Nieuw onderzoek wijst uit dat rechters langere gevangenisstraffen opleggen op de dag nadat de zomertijd is ingegaan.
Elk jaar wordt de klok in maart een uurtje vooruit gezet: de zomertijd gaat dan in. Onderzoek heeft aangetoond dat mensen door de zomertijd doorgaans ongeveer 40 minuten korter slapen dan normaal. En die kortere nachtrust heeft verschillende negatieve gevolgen. Zo vinden er op de dag nadat de zomertijd is ingegaan meer ongelukken plaats op de weg en op de werkvloer.
Rechters
En een nieuw onderzoek toont nu aan dat het ingaan van de zomertijd ook rechters niet onberoerd laat. “We ontdekten dat de straffen die aan veroordeelden worden uitgedeeld, deels beïnvloed worden door de slaapduur van degenen die de straf geven,” vertelt onderzoeker Kyoungmin Cho. “Slaap is een factor die geen rol mag spelen bij het straffen, maar dat wel doet.”
Langer zitten
Cho en collega’s bestudeerden de gevangenisstraffen die tussen 1992 en 2003 in de VS werden uitgedeeld. En al snel stuitten ze op een trend: straffen die op de maandag nadat de zomertijd was ingegaan, werden uitgedeeld waren zo’n vijf procent langer dan de straffen die op de maandag ervoor en erna werden gegeven. Bovendien waren de straffen langer dan de straffen die op alle andere maandagen in het jaar werden gegeven en tevens langer dan de straffen die op andere werkdagen werden uitgedeeld. En die trend bleef ook overeind nadat de onderzoekers rekening hadden gehouden met andere factoren die van invloed konden zijn op de straf die een rechter gaf (bijvoorbeeld: bepaalde kenmerken van de strafzaak of verdachte).
Wintertijd
Wie op de dinsdag na het ingaan van de zomertijd voor de rechter kwam, kreeg geen hogere straf dan op andere dinsdagen het geval was. Ook bleek het ingaan van de wintertijd – wanneer ook rechters een uurtje extra kunnen pitten – geen invloed te hebben op de lengte van de uitgedeelde gevangenisstraffen.
Ouders en kinderen
Het onderzoek heeft niet alleen implicaties voor rechters en criminelen, maar ook voor alle anderen die op de maandag na het ingaan van de zomertijd straffen of straf ontvangen. Denk aan ouders en kinderen of leraren en scholieren. “Veel van deze mensen nemen deze beslissingen terwijl ze te weinig hebben geslapen en dezelfde logica die we in ons onderzoek hebben waargenomen zullen we waarschijnlijk ook in deze contexten tegenkomen.”
De onderzoekers zijn voornemens zich te verdiepen in de causale mechanismen tussen slaap(tekort) en beslissingen die mensen met betrekking tot het straffen van anderen nemen. Mogelijk rollen daar strategieën uit die rechters kunnen helpen om hun straffen niet te laten beïnvloeden door slaaptekort.