Exoplaneet TOI-2337b zal over minder dan 1 miljoen jaar door zijn moederster worden opgeslokt. En dat is sneller dan enig andere momenteel bekende planeet.
Ondertussen hebben astronomen al duizenden exoplaneten – planeten die zich buiten ons zonnestelsel ophouden – aan het licht gebracht. Maar in een nieuwe studie beschrijven onderzoekers de ontdekking van drie wel hele unieke exemplaren. De exoplaneten bevinden zich allemaal in een bijzonder krappe omloopbaan rond hun moederster. En één daarvan zal zelfs al ‘binnenkort’ – in kosmische termen – zijn dood tegemoet treden.
Drie exoplaneten
De ontdekking van de drie exoplaneten – die de namen TOI-2337b, TOI-4329b en TOI-2669b hebben gekregen – zijn te danken aan planetenjager TESS. En in de nieuwe studie hebben de onderzoekers de planeten verder gekarakteriseerd. Zo blijkt het te gaan om drie gasreuzen, met massa’s tussen de 0,5 en 1,7 keer de massa van planeet Jupiter. De afmetingen variëren van iets kleiner tot meer dan 1,6 keer de grootte van Jupiter. Bovendien hebben ze allemaal andere dichtheden. Zo is de één ‘piepschuim-achtig’ terwijl de ander drie keer dichter is dan water. Dit impliceert dat de planeten allemaal op een andere manier het levenslicht zagen.
Randje van de afgrond
Maar wat misschien wel het meest interessant aan de drie ontdekte planeten is, is hun bijzonder nauwe omloopbaan rond hun moederster. De drie planeten cirkelen namelijk gevaarlijk dicht rond hun moedersterren, die het einde van hun leven naderen. En dat betekent dat ook de planeten mogelijk geen lang leven meer beschoren zijn: ze bevinden zich op het randje van de afgrond. Eén van de planeten, TOI-2337b, zal bijvoorbeeld over minder dan 1 miljoen jaar door zijn moederster worden opgeslokt. En dat is bijzonder: geen enkele planeet bevindt zich zo dicht bij zijn ondergang als dit pas ontdekte exemplaar.
Verloop
De verwachting is dat de planeten de komende tijd meer en meer naar hun moedersterren toe spiralen. Dit zal versnellen wanneer de laatste fase van het leven van de ster ingaat. Doordat de planeten steeds dichter naar hun moederster toegetrokken worden, warmen ze op, waardoor hun atmosfeer mogelijk opgeblazen wordt. Het veranderen van de baan van de planeten rond een moederster kan op zijn beurt ook een heel planetair systeem destabiliseren of ervoor zorgen dat de planeten tegen broertjes of zusjes opbotsen naarmate ze steeds dichter bij elkaar in de buurt komen.
Einde
Volgens de onderzoekers is de ontdekking van de exoplaneten die de dood bijna in de ogen kijken, heel belangrijk. “Het is cruciaal voor ons begrip over hoe planetaire systemen in de loop van de tijd evolueren,” legt onderzoeksleider Samuel Grunblatt uit. “De waarnemingen verschaffen dan ook meer inzicht in planeten die het einde van hun leven naderen, voordat ze door hun moedersterren worden opgeslokt.”
Deze drie planeten zijn vermoedelijk slechts het topje van de ijsberg. “We verwachten met TESS tientallen tot honderden soortgelijke planetaire systemen te vinden,” stelt onderzoeker Nick Saunders. “Dit zal onze kennis over hoe planeten interageren, hoe ze opgeblazen worden of rond sterren migreren, uitbreiden.”
