoties en herinneringen.
Het meeste zweet van mensen is geurloos, maar de zweetklieren in de oksels en liezen maken bepaalde stofjes aan waardoor uiteindelijk wel lichaamsgeur ontstaat. Bacteriën op de huid en bij de haarzakjes breken die af en produceren weer andere stofjes die verantwoordelijk zijn voor de geur.
Zweet ruiken als therapie
Omdat geur zo’n belangrijke rol speelt bij emoties, dachten de Zweedse onderzoekers dat het ook kan helpen om angsten te verminderen. Hoofdonderzoeker Elisa Vigna, van het Karolinska Institute legt uit: “Onze stemming leidt ertoe dat we bepaalde moleculen in ons zweet produceren die onze emotionele staat duidelijk maken en overeenkomstige reacties veroorzaken bij degenen die ons zweet ruiken. Uit ons experiment blijkt dan ook dat de combinatie van deze chemosignalen en mindfulness tot betere resultaten leidt bij de behandeling van sociale angst dan mindfulnesstherapie alleen.”
Zweettherapie
Mensen met sociale angst maken zich extreem veel zorgen over deelname aan sociale situaties. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor sociaal contact op het werk of in relaties, maar ook in alledaagse situaties zoals bij het winkelen of op vakantie. Het maakt een normaal leven lastig, omdat deze mensen constant bezorgd zijn over het contact met anderen.
Om te achterhalen of deze mensen baat hebben bij ‘zweettherapie’ verzamelden de onderzoekers zweet van mensen die korte filmfragmenten te zien kregen die verschillende emoties zoals angst of vreugde opriepen. Zo konden de onderzoekers zien of het uitmaakte wat voor emoties het zweten veroorzaakte.
Angstzweet
De vrouwen met sociale angst werden vervolgens in drie groepen verdeeld: de ene groep moest aan het ‘blije’ zweet ruiken, de andere groep kreeg het angstzweet voorgeschoteld, en dan was er nog een controlegroep. De resultaten waren klip en klaar: “De vrouwen die werden blootgesteld aan zweet van mensen die grappige of enge filmfragmenten hadden gezien, reageerden beter op de mindfulness-therapie dan degenen die geen zweet hadden geroken”, vertelt Vigna. “We vonden het wel verrassend dat het daarbij niet uitmaakte wat voor zweet de proefpersonen roken. Het blije zweet had hetzelfde effect als het angstzweet, dus het is waarschijnlijk iets in de menselijke chemosignalen in zweet dat in het algemeen effect heeft op de behandeling.”
Nabijheid
Het zou kunnen dat het idee dat iemand nabij is, doordat je diegene ruikt het positieve effect op de behandeling veroorzaakt, denkt Vigna. “Maar dat is wat we nu testen in vervolgonderzoek, waarbij we mensen ook zweet laten ruiken van iemand die een neutrale documentaire keek. Daarmee kunnen we achterhalen of de therapeutische voordelen het gevolg zijn van de onbewuste waarneming van specifieke emotionele signalen of dat het simpelweg komt door de menselijke aanwezigheid, ongeacht de emotie.”
Uiteindelijk moeten de uitkomsten leiden tot aanpassing van de behandeling van sociale angststoornissen. Een sessietje zweet ruiken kan een aanvulling zijn op de huidige therapie of helpen bij mensen die nu helemaal niet reageren op hun behandeling.
