Twee planeten ontdekt rond nabije ster

Het gaat om twee rotsachtige planeten ter grootte van de aarde, die zich op slechts 33 lichtjaar afstand bevinden.

Astronomen hebben in onze eigen ‘kosmische achtertuin’ twee rotsachtige planeten ontdekt. De planeten draaien op slechts 33 lichtjaar afstand rondom de kleine en koele rode dwergster HD 260655. Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: de planeten zijn waarschijnlijk niet leefbaar, omdat ze zich relatief dicht in de buurt van hun moederster bevinden. Desalniettemin zijn wetenschappers laaiend enthousiast.

Ontdekking
Beide planeten zijn met behulp van planetenjager TESS aan het licht gebracht. De onderzoekers ontdekten in gegevens van de NASA-satelliet periodieke dipjes in de helderheid van HD 260655. Om te achterhalen of deze dipjes door twee planeten werden veroorzaakt, bestudeerden de onderzoekers gegevens van het HIRES-instrument van ESO’s Extremely Large Telescope (ELT) en van een geavanceerd instrument dat CARMENES wordt genoemd. Deze archiefgegevens bevestigden dat de signalen die TESS had gezien inderdaad twee planeten rondom HD 260655 vertegenwoordigen. “Toen wisten we dat we iets heel spannends hadden ontdekt,” aldus onderzoeker Avi Shporer.

Eigenschappen
Zoals gezegd gaat het om twee rotsachtige planeten. De binnenste planeet, HD 260655b genaamd, voltooit elke 2,8 dagen een rondje rond zijn moederster. Daarnaast is deze planeet ongeveer 1,2 keer zo groot als de aarde. De tweede planeet, HD 260655c, heeft een omloopbaan van 5,7 dagen en is 1,5 keer zo groot als de aarde.

Multiplanetaire systemen
Hoewel beide planeten waarschijnlijk niet bewoonbaar zijn vermoeden de onderzoekers dat we toch veel van deze planeten kunnen leren. Dat komt omdat de ster en zijn exoplaneten tot één van de dichtstbijzijnde multiplanetaire systemen behoren. Dit maakt deze planeten dan ook een uitstekend doelwit voor vervolgonderzoek.

Atmosfeer
De hoop is dat we onder andere beter zullen gaan begrijpen waar deze exoplaneten en hun atmosferen precies uit bestaan. “Beide planeten in dit systeem worden beschouwd als een van de beste doelen voor atmosferische studies, met name vanwege de helderheid van hun moederster,” legt onderzoeker Michelle Kunimoto uit. Zo hopen de onderzoekers te kunnen bepalen of er in de planetaire atmosferen op water of koolstof gebaseerde stoffen te vinden zijn. “Deze planeten zijn fantastische proefbanken voor dergelijke verkenningen,” aldus Kunimoto.

Temperatuur
Hoe hoog de temperaturen op HD 260655b en HD 260655c oplopen? Vanwege de korte omloopbanen van beide exoplaneten schatten de onderzoekers dat het op de binnenste planeet een brandende 430 graden Celsius is, terwijl het kwik op de buitenste planeet tot zeker 280 graden Celsius stijgt. “Ze bevinden zich dus buiten de leefbare zone,” duidt Kunimoto. “Het is er te warm, waardoor er waarschijnlijk geen vloeibaar water aan het oppervlak voorkomt.”

De leefbare zone is een denkbeeldige zone rond een ster. Planeten die zich in deze zone bevinden, ontvangen voldoende warmte van de ster om te voorkomen dat eventueel water op hun oppervlak bevriest. Tegelijkertijd ontvangen ze ook weer niet zoveel warmte dat eventueel water op hun oppervlak verdampt. Kortom: van planeten in deze zone wordt verwacht dat ze vloeibaar water kunnen herbergen.

Toch betekent dit voor onze zoektocht naar buitenaards leven niet gelijk einde verhaal. “Het systeem kan nog meer planeten herbergen,” stelt Shporer. Er bestaan veel multiplanetaire systemen met vijf of zes planeten, vooral rond kleine sterren zoals deze. Hopelijk vinden we er meer. En misschien bevindt er één daarvan wel in de leefbare zone. Dat is pas optimistisch denken!”

Bronmateriaal

"Astronomers discover a multiplanet system nearby" - MIT News

Afbeelding bovenaan dit artikel: MIT News, with TESS Satellite figure courtesy of NASA

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd