Dat van uitstel geen afstel komt, bewijst NASA vandaag. Want eindelijk is de langverwachte lancering van Artemis I een feit.
Vanmorgen om kwart voor acht koos NASA’s nieuwe draagraket, het Space Launch System, met daarop ruimtevaartuig Orion het luchtruim. En daarmee is de missie, na in de afgelopen maanden talloze keren te zijn uitgesteld, dan eindelijk van start gegaan! En tot dusver lijkt de onbemande missie volgens plan te verlopen.
Mijlpalen
Inmiddels ligt de lancering alweer een aantal uren achter ons en hebben het Space Launch System en Orion al een aantal belangrijke mijlpalen achter de rug. Zo werden ongeveer twee minuten na lancering de vaste brandstof hulpraketten – zoals gepland – van het Space Launch System afgeworpen (zie kader).
Na het afwerpen van de vaste brandstof hulpraketten, was het aan Orion om afscheid te nemen van enkele onderdelen. Het ruimtevaartuig moest de panelen die deze tijdens de lancering beschermen, afwerpen. Net als het launch abort system: een systeem dat Orion kort voor en na de lancering kan gebruiken om zich uit de voeten te maken als er onverhoeds iets misgaat met de draagraket waarop deze gemonteerd is. Beiden waren iets meer dan drie minuten na de lancering niet langer nodig en werden – geheel volgens plan – afgeworpen.
Dag, kerntrap!
Zo’n acht minuten na de lancering werden de motoren van de kerntrap (core stage) uitgeschakeld, waarna ook die zich losmaakte van het geheel. Een ander belangrijk moment volgde tien minuten later: Orion moest zijn met zonnepanelen bedekte vleugels uitklappen. En ook dat ongeveer 12 minuten durende proces ging volledig volgens plan.
Bijna anderhalf uur na lancering volgde een ander belangrijk moment; de trans-lunar injection. Hierbij wordt Orion daadwerkelijk op koers naar de maan gezet. En ook dat lukte, zo meldt NASA. En dus is Orion inmiddels officieel onderweg naar onze natuurlijke satelliet! Niet lang daarna kon dan ook de laatste rakettrap (de interim cryogenic propulsion trap) worden afgeworpen.
We zijn begonnen!
En daarmee is het langverwachte Artemis-programma – opgezet om de terugkeer van mensen naar de maan te realiseren – eindelijk echt begonnen. Want hoewel het ruimtevaartuig dat nu onderweg is naar de maan nog geen bemanning aan boord heeft, moet daar – als deze onbemande testvlucht goed verloopt – spoedig verandering in komen. Deze testvlucht – ook wel aangeduid als Artemis I – moet namelijk de weg vrijmaken voor Artemis II, een missie waarbij mensen in Orion plaatsnemen en langs de maan scheren. Waarna het – naar verwachting in 2025 – tijd is voor Artemis III: een missie waarbij astronauten daadwerkelijk voet op de maan gaan zetten.
Nieuw tijdperk
Het is het begin van een nieuw tijdperk in de ruimtevaart. Nadat ruimtevaartorganisaties hun blik in de afgelopen decennia – als het om bemande ruimtemissies gaat – vooral richtten op het internationale ruimtestation dat in een baan om de aarde cirkelt, wordt de focus nu verlegd, dieper de ruimte in. Dat is natuurlijk niet helemaal nieuw; meer dan een halve eeuw geleden werden mensen ook al op de maan gezet. Maar de doelstellingen zijn dit keer heel anders. Zo wil NASA uiteindelijk een heuse basis op de maan creëren, waar astronauten kennis en ervaring op kunnen doen met een langdurig verblijf op een ander hemellichaam. Het is op zichzelf weer de opmaat naar nóg meer: uiteindelijk wil NASA namelijk mensen op Mars zetten.
Belangrijke testvlucht
Dat laatste is voor nu natuurlijk nog verre toekomstmuziek, waarbij dus veel afhangt van de testvlucht die vandaag van start is gegaan en waarbij SLS en Orion – speciaal ontworpen om astronauten naar de maan en Mars te brengen – moeten bewijzen dat ze klaar zijn voor het echte werk. Orion moet daartoe tijdens deze testvlucht daadwerkelijk naar de maan toe vliegen en het maanoppervlak zelfs tot een afstand van zo’n 97 kilometer naderen en vervolgens de zwaartekracht van onze natuurlijke satelliet gebruiken om zo’n 64.000 kilometer voorbij de maan te vliegen. Deze afstand is zo’n 48.000 kilometer verder dan het vorige record van Apollo 13. Kortom, de bestemming is een verre, retrograde baan rond de maan. In totaal zal de missie 42 dagen in beslag nemen en zal er maar liefst 2,1 miljoen kilometer afgelegd worden.
Minstens zo spannend als de lancering en daadwerkelijke vlucht naar de maan is vervolgens de de terugkeer naar de aarde, waarbij Orion de atmosfeer met een snelheid van zo’n 40.000 kilometer per uur zal binnendringen en in korte tijd tot ongeveer 480 kilometer per uur vertraagd moet worden. Hierbij kunnen de temperaturen waaraan Orion wordt blootgesteld, oplopen tot zo’n 2800 graden Celsius. Het is de vuurdoop van Orions hitteschild. Eenmaal door de atmosfeer heen gedrongen, moeten vervolgens de parachutes van Orion openklappen om een relatief zachte plons in de Stille Oceaan mogelijk te maken. De terugkeer van Orion staat vooralsnog gepland voor 11 december. En dan wordt het dus opnieuw billenknijpen..
