Het zit ze niet echt mee.
Driemaal is geen scheepsrecht voor NASA. Voor de derde keer op rij is de zogenaamde wet dress rehearsal – de laatste generale repetitie voor Space Launch System (SLS) en Orion, voorafgaand aan de allereerste proefvlucht – vroegtijdig afgeblazen. Het agentschap werkt nu met man en macht aan oplossingen, zodat de vertraging beperkt blijft.
Hoe zat het ook al weer?
Over enkele jaren is het zo ver: dan wil NASA de eerste vrouw en de volgende man naar de maan brengen. Dit zal gebeuren met behulp hun spiksplinternieuwe draagraket, het SLS, én de gloednieuwe ruimtecapsule Orion. Halverwege maart maakte NASA bekend dat beide zo goed als af zijn en de laatste grote test konden ondergaan vóór de allereerste proefvlucht: de zogenaamde wet dress rehearsal.
De wet dress rehearsal is zoals gezegd de laatste grote test voor SLS en Orion voorafgaand aan de allereerste proefvlucht naar de maan. Tijdens zo’n wet dress rehearsal worden de brandstoftanks van de draagraket volgetankt, waarna alle handelingen die voorafgaand aan een echte lancering plaats moeten vinden – tot het aftellen aan toe – worden doorlopen. Gelanceerd wordt er tijdens zo’n wet dress rehearsal nog niet. Het doel van de wet dress rehearsal is om het vullen van de tanks te oefenen en alle noodzakelijke handelingen een keer te hebben uitgevoerd vóór het echte werk. Als zo’n generale repetitie vlekkeloos verloopt, kan er vervolgens een preciezere streefdatum voor de echte lancering worden geprikt.
De eerste poging voor de wet dress rehearsal vond begin van deze maand plaats. Helaas werd de generale repetitie aan het einde van de middag vroegtijdig beëindigd. Eerst ontstond er een probleem met de temperatuurlimiet voor de vloeibare zuurstof, waardoor het aftellen enkele uren vertraging opliep. Uiteindelijk werd de hele test afgeblazen vanwege een ‘kapot ventieltje’. De ontluchtingsklep van de draagraket bleek stuk; een nogal cruciaal onderdeel, aangezien dit klepje de druk tijdens het tanken regelt. En dus werd besloten de wet dress rehearsal uit te stellen tot een later moment.
Poging twee
De nieuwe poging had op 11 april moeten plaatsvinden. Maar ook ditmaal ging de generale repetitie niet door, toen er een probleem in de motor van de bovenste trap werd ontdekt. De motor op de bovenste trap gebruikt helium om de motor te ontluchten en ook om de kleppen van de bovenste trap te activeren. De teams ondervonden echter een probleem bij het handhaven van de juiste heliumdruk. En dus werd besloten ook deze tweede poging uit te stellen.
Aangepaste generale
NASA liet weten het enkele dagen later weer te proberen. Ondertussen was de boosdoener van het probleem boven tafel gekomen: de heliumterugslagklep bleek niet naar behoren te functioneren. En dus werd besloten de wet dress rehearsal – noodgedwongen – aan te passen. De gigantische draagraket zou slechts gedeeltelijk worden gevuld met brandstof; de bovenste trap zou niet volledig worden volgetankt. Daarna zou de raket weer worden teruggereden naar de Vehicle Assembly Building – de plek waar de SLS in elkaar is gezet – om de opgedoken problemen aan te pakken.
Driemaal is geen scheepsrecht
Het zit NASA echter niet bepaald mee. Want nu is helaas ook die derde poging in het water gevallen. En wel door een onverhoopt lek, waardoor er vloeibaar waterstof vrijkwam. Dat kan gevaarlijk zijn, omdat waterstof zeer ontvlambaar is. Het lek werd gelukkig tijdig opgemerkt. Wel betekende dit dat ook deze derde verwoede poging voortijdig werd afgebroken.
Vertraging
Hoe het nu verder gaat, wordt naar verwachting vanavond bekend gemaakt. Waarschijnlijk zal er een vierde poging worden ondernomen. Dat de wet dress rehearsal nu echter drie keer op rij is afgeblazen, is natuurlijk een behoorlijke domper voor het Amerikaanse agentschap. Het betekent namelijk dat ook de proefvlucht naar de maan vertraging oploopt. De bedoeling was dat het Space Launch System en de daarop gemonteerde Orion ergens in mei de echte proefvlucht zouden maken. Maar door de huidige gang van zaken is dat idee wel van de baan.
Van uitstel komt echter zeker geen afstel. Want ergens in het komende decennium zal NASA astronauten op de maan afleveren. Het beoogde doel van 2024 was overigens al eerder onhaalbaar verklaard. Op z’n vroegst denkt NASA in 2025 naar de maan te kunnen. Maar voordat het zo ver is, staan er eerst nog belangrijke tests op het programma. Na de proefvlucht naar de maan – bekend als Artemis 1 – volgt er nog zowel een onbemande als een bemande testvlucht naar onze natuurlijke satelliet. Pas dan staat de langverwachte maanlanding op het programma. En het zal er niet bij eentje blijven. Want NASA is voornemens om ten minste tien keer naar de maan terug te keren.
