Het was waarschijnlijk een welkome plek voor koningen en hun families om af te koelen en te genieten van de weelderige planten.
De befaamde oude Maya-stad Tikal was ooit een bruisende metropool en de thuishaven van tienduizenden mensen. De stad bestond uit wegen, geplaveide pleinen, torenhoge piramides, tempels, paleizen en duizenden huizen voor haar bewoners. Het moet er behoorlijk volgebouwd zijn geweest. Al hebben onderzoekers nu in een nieuwe studie ontdekt dat Tikal mogelijk ook wat stadsgroen herbergde.
De eens zo bruisende Maya-stad Tikal vinden we het hedendaagse Noord-Guatemala. Het was zo’n 1200 jaar geleden een belangrijke stad van macht, religie en handel in Meso-Amerika; een cultureel-historisch gebied dat zich uitstrekt van Centraal-Mexico tot Nicaragua. Het stadscentrum was omringd met huizen en percelen met maïs, bonen en pompoen die nodig waren om de 60.000 inwoners te onderhouden. Tegenwoordig is de culturele en archeologische vindplaats een schilderachtig nationaal park, omringd door primair regenwoud.
In de studie ontwikkelden onderzoekers een nieuwe methode om oud planten-DNA in het sediment van de tempel- en paleisreservoirs van Tikal te analyseren. “Bijna het hele stadscentrum was geplaveid,” vertelt onderzoeker David Lentz. “Het zou daarom logisch zijn dat de Maya’s plekken hadden waar het lekker koel was.” Twee microbiologen namen de uitdagende taak op zich om oud microbieel DNA in verzamelde sedimentmonsters te analyseren. En dat leidt tot een interessante ontdekking.
Stadspark
De onderzoekers komen tot de conclusie dat de beroemde oude Mayastad waarschijnlijk een heus stadspark herbergde. De onderzoekers ontdekten meer dan 30 soorten bomen, grassen, wijnstokken en bloeiende planten die daar meer dan 1000 jaar geleden groeiden. “Het was waarschijnlijk niet een groot park – misschien 50 meter bij 50 meter,” zegt onderzoeker Nicholas Dunning. “Het zou in schril contrast hebben gestaan met het centrale district van de stad.” De bevindingen schetsen een beeld van een weelderige, wilde oase, waarbij belangrijke drinkwaterbronnen omringd waren met bomen en wilde vegetatie die een toevlucht waren in het hart van de drukke stad.
Koningen
Het moet prachtig zijn geweest om naar te kijken,” zegt Lentz. “Door de aanwezigheid van water en bomen moet het bovendien een welkome plek voor koningen en hun families zijn geweest.” Volgens de onderzoekers is het onwaarschijnlijk dat elke simpele ziel het stadspark kon betreden. “Ik denk niet dat het park openbaar was,” aldus Lentz. “Dit was een heilig deel van de stad, omringd door tempels en paleizen. Ik weet niet of de gewone mensen zo welkom zouden zijn geweest.”
Plantensoorten
Voorafgaand aan het onderzoek had het team verondersteld dat de Maya’s mogelijk gewassen zoals maïs of pompoen, of anders fruitbomen of waterlelies in dergelijke stadsparken plantten. Maar gedurende het onderzoek vonden de onderzoekers hiervoor weinig bewijs. In plaats daarvan troffen ze tientallen plantensoorten aan die inheems zijn voor de regio. Denk aan sporen van wilde ui, vijg, wilde kers en twee soorten grassen. Ook groeiden er tientallen meters hoge bomen. Waarschijnlijk had dit een goede reden. Door het bos zijn gang te laten gaan, voorkwamen de Maya’s erosie terwijl het tegelijkertijd geneeskrachtige of eetbare planten en vruchten opleverde. De grassen die tijdens droge seizoenen langs de randen van de reservoirs groeiden, zouden bovendien watervogels naar het park hebben gelokt.
Volgens de onderzoekers was het stadspark mogelijk niet alleen een verkoelende plek, maar moet een heilig bos naast een heilige bron en het zwembad in het hart van de stad tevens een buitengewoon krachtig symbool zijn geweest. Al met al zijn het interessante resultaten die ons een beetje beter laten kennismaken met een volk dat al eeuwen geleden verdwenen is. En dat dankzij oud planten-DNA, waardoor we de antieke wereld nu als nooit tevoren kunnen bestuderen.
