‘Robot kan geen cabaretier worden’

Cabaretiers kunnen opgelucht ademhalen: in tegenstelling tot heel wat andere beroepsgroepen blijft hun vakgebied voorlopig onaangetast door de computers en robots. Uit onderzoek blijkt dat een machine gewoon (nog) niet grappig kan zijn.

Het zit ‘m allemaal in het verschil tussen een menselijk brein en de ‘hersenen’ van de computer, zo legt onderzoeker Josh Tenenbaum uit. De meeste machines zijn net als de mens in staat om enorm veel kennis tot zich te nemen. Maar: “Menselijke intelligentie draait ook om het ontwikkelen van patronen over de werking van zaken.”

Patronen
Wij mensen zijn onbewust altijd op zoek naar patronen: hokjes en vakjes waar we dingen in kunnen stoppen. We versimpelen de werkelijkheid en stoppen deze in een patroon waardoor we het allemaal beter kunnen begrijpen. Tenenbaum noemt als voorbeeld de politiek. Het is allemaal heel ingewikkeld, maar in ons hoofd hebben we het al sterk versimpeld tot bijvoorbeeld ‘links’ en ‘rechts’. “Onze taal laat zien dat we als we aan politiek denken, gebruikmaken van een onderliggende ééndimonsionale ruimte.”

Afwijking
Humor hangt nauw samen met de patronen die we maken. Want humor is eigenlijk niets anders dan het doorbreken van zo’n patroon en het zien van een alternatief patroon. Zolang de computers niet in staat zijn om op deze manier te denken, kunnen ze ook geen grappen maken.

Toekomst
Maar dat wil niet zeggen dat robots de lachers ook in de toekomst niet op hun hand krijgen. Robots zijn namelijk al een heel eind, zo benadrukken de wetenschappers. Ze kunnen feitjes en acties begrijpen, maar de volgende stap – het bedenken van een alternatief – is te hoog gegrepen. Een voorbeeld: wij mensen kunnen spijt hebben, omdat we weten dat het ook anders had gekund. Computers kunnen dat niet, omdat ze zich niet bewust zijn van eventuele alternatieve scenario’s.

Creatieve en grappige robots lijken verder weg dan ooit. Maar als het menselijk brein zijn geheimen prijsgeeft, kan het opeens heel hard gaan. Wie tot die tijd toch wil kunnen schaterlachen om bepaalde robots komt overigens niets tekort: de wetenschap ontwikkelt de ene na de andere bijzondere en een tikje lachwekkende robot. Wat te denken van deze onhandige pianospeler? Of deze potsierlijk dansende ‘ballerina’?