Er gaat na twee mislukte lanceerpogingen ook vandaag of morgen niet meer gelanceerd worden. En daarmee is deze – twaalf lanceermomenten tellende – lanceerperiode officieel voorbij.
Precies een week geleden waren alle ogen gericht op het Kennedy Space Center van NASA in Florida. Want daar zou NASA’s gloednieuwe ruimtevaartuig Orion op monsterraket SLS gelanceerd worden en vervolgens koers zetten richting de maan. Een cruciale, onbemande testvlucht die de weg vrij moest maken voor Artemis II (een bemande scheervlucht langs de maan), wat weer de opmaat is naar Artemis III (een bemande missie naar de maan). Maar het liep anders. Want problemen met één van de vier raketmotoren zorgden er – samen met een waterstoflek – voor dat de lancering moest worden uitgesteld. Een nieuw lanceermoment werd gekozen: zaterdag 3 september. Maar opnieuw gooide een waterstoflek roet in het eten; de lancering van Artemis I ging niet door.
Lancering even uitstellen
En na die tweede teleurstelling hebben de missiemanagers nu besloten om ook de nog resterende lanceermomenten die voor vandaag en morgen gepland stonden, te laten schieten. Er gaat voorlopig even niet gelanceerd worden. In plaats daarvan zullen de komende dagen gebruikt worden om de problemen te doorgronden en verhelpen.
Naar de ‘garage’
Hoelang dat gaat duren, is onduidelijk en natuurlijk sterk afhankelijk van de ernst van de problemen. Zo is bijvoorbeeld nog onbekend of de problemen op het lanceerplatform verholpen kunnen worden of dat de raket daarvoor terug moet worden gereden naar de Vehicle Assembly Building (de assemblagehal waar ruimtevaartuig Orion eerder op de maanraket werd gemonteerd).
Een terugkeer naar die montagehal lijkt er overigens – zelfs als de problemen op het lanceerplatform kunnen worden verholpen – sowieso in te zitten. Dat heeft alles te maken met het flight termination system: een systeem dat de raket op het moment dat deze van zijn koers afwijkt, kan vernietigen. “Dit flight termination system is vereist op alle raketten om de publieke veiligheid te garanderen,” aldus NASA. Dit systeem moet voorafgaand aan de lancering getest en gecertificeerd worden. En dat is ook bij Artemis I, voorafgaand aan de eerste lanceerperiode (die startte op 23 augustus en op 6 september sluit) gebeurd. Alleen is de certificering slechts 25 dagen geldig. Het betekent dat NASA het systeem voorafgaand aan de volgende lanceerperiode (die start op 19 september) opnieuw zal moeten testen. En dat kan alleen in de Vehicle Assembly Building.
NASA werkt voor de lancering van Artemis I met lanceerperiodes. Die zijn zorgvuldig gekozen. En daarbij is gekeken wanneer de kans op een succesvolle vlucht richting de maan – rekening houdend met de rotatie van de aarde en de baan die de maan om onze planeet trekt – het grootst is. Binnen die lanceerperiode zijn er dan ook weer een aantal optimale lanceermomenten – in het geval van de eerste lanceerperiode waren dat er twaalf. Bij de keuze van die momenten wordt er bijvoorbeeld ook rekening gehouden met de terugkeer van Orion richting de aarde. Zo is het belangrijk dat het ruimtevaartuig – dat bij terugkeer in de Stille Oceaan plonst – bij daglicht terugkeert, zodat een speciaal team het gemakkelijk kan lokaliseren en terugbrengen. De eerste lanceerperiode liep zoals gezegd van 23 augustus tot 6 september. De tweede lanceerperiode opent op 19 september en sluit op 4 oktober. In die periode zijn er 14 lanceermomenten. Mocht ook dat niet haalbaar zijn, kan er ook tussen 17 en 31 oktober gelanceerd worden. En anders zijn er ook in november en december al een aantal voorlopige lanceerperiodes geprikt.
Wanneer Artemis I de lucht in gaat, is op dit moment onduidelijk. En het is zeker nog niet bewezen dat de tweede lanceerperiode haalbaar is. De komende dagen zullen we daar ongetwijfeld meer duidelijkheid over verkrijgen.
Dat de afgeblazen lanceringen – na drie afgeblazen wet dress rehearsals – een fikse tegenvaller zijn, staat vast. Maar op dit moment maakt NASA zich – in ieder geval naar buiten toe – nog geen grote zorgen over het Artemis-programma in het algemeen. Zo is de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie nog altijd vastbesloten om in 2025 weer mensen op de maan te zetten.
