Binnenshuis liggen ze heerlijk op je schoot te spinnen, maar zodra ze buiten zijn, transformeren ze in gedreven jagers die het zelfs op ernstig bedreigde diersoorten hebben voorzien.
Katten zijn voor velen zeer geliefde metgezellen. Ze staan bekend om hun speelse en knuffelige aard en weten bovendien met hun grappige capriolen regelmatig een lach op je gezicht te toveren (denk maar aan die grappige kattenfilmpjes op het internet). Daarnaast hebben katten vaak minder veeleisende zorg nodig dan sommige andere huisdieren, waardoor ze goed passen bij mensen die gezelschap willen zonder al te veel verplichtingen. Ondanks al deze voordelen, heeft de kat echter ook een verrassend duistere kant, zo toont een nieuwe studie aan. Want hoewel bekend is dat katten gedreven jagers zijn, zijn de cijfers over de hoeveelheid wilde dieren die zij in gevaar brengen, werkelijk verbluffend.
Generalistische roofdieren
Na meer dan 9.000 jaar van domesticatie zijn huiskatten (of ze nu wel of niet aan iemand toebehoren) wereldwijd verspreid en vinden we ze nu op alle continenten, behalve Antarctica. Ze worden beschouwd als generalistische roofdieren, omdat ze op een breed scala aan prooien jagen en verorberen. Als je een kat hebt, is de kans bijvoorbeeld groot dat je weleens hebt meegemaakt dat hij een vogel of muis mee naar binnen bracht. Toch is het wereldwijde eetpatroon van katten nog niet precies bekend.
Cijfers
In een nieuwe studie besloten onderzoekers het dieet van de kat aan een nadere inspectie te onderwerpen. Ze stelden een database samen van de dieren die door katten worden gegeten. Deze katten kunnen zowel een baasje hebben of niet, maar hebben hoe dan ook toegang tot de buitenwereld. En de cijfers zijn ronduit schokkend. Zo blijkt dat katten over de hele wereld in totaal meer dan 2.000 verschillende diersoorten eten. In totaal jagen katten op zo’n 981 vogels, 463 reptielen, 431 zoogdieren, 119 insecten, 57 amfibieën en 33 soorten uit andere diergroepen. In 347 gevallen gaat het bovendien om (ernstig) bedreigde soorten. Denk hierbij aan de zwartstaartbuidelmarter (bijna bedreigd), de soepschildpad (bedreigd), de Newells pijlstormvogel (ernstig bedreigd) en zelfs de inmiddels in het wild uitgestorven Stephens-islandwinterkoning.
Aangepast
Wat kenmerkend is aan katten, is dat ze zich vrij gemakkelijk hebben aangepast aan diverse omgevingen. En, zoals uit de resultaten blijkt, zijn ze in staat zich te voeden met uiteenlopende diersoorten. Hun dieet is niet beperkt tot een specifieke prooi of voedselbron. Door deze aanpassing zijn katten flexibel in het vinden van voedsel, wat bijdraagt aan hun succes als invasieve soort en hun vermogen om te overleven in verschillende leefgebieden.
Impact
De resultaten vergroten dan ook onze kennis over de impact die deze katten hebben op de biodiversiteit. En die impact is groot. “Onze studie werpt licht op de roofzuchtige gewoonten van een van ‘s werelds meest succesvolle en wijdverspreide invasieve roofdieren,” zo schrijven de onderzoekers in hun studie. “Door hun wereldwijde verspreiding hebben katten diverse ecosystemen ontregeld waarin ze zijn geïntroduceerd. Ze brengen nieuwe ziekten over op verschillende soorten, inclusief mensen, concurreren met inheemse katachtigen en andere dieren aan de top van de voedselketen, vormen een bedreiging voor de genetische diversiteit van wilde katachtigen, jagen op inheemse fauna en hebben bijgedragen aan het uitsterven van verschillende soorten. Hierdoor worden vrij rondlopende katten beschouwd als een van de meest problematische invasieve soorten wereldwijd, die aanzienlijke schade toebrengen aan het milieu.”
Eilanden
De onderzoekers maken zich vooral zorgen om de invloed van katten op eilanden. Zo zijn katten ondertussen al op honderden eilanden geïntroduceerd. En hier eten ze maar liefst drie keer zoveel bedreigde soorten als op het vasteland.
Onderschat
Hoe alarmerend de cijfers ook zijn, de impact van katten op de biodiversiteit is waarschijnlijk nóg groter dan wat de analyse laat zien, zo waarschuwen de onderzoekers. Ze zeggen dat hun schattingen van het totale aantal gegeten soorten voorzichtig zijn en waarschijnlijk zullen toenemen naarmate er meer studies worden uitgevoerd. Tegelijkertijd wijzen ze erop dat niet alle bejaagde soorten ook daadwerkelijk worden gedood.
“Samenvattend laten onze bevindingen zien dat katten willekeurige roofdieren zijn en in feite elk type dier eten dat ze kunnen vangen of vinden,” zo schrijven de onderzoekers tot slot. “Dit laat zien dat katten, door hun gevarieerde eetgewoonten, op allerlei manieren inheemse dieren bedreigen en ecosystemen verstoren. Ondanks dat onze bevindingen voorzichtig zijn, benadrukken ze hoe sterk een alomtegenwoordige invasieve soort in aanraking komt met verschillende diersoorten over de hele wereld. Dit is cruciale informatie voor toekomstige inspanningen op het gebied van natuurbescherming, beheer en beleid.”
