Hoelang is bloed nadat het is afgenomen houdbaar? Korter dan gedacht, zo suggereert nieuw onderzoek. Rode bloedcellen zouden al drie weken nadat ze uit het lichaam zijn gehaald minder goed functioneren.
Onderzoekers bestudeerden zestien patiënten die een operatie ondergingen waarbij twee of meer rugwervels aan elkaar werden verbonden. Bij zo’n operatie is een bloedtransfusie vrijwel onvermijdelijk. Zes patiënten ontvingen vijf of meer zakken bloed, terwijl tien patiënten het met drie of minder zakken bloed afkonden. De onderzoekers bestudeerden het bloed dat de proefpersonen kregen toegediend en letten met name op de flexibiliteit van de rode bloedcellen. Ze ontdekten dat bloed dat al langer dan drie weken opgeslagen lag rode bloedcellen met minder flexibele membranen bevatte. Hierdoor was het voor deze bloedcellen lastiger om zuurstof af te leveren.
Slecht functioneren
De onderzoekers keken ook wat er met de rode bloedcellen gebeurde toen deze eenmaal in het lichaam van de patiënten waren opgenomen. De rode bloedcellen bleken tot het einde van hun levenscyclus (een rode bloedcel gaat hooguit 120 dagen mee) slecht te blijven functioneren.
Meer of minder
De patiënten die minder zakken bloed kregen, hadden over het algemeen gezondere rode bloedcellen dan patiënten die veel bloed toegediend kregen. Zelfs als het bloed dat deze patiënten kregen even oud was en evenveel beschadigde bloedcellen bevatte als het bloed dat mensen die veel bloed toegediend kregen, ontvingen. Het wijst erop dat een kleine hoeveelheid slecht functionerende rode bloedcellen een kleiner verschil maakt dan een groot aantal.
Op dit moment slaan de meeste bloedbanken bloed maximaal zes weken op. “Het werkt eigenlijk net zoals met melk in de supermarkt,” vertelt onderzoeker Steven Frank. In de supermarkt zetten ze de oude pakken melk vooraan, zodat deze als eerste verkocht worden. Zo gaat het ook in de bloedbank: het oude bloed moet eerst op, om te voorkomen dat het over de datum gaat. Maar wellicht wordt het tijd om in de bloedbanken het één en ander te veranderen. “Steeds meer informatie vertelt ons dat de houdbaarheid van bloed niet zes weken is,” vertelt Frank. Of het haalbaar is om bloed korter op te slaan? Waarschijnlijk niet. Als bloedbanken bloed maar drie weken mogen opslaan, komen ze hoogstwaarschijnlijk bloed tekort. Toch lijkt het geen kwaad te kunnen om nog eens kritisch naar de opslag van bloed te kijken. Zo bleek uit eerder onderzoek bijvoorbeeld dat patiënten die een hartoperatie ondergingen en bloed ontvingen dat drie weken of langer opgeslagen was geweest een twee keer grotere kans hadden om te overlijden dan patiënten die bloed van hooguit tien dagen oud ontvingen.
