ADHD’ers worden vaak gezien als druk en impulsief, maar het zou heel goed kunnen dat hun avontuurlijke inborst supernuttig was in vroeger tijden. Hun bereidheid om risico’s te nemen en nieuwe mogelijkheden te onderzoeken maakte hen waarschijnlijk tot betere voedselverzamelaars en ontdekkingsreizigers.
Dat kan verklaren waarom de aandoening is ontstaan en nooit is verdwenen. Vroeger waren mensen rondtrekkende jager-verzamelaars, constant op zoek naar eten en betere plekken om te verblijven. Genen die in verband worden gebracht met ADHD zouden handig kunnen zijn bij deze nomadische leefstijl waarvoor een beetje een avontuurlijke aanleg nodig is.
Besjes zoeken
Om dat te testen bedachten onderzoekers van de Universiteit van Pennsylvania een onlinespel waarbij zo’n vijfhonderd deelnemers op zoek moesten naar voedsel. Ze hadden daarbij de keuze om besjes te verzamelen in het veld waar ze waren of nieuw terrein te gaan verkennen in de hoop meer eten te vinden. “In het virtuele foerageerspel konden deelnemers er steeds voor kiezen in het huidige veld te blijven om besjes te oogsten of verder te trekken naar het volgende veld. Als de deelnemer ervoor koos om te blijven en opnieuw te oogsten, werd de beloning getoond op het moment dat de cursor het veld bereikte”, legt onderzoeker Arjun Ramakrishnan uit aan Scientias.nl.
“Als de deelnemer besloot verder te gaan naar het volgende veld door een hokje aan te vinken, bewogen de velden naar beneden om zo de voorwaartse beweging van de deelnemer na te bootsen. De ‘reistijd’ duurde drie of tien seconden afhankelijk van de ronde. Ze speelden allemaal twee rondes, die ieder vier minuten duurden. Daarbij kregen de deelnemers expliciet te horen dat de hoeveelheid verzamelde bessen direct gerelateerd was aan de geldbonus die ze zouden ontvangen aan het eind van de studie en ze kregen dus de instructie om zoveel mogelijk bessen te plukken tijdens het spel.”
Op ontdekkingstocht
Daarna moesten de deelnemers een ADHD-test invullen en wat bleek: degenen met de aandoening wilden meer dan anderen en ook al eerder het eerste veld verlaten om op zoek te gaan naar nieuwe mogelijkheden. Daardoor hadden ze aan het eind van het liedje meer eten dan degenen zonder ADHD. “Degenen met hoge ADHD-scores verlieten de velden eerder dan degenen met lagere scores, gemiddeld na 23 seconden versus 19 seconden”, legt Ramakrishnan uit. “Maar degenen met ADHD haalden ook hogere beloningen, gemiddeld 1,59 versus 1,36 punten per seconde. Dat wijst erop dat de proefpersonen met ADHD beter aan het zoeken waren in zo’n veld. En ze speelden optimaler wat resulteerde in een hogere beloning in totaal.”
Het lijkt er dus op dat ADHD een handige evolutionaire aanpassing is, waarbij mensen exploreren verkiezen boven exploiteren. Ze gaan dus liever op onderzoek uit naar nieuwe kansen dan dat ze een heel veld kaal plukken. Het is fijn om dit type mensen erbij te hebben, zodat je niet eindigt met een leeg veld en dan geen nieuwe bestemming hebt.
Betere behandeling van ADHD
De onderzoeker was behoorlijk verrast door de resultaten. “Het behalen van hogere beloningen door het besjesveld eerder te verlaten, wijst erop dat ADHD-symptomen een voordeel zijn op zulke plekken. Het toont mogelijk dat mensen met ADHD voor bepaalde taken een specifieke vorm van focus hebben. Of deze voordelen ook buiten deze taak standhouden of een erfenis blijven uit het verleden is nog een open vraag.”
De onderzoeker zou dan ook graag verdergaan met een verfijnder spel dat onze leefstijl beter weerspiegelt. “We zijn ook benieuwd naar de neurale basis of de onderliggende mechanismen voor het geobserveerde gedrag. Dat kan leiden tot de ontwikkeling van een meer gerichte behandeling voor ADHD”, besluit de onderzoeker.
ADHD, afkorting van Attention Deficit Hyperactivity Disorder, komt voor bij 3 tot 5 procent van de kinderen en volwassenen. ADHD wordt gekenmerkt door drie eigenschappen: hyperactief gedrag, impulsiviteit en concentratieproblemen. Mensen hebben dus moeite met stil zitten, friemelen veel en ontspannen moeilijk. Ook praten ze vaak veel, reageren zonder na te denken en nemen impulsieve beslissingen. Tenslotte zijn het ook dagdromers, die het lastig vinden om taken af te maken, snel afgeleid zijn en vaak dingen kwijt raken.
