Antarctica nutteloos? Het ijskoude continent levert bijna 167 miljard euro per jaar op

Voor sommige mensen is Antarctica misschien niet meer dan een berg ijs en een hoop pinguïns. Dan helpt het wellicht om uit te rekenen hoeveel het koudste continent op aarde de mensheid economisch oplevert, zo dachten Australische onderzoekers. Ze komen op omgerekend zo’n 167 miljard euro per jaar.

Zo bezoeken steeds meer toeristen Antarctica, die geld in het laadje brengen en er wordt natuurlijk gevist. Maar er is nog iets dat wat moeilijker te berekenen valt en dat zijn de opbrengsten van de natuur zelf. Zo absorbeert de oceaan rond Antarctica grote hoeveelheden CO2 uit de atmosfeer en reflecteert het ijs in de regio het zonlicht, waardoor het gebied ook helpt om de aarde te koelen. De Zuidelijke Oceaan, ook wel Zuidelijke IJszee genoemd, draagt daarnaast bij aan de watercirculatie over de wereld, waardoor hitte, zoetwater, koolstof en voedingsstoffen beter verspreid worden.

Keiharde knaken
Maar hoe reken je dat af in keiharde euro’s? De onderzoekers hebben een poging gedaan door te kijken naar wat het de wereld zou kosten als Antarctica zijn nuttige taken niet zou verrichten. De Antarctische ijskap bevat bijvoorbeeld 30 miljoen kubieke kilometer ijs. Als dat ijs zou smelten door de opwarming van de aarde zouden de gevolgen voor kuststeden over de hele wereld rampzalig zijn. Best handig dus, zo’n Antarctica. We kunnen er maar beter zuinig op zijn.

Andere voordelen van het gebied zijn zelfs nog veel duidelijker. Zo zijn we afhankelijk van tandvissen en krill voor voedsel, medicijnen en voedingssupplementen. Door een warmere en zuurdere Zuidelijke Oceaan zou de visstand achteruitgaan, zowel in de regio als elders, en sommige soorten zullen uitsterven. Tenslotte wordt er nog belangrijk wetenschappelijk onderzoek gedaan op het continent en is het aantal toeristen er geëxplodeerd.

Toerisme en visserij
Dus blijft de vraag: hoeveel is dat allemaal waard? Sommige dingen zijn makkelijk uit te rekenen. Voor de voedselproductie kun je gewoon kijken naar hoeveel de markt ervoor wil betalen, maar het wordt lastiger als je een getal wil plakken op de vermeden schade door CO2-opslag.

Laten we beginnen met het toerisme. Begin jaren 90 kwamen er maar zo’n 8000 toeristen per jaar naar Antarctica. Vorig jaar waren dat er al meer dan 100.000. Dat levert het continent naar schatting zo’n 760 miljoen euro per jaar op. Dan de visserij: er worden tonnen tandvis en krill gevangen in de regio. De totale opbrengst daarvan bedraagt naar schatting ruim 340 miljoen euro per jaar.

Koolstofopslag
En dan het moeilijkste: de koolstofopslag, het op peil houden van de zeespiegel en de weerkaatsing van het zonlicht. De onderzoekers kwamen tot een cijfer door de geschatte waarde van de opgeslagen koolstof te vermenigvuldigen met de sociale kosten van koolstof. Dit is een ingewikkelde berekening, die zou uitkomen op ongeveer 166 miljard euro per jaar, schrijven ze in Nature.

Dit is een conservatieve schatting. Zo is niet eens meegerekend hoe de oceaanstromen, die Antarctische voedingsstoffen over de wereld transporteren, de wereldwijde visstand verbeteren. Dat zou naar schatting ook nog een kleine 3 miljard opleveren. Ook is de waarde van het wetenschappelijke onderzoek op Antarctica niet meegerekend, terwijl dat vermoedelijk enorm veel schade heeft voorkomen in allerlei kustgebieden, doordat ijs en zeeniveaus in de gaten worden gehouden. En dit wordt in de toekomst alleen maar belangrijker.

Antarctica is dus veel meer dan ijs en pinguïns. Het is economisch rendabel, maar nog veel belangrijker: het continent speelt een cruciale rol bij het tegengaan van de opwarming van onze planeet. Reden genoeg om het gebied dus veel beter te beschermen.