Viagra-gebruikers lopen groter risico op oogafwijkingen

Erectiepillen gaan gepaard met een grotere kans oogafwijkingen, suggereert een nieuwe studie, al lijkt het niet nodig om daar de noodklok over te luiden.

Naar schatting zo’n 150.000 Nederlanders gebruiken Viagra, vooral om erectiestoornissen tegen te gaan. Een flink aantal, dus dan wil je wel goed weten wat precies de bijwerkingen zijn. Zo zou de kans op verschillende oogafwijkingen groter zijn als je Viagra gebruikt, of een van de minder bekende concurrenten. Maar echt grondig is dat verband nooit onderzocht. Een nieuwe, grote studie probeert daar verandering in te brengen.

Loslatend netvlies

Voor hun onderzoek wendden Mahyar Etminan van de Universiteit van Brits-Columbia en collega’s zich tot PharMetrics Plus, een enorme Amerikaanse medische database. Tussen die data vonden ze meer dan 200.000 mannen die net begonnen waren met zogenoemde PDE5I-medicatie. Oftewel: met een van de ‘erectiepillen’ Viagra (sildenafil), Levitra (vardenafil), Cials (tadalafil) of Stendra (avanafil).

Bij deze personen keken de onderzoekers of ze een grotere kans hadden op drie oogafwijkingen: netvliesloslating, bloedvatafsluiting in het netvlies, of afsluiting van de bloedvoorziening van de oogzenuw. De kans op een van deze aandoeningen was 1,41 tot 2,42 keer zo groot bij de proefpersonen die een van de genoemde middelen gebruikten, in vergelijking met proefpersonen die dat niet deden.

Onderliggende oorzaak

Nu klinkt dat best als een flink verhoogd risico, zegt Maarten van Smeden, medisch statisticus en epidemioloog aan het UMC Utrecht. “Maar je moet er wel rekening mee houden dat het heel zeldzame aandoeningen zijn. Je zou honderd mannen die Viagra slikken tien jaar moeten volgen om één of twee van deze oogafwijkingen te vinden.” Oftewel: een kleine kans op een bijwerking maal twee is nog steeds een kleine kans.

Verder hoeft het niet zo te zijn dat Viagra daadwerkelijk oogafwijkingen veróórzaakt. Het is bijvoorbeeld goed voorstelbaar dat iemand lijdt aan een aandoening die én erectiestoornissen, én oogproblemen met zich meebrengt. 

De onderzoekers houden rekening met vier van zulke mogelijke onderliggende oorzaken: hoge bloeddruk, bepaalde hartklachten, diabetes en roken. “Maar waarom kozen de onderzoekers net voor die klachten?” vraagt Van Smeden zich af. “Dat beschrijven ze maar heel summier in hun artikel.”

Bovendien kunnen er meetfouten in de gebruikte database zitten, waar het deze klachten betreft. De onderzoekers wuiven die weg, maar Van Smeden is het daar niet mee eens. “Het zou best kunnen dat de kans op een oogafwijking ofwel een stuk groter, ofwel een stuk kleiner is als die meetfouten kleiner waren geweest.”

Voorzichtig geformuleerd

Al met al ziet Van Smeden nog een boel onzekerheden. “Het lijkt me niet nodig om de noodklok te luiden naar aanleiding van deze studie.”

De onderzoekers zelf formuleren hun conclusie trouwens ook nog heel voorzichtig. “De bevindingen van deze studie suggereren dat veelvuldig gebruik van deze medicatie een verhoogd risico op de onderzochte oogafwijkingen met zich mee zou kunnen brengen.”

Wel raden Etminan en collega’s gebruikers van Viagra en dergelijke aan om contact met hun arts op te nemen als ze last krijgen van oogklachten. Maar, zo zegt Kevin McConway, emeritus hoogleraar toegepaste statistiek, op de site Science Media Centre: “Dat lijkt me een goed advies voor iedereen – of ze nou dit soort medicatie nemen of niet.”

Bronmateriaal

"Risk of Ocular Adverse Events Associated With Use of Phosphodiesterase 5 Inhibitors in Men in the US" - JAMA Ophthalmology

"Expert reaction to study looking at risk of vision impairment and loss, and use of phosphodiesterase type 5 inhibitors" - Science Medical Centre

Medisch statisticus en epidemioloog Maarten van Smeden (UMC Utrecht)

Afbeelding bovenaan dit artikel: Audrey Disse/CC BY-SA 3.0

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd