Die hamburger 700 calorieën? Je schrikt, misschien neem je dan toch maar die frietjes met ‘slechts’ 400 calorieën. Zo werkt het wel: de vermelding van het aantal calorieën op fastfood laat je andere keuzes maken. Een beetje althans.
In Amerika is het al sinds 2010 verplicht voor fastfoodketens om het aantal calorieën van hun producten te vermelden op de menukaarten. Er is nu uitgebreid onderzoek gedaan naar de effectiviteit van deze maatregel. En ja, het leidt echt tot gezondere keuzes.
Gelukkig maar, want ongeveer een op de drie Amerikanen heeft overgewicht, terwijl is vastgesteld dat obesitas de kans vergroot op minstens dertien soorten kanker. Van alle nieuwe kankergevallen zou 40 procent zijn gerelateerd aan overgewicht. Dat loopt in de papieren: overgewicht is op die manier verantwoordelijk voor bijna de helft van de medische kosten van kankerbehandelingen. Ook komt telkens weer uit onderzoek naar voren dat te veel en ongezond eten de kans op hart- en vaatziekten en diabetes type 2 enorm vergroot. Eveneens is er een link met tal van andere psychische en fysieke aandoeningen.
Calorie-labels helpen
Een vijfde van alle calorieën die Amerikaanse volwassenen naar binnen werken, is afkomstig van voedsel uit restaurant- en fastfoodketens. De Affordable Care Act is daarom dertien jaar geleden ingevoerd om dit deel van de calorie-inname in te perken en zo iets te doen aan de obesitasepidemie, die in mindere mate ook in Nederland speelt. Het idee is dat consumenten een gezondere keuze maken als ze bij het bestellen worden geconfronteerd met het exacte aantal calorieën dat er in een gerecht zit. En dit blijkt te werken. Sterker nog, calorie-labeling lijkt restaurantketens zelfs te stimuleren om hun menuopties aan te passen en met gezondere alternatieven te komen.
Minder kanker
Uit onderzoek van de Amerikaanse Tufts University blijkt dat de calorievermelding ervoor zorgt dat mensen 20 tot 60 calorieën minder eten per maaltijd die buiten de deur wordt besteld. Ook al lijkt dit maar een druppel op de gloeiende plaat, toch leidt dit volgens de onderzoekers tot ongeveer 28.000 minder aan overgewicht gerelateerde kankergevallen, 16.700 minder kankerdoden, 111.000 extra gezonde levensjaren en 2,8 miljard dollar minder zorgkosten over een periode van 34 jaar, alleen al in de VS. Vooral baarmoederkanker (5700), leverkanker (5180), nierkanker (5090) en borstkanker na de overgang (4840) kunnen met de maatregel worden afgewend. De onderzoekers schrijven dat de grootste gezondheidswinst echter te behalen valt voor jongvolwassenen tussen 20 en 44 jaar, waarbij de stijging van obesitas-gerelateerde kankers relatief het grootst is.
Klein gebaar, groot effect
“Wij vinden het belangrijk om consumenten, beleidsmakers en de voedselindustrie te laten zien dat kleine veranderingen kunnen leiden tot grote voordelen”, zegt onderzoeker Mengxi Du. “We hebben geen onderscheid gemaakt tussen bevolkingsgroepen, maar de gegevens op populatieniveau bekeken en specifiek gekeken naar kankergevallen en potentiële kostenbesparing. Daaruit blijkt dat het vermelden van calorieën een substantiële verbetering oplevert wat betreft de volksgezondheid en kankergerelateerde kosten voor de maatschappij. Dit positieve effect kan worden verdubbeld als de voedselindustrie nog een aantal extra wijzigingen doorvoert, zoals de aanpassing van recepten en het inruilen van hoogcalorische menu’s voor minder calorierijke opties.”
Niet iedereen profiteert
De wetenschappers zijn zich ervan bewust dat niet elke bevolkingsgroep evenveel profiteert van de maatregel. Ze verwachten dat calorielabels meer effect hebben op het eetgedrag van hoger opgeleide en beter verdienende consumenten, maar toch: de algehele gezondheidswinst is groot. “We hebben alle data zo goed mogelijk in onze modellen verwerkt en we concluderen dat de maatregel die in 2010 is ingesteld om alle restaurant- en fastfoodketens te verplichten calorieën te vermelden, een goede is geweest. Het is kosteneffectief op de korte termijn en bespaart miljarden aan zorg- en maatschappelijke kosten op de lange termijn. En belangrijker nog, het verbetert de volksgezondheid door tienduizenden kankergevallen te voorkomen”, schrijven de onderzoekers tot besluit.
