Klimaatverandering zit de geliefde tocht der tochten behoorlijk in de weg.
Het is vandaag exact 25 jaar geleden dat de laatste Elfstedentocht werd verreden. En velen zullen zich dan ook afvragen wanneer het er nu eindelijk weer eens van komt. Er is geen mens die die vraag beantwoorden kan, maar wat we wél weten, is dat de kans op een Elfstedentocht zwaar negatief beïnvloed wordt door de opwarming van de aarde.
Gehalveerd
Al met al heeft de opwarming sinds 1901 er zelfs voor gezorgd dat de kans op een Elfstedentocht gehalveerd is, zo stelt het KNMI in een persbericht. Onderzoekers van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut komen tot die conclusie nadat ze zich bogen over het ‘Elfstedenweer’ in de afgelopen eeuw. Maar liefst 13 van de 15 tochten vonden plaats in een periode waarin de temperatuur in De Bilt in een periode van 15 dagen gemiddeld onder de -4,2 graden Celsius lag. Dat is dus blijkbaar heel gunstig weer voor een Elfstedentocht.
Maar hoe wordt de kans op dat gunstige Elfstedentochtweer nu beïnvloed door klimaatverandering? Om die vraag te beantwoorden, gingen de onderzoekers na hoe hoog de temperaturen in de aanloop naar en tijdens eerdere Elfstedentochten gelegen zouden hebben als men toen het klimaat van nu zou hebben gehad (zie grafiek hieronder). En wat blijkt? In plaats van 13 perioden waarin de temperatuur 15 dagen op rij gemiddeld onder de -4,2 graden Celsius ligt en die uitmonden in de Elfstedentocht zijn er dan opeens nog maar zeven perioden waarin de temperaturen laag genoeg waren om een Elfstedentocht te rijden. “Hieruit blijkt dat de opwarming sinds 1901 de kans op een Elfstedentocht grofweg heeft gehalveerd,” zo concluderen de onderzoekers.
Pech
Het feit dat we inmiddels al 25 jaar – oftewel 9131 dagen – op een Elfstedentocht moeten wachten, kunnen we klimaatverandering overigens niet helemaal aanrekenen. Dat is ook gewoon een beetje pech hebben. Gemiddeld genomen zou er in het huidige klimaat elke 12 jaar een Elfstedentocht verreden kunnen worden. “Dat wil zeggen: ieder jaar is er een kans van ongeveer 8 procent dat het koud genoeg wordt voor een Elfstedentocht,” zo legde onderzoeker Geert Jan van Oldenborgh vorig jaar nog aan Scientias.nl uit.
Helaas wordt de kans op een Elfstedentocht de komende jaren zeer waarschijnlijk nog kleiner. “Als we de uitstoot van broeikasgassen – voornamelijk CO2 – snel kunnen terugbrengen en zo de opwarming beperken tot onder de twee graden, zoals in Parijs is afgesproken, blijft de kans ongeveer 5 procent per jaar,” zo vertelde Van Oldenborgh. In dat scenario wordt er dus gemiddeld eens in de twintig jaar een Elfstedentocht verreden. En dan mogen we ons nog gelukkig prijzen, want als we niets doen, wordt nog deze eeuw echt de allerlaatste Elfstedentocht gereden, zo stelde Van Oldenborgh. “Bij ongebreidelde opwarming en een doorzettende verschuiving naar meer westenwind, ziet het er slecht uit, nog één à twee tochten en dan is het afgelopen.”
