Het is een temperatuur die meer bij het mediterrane gebied past, maar in juni 2020 toch echt in Verchojansk – een Russische stad nabij de Noordpoolcirkel – werd gemeten.
Het hitterecord werd vorig jaar al gemeld, maar is vandaag officieel door de World Meteorological Organization (WMO) bevestigd. Daaraan ging een uitgebreid onderzoek door een speciaal daarvoor samengestelde commissie vooraf. Deze commissie boog zich allereerst over de metingen van het weerstation in Verchojansk en de daarvoor gebruikte apparatuur. Ook werden metingen van nabije weerstations onder de loep genomen. Het onderzoek wijst uit dat de apparatuur in Verchojansk naar behoren werkte en de metingen in lijn zijn met wat nabije weerstations hebben vastgelegd. Vervolgens werd ook nog eens gekeken of er inderdaad geen andere weerstations in het Arctisch gebied waren die in diezelfde periode of ergens daarvoor een hogere temperatuur hebben gemeten. Dat bleek niet het geval te zijn. En dus is er nu officieel een nieuw Arctisch hitterecord van 38 graden Celsius.
Hittegolf
Het hitterecord werd neergezet tijdens een uitzonderlijke en lang aanhoudende hittegolf in Siberië, waarvan inmiddels is aangetoond dat deze in afwezigheid van klimaatverandering vrijwel onmogelijk was geweest. Tijdens die hittegolf viel de gemiddelde temperatuur in Arctisch Siberië vijf tot wel tien graden hoger uit dan tijdens een ‘normale’ zomer.
Klimaatverandering
Dat we nu zo af en toe in het Arctisch gebied temperaturen meten die wat hoger uitvallen dan we gewend zijn, is niet heel verrassend. Want het is al langer bekend dat het Arctisch gebied razendsnel opwarmt. Ongeveer twee keer sneller dan de rest van de wereld. Maar dat er nu temperaturen worden gemeten die we van oudsher eigenlijk meer met het mediterrane gebied associëren, is toch wel reden tot zorg, zo benadrukt professor Petteri Taalas, secretaris-generaal van de World Meteorological Organization. “Dit nieuwe Arctische record is één van de observaties die bij het WMO Archive of Weather and Climate Extremes zijn gemeld en de alarmbellen over ons veranderende klimaat doet afgaan.”
Nieuwe categorie
Om het ongekende hitterecord een plekje te kunnen geven in het Archive of Weather and Climate Extremes heeft de WMO een nieuwe categorie in het leven moeten roepen: de hoogste temperatuur gemeten op of ten noorden van 66.5 graden noorderbreedte’. Eerder werd ook al een soortgelijke categorie in het leven geroepen om extreme temperaturen gemeten in het Antarctisch gebied (op of ten zuiden van 60 graden zuiderbreedte) een plekje in het archief te kunnen geven.
Kouderecord
Tegelijkertijd met het hitterecord heeft de WMO ook een kouderecord in het Arctisch gebied bevestigd. Dat werd in december 1991 op Groenland gevestigd. Men mat daar toen een temperatuur van -69,9 graden Celsius. Het is de laagste temperatuur die ooit op het noordelijk halfrond is gemeten.
Het bevestigen en vastleggen van extreme temperaturen is van groot belang, zo stelt dr. Blair Trewin, één van de leden van de commissie die het Arctisch hitterecord bevestigd heeft. “Het verifiëren van dit soort records is belangrijk, omdat we zo betrouwbaar bewijs verkrijgen dat onthult hoe onze meest extreme klimaatextremen veranderen.” Professor Randall Cerveny onderschrijft dat. “Door temperatuurextremen voortdurend te monitoren en beoordelen, blijven we op de hoogte van de veranderingen die optreden in dit belangrijke deel van de wereld: het Arctisch gebied.”
Nieuwe records
Of het gloednieuwe hitterecord lang stand zal houden, is zeer de vraag. Onderzoekers verwachten dat het snel opwarmende Arctische gebied op termijn nog wel hogere temperaturen te verduren krijgt. Als dat zo is, zal de commissie zich opnieuw over die metingen buigen om ze te verifiëren.
In afwachting van nieuwe temperatuurextremen in het Arctisch gebied hoeven deskundigen die door de WMO worden ingeschakeld om gemeten temperaturen te verifiëren, niet achterover te leunen. Er lopen namelijk nog wat onderzoeken, zo onthult Taalas. “Onderzoekers van de WMO zijn momenteel aan het kijken of ze temperaturen van 54,4 graden Celsius die in 2020 en 2021 in ‘s werelds warmste gebied – Death Valley in Californië – zijn gemeten, kunnen verifiëren. Ook wordt een mogelijk nieuw Europees hitterecord van 48,8 graden Celsius, deze zomer gemeten op het Italiaanse eiland Sicilië, momenteel gevalideerd. Het is voor het eerst dat het WMO Archive of Weather and Climate Extremes zoveel onderzoeken tegelijkertijd heeft lopen.”
