De komeetkern heeft een diameter van bijna 130 kilometer, waarmee dit monsterexemplaar maar liefst 50 keer groter is dan het hart van de meeste bekende kometen.
Bijna een jaar geleden kwamen astronomen bij toeval een bijzonder object op het spoor. Op foto’s van de nachtelijke hemel prijkte ineens een komeet. En wat voor eentje. Al gauw vermoedden onderzoekers dat het ging om een fors exemplaar. Met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop hebben astronomen de enorme komeet nu nog beter onder de loep genomen. En daaruit blijkt dat komeet C/2014 UN271 zelfs de grootste is die ooit is ontdekt.
Grootte
Met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop zijn onderzoekers er in een nieuwe studie in geslaagd om de vaste komeetkern (dus het vaste gedeelte van een komeet, dat grotendeels bestaat uit fijnstof, gesteenten en bevroren gassen) te onderscheiden van de enorme stoffige schil eromheen. Een grote uitdaging, aangezien de komeet zich op grote afstand van de zon bevindt. Hubble detecteerde echter een heldere lichtpiek op de precieze plek van de kern. De onderzoekers vervaardigden vervolgens een computermodel van de omringende coma. Daarna werd deze gloed van de coma van het geheel afgetrokken, waardoor de kern overbleef. Dit stelde het team vervolgens in staat om de grootte van de kern te bepalen.
IMAGE PROCESSING: Alyssa Pagan (STScI)
Uit de berekeningen blijkt dat de komeetkern een diameter heeft van bijna 130 kilometer. Hiermee is deze komeetkern maar liefst 50 keer groter dan het hart van de meeste bekende kometen en ruim een derde groter dan de vorige recordhouder – een komeet met een diameter van ‘slechts’ 96 kilometer. De massa van C/2014 UN271 wordt geschat op een indrukwekkende 500 biljoen ton; honderdduizenden keren zwaarder dan de massa van een gemiddelde komeet.
Kometen, de bewoners van de diepe ruimte, behoren tot de oudste objecten in ons zonnestelsel. Deze ijzige hemellichamen zijn overblijfsels uit de jonge jaren van ons zonnestelsel, toen planeten werden gevormd. Momenteel kennen we 3775 kometen in ons zonnestelsel. Ze bestaan uit ijs, stof en kleine rotsachtige deeltjes en kunnen soms hele gekke banen rond de zon aanhouden. Kometen beschikken vaak over een staart. Wanneer de ijsbal bij de zon of een andere ster in de buurt komt, warmt ‘ie op. Het ijs in de komeet sublimeert (verdampt) en haast zich weg van het oppervlak. Daarbij voert het lichte stof- en puindeeltjes met zich mee. Zo ontstaat een voor kometen zo kenmerkende stofstaart en coma (stoffige atmosfeer). Vervolgens keren de kometen weer terug naar verre uithoeken in ons zonnestelsel.
Op dit moment raast de reusachtige komeet met een slordige 35.000 kilometer per uur door ons zonnestelsel, richting de zon. Volgens de onderzoekers hoef je je echter geen zorgen te maken; C/2014 UN271 zal op veilige afstand blijven en zelfs niet voorbij planeet Saturnus komen. Op dit moment is de komeet nog ongeveer 3,2 miljard kilometer van onze moederster verwijderd. Op die afstand ligt de temperatuur om en nabij de -210 graden Celsius. Dit is overigens warm genoeg voor koolmonoxide om van het oppervlak te sublimeren en een stoffige coma te veroorzaken.
Versteld
Astronomen staan versteld van de ontdekking. “Dit is een verbazingwekkend object,” zegt onderzoeker Man-to Hui. “Zeker gezien hoe actief de komeet is terwijl hij nog zo ver van de zon verwijderd is.” Volgens onderzoeker David Jewitt is deze komeet slechts het topje van de ijsberg van de vele duizenden kometen die te zwak zijn om te zien in de buitenste regionen van ons zonnestelsel. “We hebben altijd vermoed dat C/2014 UN271 groot moest zijn omdat hij zo helder is op zo’n grote afstand,” stelt hij. “Nu bevestigen we dat dit inderdaad het geval is.” Daarnaast suggereren de nieuwe Hubble-metingen overtuigend dat C/2014 UN271 een donkerder kernoppervlak heeft dan eerder werd gedacht. “Hij is zwarter dan steenkool,” aldus Jewitt.
Volgens de onderzoekers valt de komeet al meer dan 1 miljoen jaar in de richting van de zon. Over een paar miljoen jaar zal de komeet overigens weer terugkeren naar zijn nog altijd ietwat mysterieuze thuishaven: de Oortwolk.
