Als er in ons zonnestelsel buitenaards leven te vinden is, dan vinden we het hoogstwaarschijnlijk op Jupiters maan Europa. Zou het dan niet fantastisch zijn als wij mensen naar Europa zouden kunnen gaan om dat buitenaardse leven in hoogsteigen persoon te ontmoeten? De nieuwe organisatie Objective Europa vindt van wel en zoekt momenteel uit of het mogelijk is.
Objective Europa heeft een duidelijk doel voor ogen: mensen naar Jupiters ijzige maan Europa sturen, zodat zij daar kunnen gaan zoeken naar buitenaards leven. Het is een bijzonder ambitieus doel en daar is de organisatie zich van bewust. “Het startpunt van Objective Europa is puur theoretisch,” zo schrijft de organisatie op de eigen website. Maar als uit deze theoretische fase blijkt dat de missie mogelijk is, zal er in rap tempo nagedacht worden over hoe we de missie praktisch vorm moeten geven. “Denk aan prototypes, technologische uitprobeersels en uiteindelijk een bemande lancering.”
Leven op Europa
Dat Objective Europa zo’n belangstelling heeft in Europa is goed te verklaren als we in gedachten een kijkje op de maan nemen. Het oppervlak van de maan bestaat uit ijs, maar onder dat ijs bevindt zich hoogstwaarschijnlijk een oceaan, bestaande uit vloeibaar water. Bij astrobiologen gaat bij het horen van de term ‘vloeibaar water’ direct een belletje rinkelen. Want waar water is, is wellicht ook leven. Geen wonder dat vele wetenschappers staan te springen om Europa eens van dichterbij te bekijken. Lang was de hoop wat dat betreft gericht op NASA. Maar de ruimtevaartorganisatie spendeert haar tijd en budgetten momenteel liever aan Mars – een planeet waar mogelijk ook sporen van leven te vinden zijn, hoewel die kans door veel onderzoekers geringer wordt geacht dan de kans op leven op Europa. NASA denkt momenteel wel voorzichtig na over een missie naar Europa, maar die plannen bevinden zich nog in zo’n pril stadium dat eigenlijk nog niet eens van ‘plannen’ gesproken mag worden. Kortom: Europa is interessant, maar voorlopig gaan we er nog niet naartoe. Tot grote teleurstelling van Kristian von Bengtson, oprichter van Objective Europa. “Ik denk niet dat NASA ooit een bemande missie naar Europa in overweging gaat nemen,” zo vertelt hij aan Scientias.nl.
Objective Europa
Reden genoeg voor Von Bengtson om het heft in eigen handen te nemen. Hij richtte Objective Europa op. “Je moet Objective Europa zien als een groep mensen die samenkomen en onderzoek doen naar een onderwerp dat zij interessant vinden,” legt Von Bengtson uit. Welbeschouwd is het een denktank. In die denktank zitten voormalige NASA-specialisten, ontwerpers, wetenschappers, architecten en idealisten. Wat zij in essentie – elk vanuit hun eigen expertise – doen is uitzoeken of een bemande missie naar Europa mogelijk is. Dat klinkt eenvoudig, maar dat is het zeker niet. “Objective Europa heeft tot op heden zo’n zestig hoofdonderwerpen geïdentificeerd die eerst onderzocht moeten worden, willen we helder krijgen hoe complex deze missie gaat worden.”
Cryosub
Eén van de onderwerpen waar de denktank zich over buigt, is het ruimtevaartuig waarmee astronauten op Europa gaan landen. Zoals gezegd is Europa bedekt met een laag ijs. De oceaan – die met het oog op de zoektocht naar leven het meest interessant is – bevindt zich daaronder. De lander moet idealiter dus in staat zijn om zich door het ijs te boren zodat astronauten monsters uit de oceaan kunnen halen of zelfs met eigen ogen een kijkje in de oceaan te nemen. “In deze eerste onderzoeksfase zijn er nog geen duidelijke antwoorden op de vraag hoe we dat gaan doen, maar de ideeën lopen uiteen van het verwarmen en laten smelten van het ijs tot door het ijs behoren. Of we laten enkel sondes onder het ijs zakken. Dat weten we nog niet.”
Hindernissen
Maar het ontwikkelen van een efficiënte en veilige lander is niet het enige probleem waar Objective Europa zich over buigt. Er zijn genoeg andere hindernissen. “Het duurt bijna twee jaar om Europa te bereiken en daarna kost het waarschijnlijk nog veel tijd om vaart te minderen om te kunnen landen,” stelt Von Bengtson. “Dat enorme tijdsbestek vraagt om een enorme inspanning als het gaat om ondersteuning van de astronauten.” Denk onder meer aan voldoende voedsel en water voor onderweg. “En de reis heeft een enorme impact op het lichaam en de geest. En dan is ook de straling waartegen we mensen en de machines moeten beschermen nog een enorme uitdaging.”
Mars One
Objective Europa doet in veel opzichten denken aan Mars One: de private onderneming die in 2023 een bemande basis op Mars wil bewerkstelligen. Objective Europa is zich daarvan bewust, zo blijkt wel uit de sneer die de organisatie op de eigen site in de richting van Mars One uitdeelt. “Als je ijs en water interessanter vindt dan de woestijnen op Mars, nodigen we je uit om je bij ons project te voegen en ons te helpen de eerste stappen richting het verkennen van Europa te zetten.” Maar niet alleen qua doel onderscheidt Objective Europa zich van Mars One. Ook de aanpak van Objective Europa is heel anders. De organisatie is voorzichtiger. Zo weigert Von Bengtson te voorspellen in welk jaar de eerste astronauten voet op Europa gaan zetten. “Waarschijnlijk maak ik dat niet meer mee.” Ook stelt hij dat hoewel de reis naar Europa technologisch gezien reeds haalbaar is, er meer bij komt kijken en al die verschillende facetten eerst onderzocht moeten worden en er daarna pas iets over de haalbaarheid van de missie gezegd kan worden. “Hoe meer mensen met ons meedoen, hoe sneller we fase 1 kunnen afronden en ik kan vertellen of het haalbaar is of niet.”
Voor het zover is, moet nog een hoop werk verzet worden. Maar Von Bengtson deinst daar niet voor terug. Zijn organisatie heeft immers een duidelijk doel voor ogen dat uiteindelijk hopelijk uitmondt in een bemande missie naar Europa. “We onderzoeken het universum, de maan Europa en mogelijk buitenaards leven. Maar de belangrijkste ontdekking die we hopen te doen draait om ons mensen: bijzondere wezens die zichzelf blijven verbazen door hun grenzen te verleggen, het universum te verkennen en ondertussen overal van te leren.”
