Veel dieren worden kleiner door klimaatverandering. Met name over de krimp van vogels is al veel geschreven, maar nu blijkt dat ook vissen krimpen door de opwarming van de aarde.
Japanse onderzoekers, die het gewicht van vissen bestudeerden in het noordwestelijke deel van de Grote Oceaan, concluderen dat ze in de afgelopen tien jaar een stuk kleiner zijn geworden. Oorzaak is het warmere zeewater. Daardoor is er veel minder voedsel beschikbaar in het bovenste gedeelte van het water. En als vissen minder eten krijgen, blijven ze kleiner.
Sardientjesexplosie
De wetenschappers van de University of Tokyo bestudeerden het gewicht van individuele vissen en de totale massa van dertien vissoorten. In de jaren tachtig verloren de vissen ook al een spectaculaire hoeveelheid gewicht. Toen was een explosie van het aantal sardines nog de oorzaak, waardoor de concurrentie om voedsel heviger werd, en andere soorten het nakijken hadden.
Tussen 2010 en 2018 was er echter iets anders aan de hand. De lichte stijging van de aantallen Japanse sardines en kopvoornmakrelen kon de daling van het gewicht niet verklaren. Het probleem lijkt nu toch echt de opwarming van de aarde te zijn. Door de hogere oceaantemperatuur stijgt er minder van het koelere, meer voedselrijke water naar de oppervlakte, waardoor de vissen dus minder eten hebben. Dat kan grote gevolgen hebben voor de visserij en heeft ook impact op de ecosystemen van de oceanen.
Zeevruchten krimpen
Of het nu gaat om sushi, sashimi of gegrilde makreel, zeevruchten zijn een extreem belangrijk onderdeel van de Japanse keuken. Het Aziatische land is echter steeds minder zelfvoorzienend op dit gebied. De lokale visserij wordt geconfronteerd met lagere verkopen en lagere prijzen, een tekort aan arbeidskrachten, stijgende kosten en veranderende consumentenvoorkeuren. Maar misschien komt de grootste bedreiging nog wel uit een heel andere hoek: de opwarming van de aarde.
Aan de oostkust van Japan ligt het westelijk deel van de Stille Oceaan, een extreem belangrijk gebied voor de visserij. Volgens de VN was dit deel van de oceaan in 2019 goed voor bijna een kwart van alle wereldwijd gevangen en verkochte vis. Maar uit de nieuwe studie blijkt nu dus dat het totale gewicht van de vissen enorm afneemt. “We onderzochten zeventien visvoorraden, dat wil zeggen populaties of groepen vissen van in totaal dertien verschillende soorten. Veel van deze populaties blijken sterk in gewicht te zijn afgenomen”, legt hoofdonderzoeker Shin-ichi Ito van de University of Tokyo uit.
Waterlagen
Ito analyseerde gegevens over het individuele visgewicht (bijvoorbeeld een makreel van 200 gram) en de totale biomassa van de vispopulaties (bijvoorbeeld 50.000 ton makreel), die door het Japanse Visserijagentschap door de jaren heen zijn verzameld. Daarbij is gekeken naar langetermijndata van zes vispopulaties tussen 1978 en 2018, en naar gegevens van zeventien vispopulaties van 1995 tot 2018. Die zijn naast data gelegd over de zeewatertemperatuur tussen 1982 en 2014. Zo konden de onderzoekers zien of veranderingen in de bovenste en onderste lagen van de oceaan een mogelijke impact hadden op de vissen.
De bloei van fytoplankton
“Bij hogere temperaturen komen er meer afzonderlijke lagen in het bovenste deel van de oceaan. Eerder onderzoek toonde al aan dat kleiner plankton in de plaats komt van groter plankton. Ook duiken er allerlei minder voedzame diersoorten op in de toplaag, zoals kwallen”, legt Ito uit.
“Klimaatverandering kan de timing en lengte van de bloei van fytoplankton – de explosieve groei van microscopisch kleine algen aan het oceaanoppervlak – veranderen. Het kan gebeuren dat deze vruchtbare periodes niet meer aansluiten bij belangrijke perioden in de levenscyclus van vissen. Uit andere onderzoeken is ook gebleken dat klimaatverandering invloed heeft op de migratie van vissen. Dit heeft op zijn beurt weer gevolgen voor de interactie tussen vissen en de concurrentie om voedsel onderling.”
Beleidsmakers aan zet
Ito hoopt dat overheden zijn onderzoek gaan gebruiken om de veranderingen die plaatsvinden in de oceanen rond Japan beter te begrijpen en vervolgens keuzes te maken, die nodig zijn om de toekomst voor mens en natuur veilig te stellen.
“Vispopulaties moeten anders worden beheerd dan voorheen, gezien de toenemende impact van klimaatverandering. De situatie is veel ernstiger dan enkele tientallen jaren geleden”, zegt de Japanner. “Als we de opwarming van de aarde niet tegenhouden, dan neemt de kwaliteit en kwantiteit van vissen af. We moeten dus zo snel mogelijk in actie komen, zodat we kunnen blijven genieten van een gezonde oceaan en heerlijke vis.”
