De Cadman is een gletsjer die in 2017 nog te boek stond als een stabiele aanwezigheid op het Antarctische continent. Maar recent onderzoek wijst nu uit dat dat inmiddels niet meer het geval is; de Cadman-gletsjer blijkt in zeer korte tijd getransformeerd tot een instabiele gletsjer.
Michael Meredith is een wetenschapper die heeft meegeholpen met het onderzoek, dat is gepubliceerd in Nature Communications. Hij legt uit: “We weten al een tijdje dat de oceaan rondom Antarctica aan het opwarmen is en dat dit een groot risico kan zijn voor gletsjers en ijsplaten. Wat dit nieuwe onderzoek laat zien, is dat het blijkbaar dus mogelijk is dat stabiele gletsjers bijna zonder waarschuwing instabiel kunnen worden. Dit is gevaarlijk, omdat ze vanaf dat moment ineens flink dunner worden en grote stukken ijs verliezen.”
Omgeslagen
Maar goed, vanaf het begin. Want wat is er nou eigenlijk gebeurd en waarom zijn wetenschappers zo geschrokken? In 2017 werd de Cadman-gletsjer als stabiel gezien, omdat deze een dikke ijspilaar onder water had die tot aan de bodem van de oceaan reikte. Deze ijspilaar werkte als een anker, en voorkwam dat ijs van de gletsjer makkelijk de zee in kon drijven. Echter ontstonden er problemen tussen 2018 en 2019, toen een stroom ongewoon warm zeewater diep onder het oppervlak zijn weg vond naar de ijspilaar van de Cadman. Het is dan ook in deze periode dat de ijspilaar uiteindelijk losbreekt van de zeebodem, en nog maar sporadisch zijn remmende werking kon uitvoeren.
Inmiddels is de ijspilaar compleet ingestort, en smelt de gletsjer twee keer zo snel als normaal. Dit heeft grote gevolgen voor de gletsjer zelf, omdat deze inmiddels jaarlijks 2,16 miljard ton aan ijs verliest en hierbij 20 meter aan hoogte moet inleveren. Het meest opzienbarende is echter dat dit hele proces welgeteld zes jaar heeft geduurd. Hoofdonderzoeker Benjamin Wallis is dan ook geschrokken: “We zijn verrast hoe snel de Cadman van een stabiele gletsjer is omgeslagen naar een gletsjer die in hoog tempo ijs verliest.”
Voorbeeldfunctie
Hoewel het warme zeewater er dus inmiddels voor zorgt dat de Cadman rap aan het smelten is, is dat niet het geval bij de naburige gletsjers Funk en Lever. Het onderzoeksteam van Wallis zat dan ook vooral met de vraag wáárom dit zo was. Wat blijkt: er is een groep onderzeese rotsen en richels die het warme zeewater een andere kant opstuurt. Aan de ene kant is dit goed nieuws, maar tegelijkertijd laat het volgens de wetenschappers zien hoe fragiel de bescherming van de gletsjers daadwerkelijk is. Zo kan een verdere opwarming van de oceanen er makkelijk voor zorgen dat straks ook deze gletsjers niet meer veilig zijn.
De wetenschappers sluiten hun onderzoek dan ook af met een oproep om de casus van de Cadman dan ook vooral als een voorbeeld te zien van een glaciologisch omslagpunt. Zo schrijven ze in hun onderzoek: “eenmaal voorbij het omslagpunt verloor de Cadman 28% meer ijs in 13 maanden tijd.” Vooralsnog doen de onderzeese rotsen en richels nog wel hun werk om Funk en Lever eenzelfde lot te besparen. Echter weten we nu ook: als ze gaan, gaan ze snel. Net zoals de Cadman.
