Marsrover Perseverance heeft onlangs een monster verzameld dat organisch materiaal bevat, wat erop kan wijzen dat Mars in een ver verleden bewoonbaar was.
Ondertussen speurt NASA’s Perseverance-rover al enige tijd op Mars naar tekenen van oud, microbieel leven. In zijn zoektocht verzamelt het Marswagentje verschillende monsters. En die blijken beter dan het missieteam had durven hopen, zo laten ze weten. In de buik van Perseverance zit momenteel namelijk een monster opgeborgen dat organisch materiaal bevat. En dit monster zou zomaar eens het antwoord kunnen geven op de vraag of Mars ooit leven herbergde.
Wildcat Ridge
Perseverance trof het organisch materiaal aan in een Mars-steen die de naam Wildcat Ridge heeft gekregen. De rots is waarschijnlijk miljarden jaren geleden gevormd toen modder en fijn zand zich vestigden in een verdampend zoutwatermeer. Eind juli schraapte de rover een gedeelte van het oppervlak van Wildcat Ridge weg en analyseerde het met behulp van zijn SHERLOC-instrument. SHERLOC – een afkorting voor Scanning Habitable Environments with Raman & Luminescence for Organics & Chemicals – gebruikt een ultraviolette laser om mineralen in gesteente te identificeren. Uit de analyse blijkt dat het monster een klasse organische moleculen bevat die verbonden zijn met sulfaten. En dat is interessant. Sulfaatmineralen kunnen namelijk belangrijke informatie opleveren over de waterige omgevingen waarin ze zijn gevormd.
Organische moleculen bestaan voornamelijk uit koolstof en bevatten gewoonlijk waterstof- en zuurstofatomen. Ze kunnen ook andere elementen bevatten, zoals stikstof, fosfor en zwavel. De vondst van dergelijke organische moleculen zijn van belang, omdat sommige van deze verbindingen de bouwstenen van leven zijn. De aanwezigheid van deze specifieke moleculen wordt beschouwd als een potentiële biosignatuur – een stof of structuur die een bewijs zou kunnen zijn van voormalig leven. Toch houden wetenschappers een slag om de arm. Sommige organische moleculen kunnen namelijk ook door middel van chemische processen, zonder de aanwezigheid van leven, ontstaan.
Het is niet de eerste keer dat er op Mars organisch materiaal wordt gevonden. Zowel Perseverance als de Curiosity-rover hebben dit al eerder aangetroffen. Toch is de huidige ontdekking een stuk spannender.
Spannender
“In een ver verleden werd het zand, de modder en de zouten die nu het Wildcat Ridge-monster vormen, afgezet onder omstandigheden waarin leven mogelijk had kunnen gedijen,” legt onderzoeker Ken Farley uit. “Het feit dat er dus organische stof is gevonden in zo’n sedimentair gesteente, is heel interessant.” Toch moeten we nog even geduld hebben voordat we weten of het monster inderdaad bewijs van buitenaards leven herbergt. “Hoe geavanceerd de instrumenten aan boord van Perseverance ook zijn, verdere conclusies over wat er in het Wildcat Ridge-monster zit, kunnen we pas trekken als het monster op aarde aan een grondige inspectie is onderworpen,” aldus Farley.
Bodem en delta
Marsrover Perseverance landde op 18 februari 2021 in de Jezero-krater waar de rover op sporen van (voormalig) leven jaagt. Dat Perseverance hier zoekt, is niet voor niets. Wetenschappers vermoeden namelijk dat het miljarden jaren geleden een met water gevuld kratermeer was. Tijdens Perseverance’ eerste wetenschappelijke campagne onderzocht de rover de bodem van de krater, waar hij zelfs stollingsgesteente aantrof, dat zich diep onder de grond vormt uit magma of tijdens vulkanische activiteit aan het oppervlak. Momenteel bestudeert Perseverance de delta; een oude, waaiervormige structuur die zo’n 3,5 miljoen jaar geleden werd gevormd bij de samenvloeiing van een Mars-rivier en een meer. Hier analyseert hij nu sedimentaire gesteenten. “De delta, met zijn diverse sedimentaire gesteenten, contrasteert prachtig met de stollingsgesteenten die al eerder op de kraterbodem zijn gevonden,” zegt Farley. “Het levert ons een gevarieerde reeks monsters op, die samen meer inzicht zullen verschaffen in de geologische geschiedenis nadat de krater werd gevormd.”
Twaalf monsters
Wetenschappers keken erg uit naar het moment waarop Perseverance de delta aan een nadere inspectie zou onderwerpen. Zo vermoedden ze dat de kans reëel is dat hier bewijs van oud microbieel leven te vinden zou zijn. Het Wildcat Ridge-monster laat nu zien dat die kans inderdaad bestaat. Het monster is dan ook een belangrijke aanvulling op de toch al indrukwekkende collectie van Perseverance. Ondertussen heeft de rover al vier monsters in de oude rivierdelta verzameld. Ook heeft de rover al eerder rotsmonsters en één atmosferisch monster verzameld. Dit brengt het totaal aantal wetenschappelijk veelbelovende monsters op twaalf.
Uiteindelijk hopen de onderzoekers alle meegebrachte monsterbuisjes – maar liefst 42 in totaal – te vullen met interessante monsters van Mars. Door deze vervolgens naar de aarde terug te sturen, hopen wetenschappers een aantal prangende wetenschappelijke vragen te beantwoorden – waaronder natuurlijk die ene hoofdvraag: heeft er ooit leven op Mars bestaan? “Over slechts enkele jaren zullen de monsters op aarde arriveren, zodat wetenschappers ze tot in de kleinste details kunnen bestuderen,” zegt onderzoeker Laurie Leshin. “Dit is werkelijk fantastisch. We zullen zoveel leren.”
…over de toekomstige Mars Sample Return-missie, waarin de door Perseverance verzamelde Marsmonsters op aarde zullen worden afgeleverd? Lees dan ook dit eerder verschenen artikel op Scientias.nl!
