De maar liefst 21 ton zware raket tuimelt momenteel ongecontroleerd terug naar de aarde. En niemand weet waar de brokstukken neerkomen.
Opnieuw valt er een Chinese raketbooster ongecontroleerd terug naar het aardoppervlak. Het gaat om een deel van de Long March 5B-raket; een draagraket die China gebruikt voor de bouw van hun eigen ruimtestation. Afgelopen maandag werd de raket gelanceerd en zette de laatste module van het Tiangong-station in de ruimte af. En nu het werk erop zit, is de centrale kerntrap met een gevaarlijke val terug naar de aarde bezig.
Landing
Het betekent dat een maar liefst 21 ton zware raket, bestaande uit tien verdiepingen, momenteel ongecontroleerd terug naar de aarde tuimelt. Waar en wanneer de brokstukken gaan neerkomen? Dat weet niemand. Experts van Aerospace Corporation maken zich dan ook niet onterecht een beetje zorgen. Enkele uren geleden voorspelden ze, onder meer op basis van de huidige snelheid van de rakettrap en de snelheid waarmee deze hoogte verliest, dat de brokstukken vandaag rond het middaguur ergens op de hieronder getoonde lijnen zullen crashen (al kan dat ook enkele uren eerder of later gebeuren). “Meer dan 88 procent van de wereldbevolking bevindt zich in de gevarenzone,” zo laat Aerospace in een verklaring weten.
Our latest prediction for #CZ5B rocket body reentry is:
🚀04 Nov 2022 11:20 UTC ± 3 hours
Reentry will be along one of the ground tracks shown here. It is still too early to determine a meaningful debris footprint. Follow here for updates: https://t.co/KZZ9LgLk0k pic.twitter.com/GlnE8C0Iok— The Aerospace Corporation (@AerospaceCorp) November 3, 2022
Hoe groot de kans is om geraakt te worden door het vallende puin? Dat hangt af van waar je woont. Zoals uit de hierboven getoonde kaart blijkt, zijn waarschijnlijk inwoners van Noord-Amerika, Zuid-Amerika, het grootste deel van Europa en Azië veilig. Als je wel in de gevarenzone leeft, hoeft dat overigens ook niet gelijk te betekenen dat je er iets van gaat merken. Gezien het feit dat het leeuwendeel van de aarde bedekt is met water, is er goede hoop dat de brokstukken in het water landen en niet in drukbevolkte gebieden terecht komen. Maar garanties zijn er niet. “De onzekerheid over waar het puin uiteindelijk zal neerkomen, vormt een groot veiligheidsrisico die ver boven de algemene aanvaarde drempels ligt,” aldus Aerospace.
Eerdere gevallen
Overigens is het niet voor het eerst dat er een Chinese raket op aarde neerstort. In 2020, 2021 en meest recentelijk in juli 2022 maakte eenzelfde type raket ook al een ongecontroleerde val. Gelukkig raakte niemand gewond, al landden de brokstukken in twee gevallen gevaarlijk dicht in de buurt van bevolkte gebieden. In 2020 crashten de brokstukken in Ivoorkust, in 2021 plonsden ze net ten noorden van de Malediven in de Indische oceaan en enkele maanden geleden kwamen ze neer boven Zuidoost-Azië.
Long March 5B-raket
Hoe dit kan gebeuren? De heeft te maken met het ontwerp van de Chinese Long March 5B-raket. De meeste grote raketten zijn vandaag de dag zo ontworpen dat ze – na aflevering van hun vracht – hun motoren weer starten en in een vooraf gekozen gebied de atmosfeer weer binnendringen. Zo’n gecontroleerde afdaling voorkomt dat een raket in of nabij (druk)bevolkt gebied neerstort. Maar de Chinese raketten zijn niet zo ontworpen. De rakettrap blijft in een baan om de aarde hangen en maakt vervolgens een ongecontroleerde val. Bovendien is de raket te groot om volledig in de aardse atmosfeer op te branden. En dus komen de restanten hoe dan ook ergens op aarde terecht.
Kritiek
Dat China op deze manier te werk gaat, leidde al eerder tot groot onbegrip bij andere landen. China kan waarschijnlijk ook dit keer op forse kritiek rekenen. “Het is van cruciaal belang dat China en alle ruimtevaartnaties en commerciële entiteiten verantwoordelijk en transparant handelen, om de veiligheid en stabiliteit van activiteiten in de kosmische ruimte te waarborgen,” zei Bill Nelson van NASA vorig jaar. “Het is echter duidelijk dat China niet voldoet aan de verantwoorde normen met betrekking tot hun ruimtepuin.”
Of er echter iets gaat veranderen, valt te betwijfelen. Juridisch gezien zijn er op dit moment weinig mogelijkheden om China te dwingen de lanceringen anders aan te pakken. En dus is het onwaarschijnlijk dat China uit zichzelf een andere koers gaat varen. In ieder geval is de laatste module van het Tiangong-ruimtestation geïnstalleerd. Hopelijk blijft het nu een tijdje rustig.
